Chủ tịch Nguyễn Văn Được: TP.HCM có nguồn tài nguyên đặc biệt thì phải có cách đi khác biệt

Ngày 11-3, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM, Ban Khoa học và Công nghệ (Đại học Quốc gia TP.HCM) tổ chức hội thảo khoa học triển khai Nghị quyết 57/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Phải có cách đi khác biệt

Phát biểu chỉ đạo, kết luận hội thảo, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được nhìn nhận TP.HCM là địa phương có nguồn tài nguyên đặc biệt khi là là cực tăng trưởng của quốc gia, cửa ngõ giao thương quốc tế, trung tâm đầu não của các trường ĐH, viện nghiên cứu, nơi tập trung nguồn nhân lực phong phú, chất lượng cao, các doanh nghiệp lớn, trong nước và nước ngoài. Đặc biệt, có ĐH Quốc gia TP.HCM nơi đào tạo nguồn nhân lực.

Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được phát biểu tại hội thảo. Ảnh: HÀ THƯ

“Tôi nói điều này không để chúng ta vỗ ngực, xưng tên mà chúng ta tự hào với chính nguồn lực này, có quyết sách, cách đi đặc biệt hơn các địa phương khác” – ông nói và khẳng định nguồn tài nguyên đặc biệt thì phải có cách đi khác biệt.

Theo ông, chính vì dựa trên nguồn tài nguyên đặc biệt này mà Trung ương đặt trên vai TP.HCM trọng trách xây dựng một Trung tâm tài chính quốc tế.

Chủ tịch Nguyễn Văn Được cho biết, TP.HCM đặt ra chiến lược 1-4-1. Trong đó, 1 là Trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM. Ông đề nghị ĐH Quốc gia TP.HCM, Sở KH&XN tham mưu cho TP tổ chức hội thảo tham vấn các chuyên gia về nguồn nhân lực, vận hành, cơ cấu, chức năng cũng trung tâm này.

Còn 4 là Trung tâm công nghệ cao đa mục tiêu, khu công nghiệp công nghệ cao, giáo dục chất lượng cao và y tế chất lượng cao; 1 cuối cùng là hạ tầng chiến lược mà tập trung vào hạ tầng giao thông, hạ tầng số.

Chủ tịch UBND TP.HCM khẳng định vai trò của ĐH Quốc gia TP.HCM là trung tâm để thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ nêu trên.

Theo Chủ tịch Nguyễn Văn Được, để phát triển khoa học công nghệ, TP cần sự cộng sinh, đồng hành của chính quyền với các chuyên gia, trường đại học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp. “Đi một mình sẽ nhanh nhưng không đi xa được” – ông nói và khẳng định hiện nay chính là thời điểm “thiên thời, địa lợi, nhân hòa”, nhất là khi Tổng Bí thư làm Trưởng ban Chỉ đạo về Nghị quyết 57 và đây là nghị quyết được đánh giá có vai trò tiên phong, đột phá với những cách làm cụ thể. Do đó, phải vừa làm vừa học, vừa chạy vừa xếp hàng.

Người đứng đầu chính quyền TP.HCM mong ĐH Quốc gia TP.HCM, doanh nghiệp cùng các cơ quan, đơn vị cần kiến nghị cụ thể để TP thực hiện nghị quyết này.

TP.HCM phải có tầm nhìn ra khu vực chứ không chỉ trong nước

Trước đó, trong khuôn khổ hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học cho rằng chính quyền TP cần cùng làm, hỗ trợ doanh nghiệp, cơ sở đào tạo, trung tâm nghiên cứu. Đồng thời, tháo gỡ những khó khăn về cơ chế hành chính, phát triển nguồn nhân lực và đẩy mạnh ứng dụng nghiên cứu khoa học.

PGS.TS Phan Thanh Bình, nguyên Giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM. Ảnh: HÀ THƯ

PGS.TS Phan Thanh Bình, nguyên Giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM, cho rằng TP.HCM là địa phương quan trọng trong việc thực hiện Nghị quyết 57 vì nơi đây có nhiều điều kiện nhất định, tác động đến các vùng kinh tế, cả nước và trong khu vực.

Tuy nhiên, ông Bình cho rằng trong chương trình hành động của TP.HCM, vai trò của ĐH Quốc gia TP.HCM còn mờ nhạt, trong khi đây là trung tâm đào tạo và nghiên cứu lớn với nhiều viện, trường.

Ông cho rằng các cơ sở đào tạo không chỉ là hệ thống đào tạo thuần túy mà phải là trung tâm nghiên cứu khoa học, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, công nghệ tri thức ở cả vùng Nam bộ.

Ông Bình cũng cho rằng chiến lược của TP.HCM phải có tầm nhìn ra khu vực chứ không chỉ trong nước, TP phải cạnh tranh cho được với các trung tâm công nghệ Đông Nam Á như trí tuệ nhân tạo, công nghệ tài chính, blockchain…

Ở góc độ khác, ông Võ Văn Khang, Phó Chủ tịch Chi hội an toàn thông tin phía Nam kiến nghị khi triển khai chi các khoản đầu tư, cần tháo gỡ các vấn đề về thể chế chính sách, trong đó rút ngắn quy trình liên quan đến thủ tục hành chính bằng cách giải phóng trách nhiệm của một số cơ quan và ứng dụng chuyển đổi số.

Đồng thời, phải đẩy mạnh phát triển hạ tầng số và hạ tầng truyền thông vì hiện nay “cuộc chiến” về dữ liệu, các nhà đầu tư tìm kiếm cơ hội tiềm năng cao ở Việt Nam, nếu có hạ tầng số tốt, chi phí triển khai sẽ rẻ hơn và thu hút đầu tư hơn.

Bên cạnh đó, ông Khang khuyến cáo muốn phát triển nguồn nhân lực cần bảo vệ nhà khoa học, bảo vệ sở hữu trí tuệ là các nghiên cứu, sáng chế và cần có cơ chế vinh danh nhà khoa học tốt để tạo động lực cho nhà khoa học thực hiện nghiên cứu cũng như công bố nhiều hơn.

GS.TS Nguyễn Thị Cành, Trường ĐH Kinh tế - Luật, ĐH Quốc gia TP.HCM. Ảnh: HÀ THƯ

GS.TS Nguyễn Thị Cành, Trường ĐH Kinh tế - Luật, ĐH Quốc gia TP.HCM, cho rằng vấn đề thương mại hóa đề tài nghiên cứu khoa học hiện nay còn khó khăn, cơ chế thông tin kết nối hiện nay rất kém, là cả một quy trình dài.

Bà Cành đề xuất phải kết nối được nhà khoa học ở trường, trung tâm nghiên cứu với doanh nghiệp để thúc đẩy những nghiên cứu tốt được thương mại hóa, đi vào thực tiễn.

GS.TS Nguyễn Thị Thanh Mai, Phó Giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM, nêu ý kiến để có nguồn nhân lực mạnh ở lĩnh vực khoa học, công nghệ thì ngành giáo dục TP cần có chính sách động viên học sinh, cải tiến chương trình để học sinh đam mê STEM. Khi đó, các em mới có nền tảng, đam mê và lựa chọn theo những ngành học về công nghệ khi vào ĐH.

GS.TS Nguyễn Thị Thanh Mai, Phó Giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM, nêu ý kiến. Ảnh: HÀ THƯ

Để có nguồn nhân lực trình độ cao ở lĩnh vực này, GS.TS Mai đề xuất cần có chính sách quan tâm đến đào tạo sau ĐH, như hỗ trợ học phí, học bổng, phối hợp doanh nghiệp có quỹ hỗ trợ tài năng, giúp học viên có kinh phí làm nghiên cứu, làm luận văn, luận án.

Nếu có quỹ này sẽ hỗ trợ cho các bạn rất nhiều và giảm áp lực cho cơ sở đào tạo vì chi phí đào tạo tiến sĩ lĩnh vực khoa học công nghệ rất lớn.

LÊ THOA

PHẠM ANH