Chủ nhân Giải thưởng Chính VinFuture tiếp tục được trao giải Nobel

Cú đúp giải thưởng toàn cầu

Ngày 2-10-2023, Hội đồng Nobel của Thụy Điển công bố giải Nobel Y Sinh năm 2023 thuộc về hai nhà khoa học Katalin Kariko, nữ giáo sư chuyên ngành hóa sinh - sinh học phân tử người Hungary và Drew Weissman, nhà khoa học người Mỹ với công trình nghiên cứu về công nghệ mRNA trong sản xuất vắc xin ngừa Covid-19.

Được công bố năm 2005, khám phá của GS. Kariko và TS. Weissman mở đường cho sự ra đời của vắc xin Pfizer và Moderna ngừa Covid-19. Nghiên cứu mang tính đột phá này cũng cho thấy tiềm năng vượt trội trong việc phát triển các loại thuốc mới chống lại các loại bệnh khác như HIV, ung thư, tự miễn và bệnh di truyền.

GS. Katalin Kariko và TS. Drew Weissman nhận Giải thưởng Chính VinFuture mùa đầu tiên, tháng 1-2022.

Ban đầu, giới khoa học đã không thực sự quan tâm đến công trình mới mang tính đột phá này. Tuy nhiên, từ cuối năm 2019 khi dịch Covid-19 xuất hiện và trở thành một trong những thảm họa sức khỏe nghiêm trọng nhất trên toàn cầu trong nhiều chục năm qua, mRNA trở thành tia hy vọng, giúp quá trình phát triển vắc xin diễn ra với tốc độ kỷ lục, cứu sống hàng tỷ người.

Cộng đồng khoa học quốc tế đã không còn xa lạ với cái tên Kariko và Weissman bởi giữa lúc đại dịch Covid-19 đang phủ bóng đen toàn cầu, công trình nghiên cứu của họ đã được VinFuture xướng tên với Giải thưởng Chính trị giá 3 triệu USD.

“Mẹ đẻ” của vắc xin mRNA ngừa Covid-19 khẳng định: “Từ VinFuture, các nhà khoa học thế giới đã hiểu hơn về một Việt Nam đang mạnh mẽ vươn ra quốc tế".

Mặc dù đã được vinh danh bởi nhiều giải thưởng quốc tế lớn, Giải thưởng VinFuture vẫn có vị trí đặc biệt đối với TS. Kariko. Trong một chia sẻ vào cuối tháng 6-2023, bà nhấn mạnh tầm quan trọng của việc có những giải thưởng khoa học đến từ các quốc gia đang phát triển, đặc biệt là những giải thưởng có uy tín, vì sẽ thu hút sự chú ý không chỉ ở trong nước, mà còn trên phạm vi toàn cầu.

“Điều này thể hiện tầm nhìn của những nhà sáng lập về khả năng thay đổi thế giới của các phát minh khoa học, công nghệ. VinFuture đã giúp nâng cao hình ảnh và vị thế của Việt Nam trên bản đồ khoa học quốc tế”, “mẹ đẻ” của vắc xin mRNA đánh giá.

Tầm nhìn và tầm vóc của giải thưởng VinFuture

Với lịch sử lâu đời, Nobel được xem là một trong những giải thưởng cao quý nhất với giới khoa học toàn cầu. Lần này, giải Nobel Y Sinh 2023 được trao cho 2 nhà khoa học trước đó đã được VinFuture trao giải cao nhất trong mùa đầu tiên là minh chứng cho thấy VinFuture đã đặt mục tiêu rất đúng khi chọn lựa và trao giải cho những nhà khoa học có thành tựu đột phá, đóng góp vào cuộc sống của hàng triệu người trên trái đất.

Điều đáng nói hơn là VinFuture đã trao giải cho GS. Kariko và TS. Weissman ngay từ năm 2021, khi dịch Covid-19 mới được tạm khống chế trên toàn cầu và khi thế giới còn chưa đánh giá toàn diện được đóng góp mang tính thời đại của nghiên cứu này vào thời điểm đại dịch đang cam go nhất.

Chuyên gia Phạm Chi Lan đánh giá việc trao giải cho GS. Kariko và TS. Weissman trước Nobel 2 năm cho thấy tầm nhìn và tính tiên phong của VinFuture.

Từ Nhật Bản, GS. Trần Văn Thọ, giáo sư danh dự tại Đại học Waseda, Tokyo, Nhật Bản cho biết, ông rất vui khi một tổ chức giải thưởng của Việt Nam đã đi trước thế giới một bước khi có khả năng lựa chọn, đánh giá và tôn vinh các công trình nghiên cứu có đóng góp to lớn cho nhân loại ngay từ 2 năm trước.

“Điều này cho thấy VinFuture đã phần nào có vai trò quan trọng trong việc đánh giá và thúc đẩy nghiên cứu trong lĩnh vực khoa học công nghệ toàn cầu, góp phần nâng cao vị thế Việt Nam trên thế giới”, GS. Trần Văn Thọ nhận xét.

Đồng quan điểm, TS. Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội đánh giá, cú đúp giải thưởng của công trình nghiên cứu về vắc xin mRNA ngừa Covid-19 cho thấy giá trị và tầm vóc toàn cầu của VinFuture, sánh ngang với các giải thưởng lâu đời như Nobel.

“Công trình nghiên cứu của GS. Kariko và TS. Weissman từng nhiều năm không được giới khoa học quan tâm và chỉ thực sự nổi lên khi dịch Covid-19 xuất hiện. Khi thế giới còn chưa nhìn nhận được đầy đủ về đóng góp đột phá của nghiên cứu này với nhân loại thì VinFuture đã vinh danh, điều này càng khẳng định tính tiên phong và tầm vóc của giải thưởng”, TS. Nguyễn Sĩ Dũng nhấn mạnh.