Chủ tịch QH: Nâng cao tính tự cường của nền kinh tế luôn là mục tiêu hàng đầu

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu khai mạc Diễn đàn. Ảnh: Quochoi

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, Diễn đàn Kinh tế 2021 với chủ đề “Phục hồi và phát triển bền vững” đã để lại nhiều bài học quý, nhiều luận cứ khoa học có tính thực tiễn để phục vụ công tác nghiên cứu, điều hành, nhất là công tác hoạch định chính sách của cơ quan quản lý.

Nhiều gợi ý chính sách tại diễn đàn đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan, tổ chức hữu quan nghiên cứu để xây dựng, ban hành các quyết sách mạnh mẽ, quyết liệt, ứng phó kịp thời với bối cảnh, tình hình mới.

Đặc biệt, tại kỳ họp bất thường lần thứ nhất Quốc hội khóa XV đã ban hành Nghị quyết số 43/2022/QH15, quyết định sử dụng gói chính sách tài khóa, tiền tệ 347.000 tỷ đồng (khoảng 15 tỷ USD) trong 2 năm 2022-2023 để hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.

Chủ tịch Quốc hội khẳng định, chính nhờ các quyết sách đúng đắn, kịp thời của Trung ương, Quốc hội, sự chỉ đạo điều hành quyết liệt của Chính phủ, các cấp, các ngành từ trung ương đến địa phương, tình hình kinh tế - xã hội Việt Nam tiếp tục ổn định và đạt được những kết quả rất tích cực, quan trọng.

Sau khi giảm sâu nhất trong quý III/2021 (âm 6,02%), kể từ khi Việt Nam tính và công bố GDP, tăng trưởng từng bước phục hồi từ quý IV/2021 và phục hồi mạnh mẽ từ đầu năm 2022 đến nay. Trong 8 tháng đầu năm 2022, kinh tế - xã hội Việt Nam tiếp tục phục hồi mạnh mẽ với nhiều điểm sáng.

Việt Nam là quốc gia duy nhất ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và là một trong 4 quốc gia trên thế giới được Moody’s nâng bậc tín nhiệm kể từ đầu năm đến nay.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham dự diễn đàn. Ảnh: Quochoi

Tuy vậy, tình hình kinh tế - xã hội nước ta đang và sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn; việc giữ vững, củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô mà nói rộng hơn là nâng cao năng lực chống chịu, tính tự cường của nền kinh tế, thúc đẩy, phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội còn rất nhiều thách thức.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, việc củng cố, tăng cường nền tảng kinh tế vĩ mô, tăng cường khả năng chống chịu và tự cường của nền kinh tế luôn là mục tiêu hàng đầu, nhất là do kinh tế nước ta có độ mở rất lớn và tình hình thế giới, khu vực luôn có biến động bất thường, khó dự báo.

Xuất phát từ tình hình đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cân nhắc, quyết định lựa chọn vấn đề “Củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phục hồi và phát triển bền vững" làm chủ đề cho Diễn đàn năm 2022 và điều chỉnh tên gọi là Diễn đàn Kinh tế - Xã hội năm 2022 để bảo đảm tính toàn diện và sát hợp với chức năng, nhiệm vụ của Quốc hội.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu tập trung trao đổi, thảo luận về: Phân tích, đánh giá, làm rõ thực trạng, bối cảnh tình hình kinh tế, tài chính, tiền tệ khu vực, thế giới; dự báo xu hướng trung hạn, dài hạn; đánh giá khách quan, toàn diện thực trạng kinh tế - xã hội, nhất là tình hình kinh tế vĩ mô, năng lực chống chịu của nền kinh tế Việt Nam.

Bên cạnh đó là thảo luận về tình hình triển khai và kết quả thực hiện chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội theo Nghị quyết 43/NQ/QH15 của Quốc hội và Nghị quyết 11/NQ-CP của Chính phủ; kinh nghiệm quốc tế và đề xuất chính sách cho Việt Nam trong củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, tăng cường năng lực chống chịu và tự cường của nền kinh tế, phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội bền vững trong năm 2023 và định hướng cho cả nhiệm kỳ 2021-2025...

Ông Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh.

Tháo gỡ những điểm nghẽn để nền kinh tế vận hành thông suốt

Phát biểu đề dẫn, gợi ý một số nội dung trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế - xã hội Việt Nam 2022, GS.TS Nguyễn Xuân Thắng - Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh cho biết: "Ổn định kinh tế vĩ mô, ứng phó chủ động, linh hoạt với sự thay đổi nhanh chóng chính là chìa khóa để nền kinh tế Việt Nam tiếp tục 'lội ngược dòng' thành công và duy trì đà tăng trưởng trong bối cảnh thế giới, khu vực có nhiều biến động".

Ông nhấn mạnh, thực tiễn trước đây đã chứng tỏ rằng, chỉ khi các chỉ số vĩ mô được giữ ổn định, nền kinh tế mới hội đủ năng lực chống chịu, có dư địa để chủ động ứng phó có hiệu quả với các diễn biến bất ngờ và phục hồi nhanh chóng sau các biến động đó.

Theo GS.TS Nguyễn Xuân Thắng, nhìn ở góc độ tổng thể với tầm bao quát dài hạn hơn, củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô không chỉ nằm ở chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ hay quản lý, điều tiết giá cả, mà còn nằm ở việc tháo gỡ những điểm nghẽn để nền kinh tế vận hành thông suốt, các doanh nghiệp tự tin đưa ra các quyết định kinh doanh và đầu tư, khơi thông dòng chảy trên thị trường và khai thác có hiệu quả mọi nguồn lực trong xã hội.

Tốc độ giải ngân nguồn vốn đầu tư công liên tục chậm là câu chuyện “dài nhiều kỳ” về sự lãng phí, có tiền mà không tiêu được, có nguyên nhân quan trọng là chưa tháo gỡ được các nút thắt về cơ chế, chính sách, nhất là các thủ tục về giải phóng mặt bằng, đấu thầu, tìm kiếm các nhà đầu tư có năng lực thật sự và sự thiếu quyết liệt, sợ trách nhiệm… trong việc triển khai các dự án lớn.

Hoạt động của thị trường tài chính, ngân hàng và thị trường chứng khoán hiện nay còn nhiều rủi ro bởi thiếu vắng sự giám sát an toàn hệ thống, về sở hữu chéo, về giao dịch thiếu lành mạnh, thậm chí vi phạm pháp luật…

Lĩnh vực bất động sản vẫn tồn tại những bất cập liên quan đến các quy định về xác định giá đất, đấu giá đất, đấu thầu dự án, về quản lý loại hình bất động sản hỗn hợp, về quy trình, thủ tục lựa chọn chủ đầu tư và triển khai các dự án, chính sách hỗ trợ cân đối nguồn cung về nhà ở thương mại, nhà ở xã hội...

Mục tiêu phát triển thị trường lao động - việc làm đồng bộ, hiện đại và thông suốt cần được thực hiện tích cực hơn nữa. Bên cạnh đó, cần thực hiện tốt hơn nhiệm vụ xây dựng, hoàn thiện hệ thống an sinh xã hội đảm đương tốt vai trò bảo vệ người lao động trước các cú sốc kinh tế và phi kinh tế. Nâng cao hiệu quả kết nối cung cầu lao động - việc làm, đưa hoạt động đào tạo nghề phát triển về chất giúp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nâng cao năng suất, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp.

GS.TS Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh, khắc phục những điểm nghẽn nói trên là điều kiện quan trọng để mở rộng dư địa chính sách, gia tăng tính chủ động trong điều hành kinh tế vĩ mô, giải phóng các nguồn lực, đồng thời tạo điều kiện để Việt Nam tiếp tục lộ trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng trên nền tảng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, phát triển nhanh và bền vững.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội Vũ Hồng Thanh. Ảnh: Quochoi

Trước đó, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội Vũ Hồng Thanh cũng đánh giá năm 2022 và đặc biệt năm 2023, kinh tế thế giới vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố rủi ro khó đoán định do nguy cơ bất ổn tài chính, tiền tệ, thương mại, diễn biến phức tạp của dịch bệnh, nguy cơ khủng hoảng về năng lượng, lương thực, tác động của biến đổi khí hậu…

Trước bối cảnh quốc tế có nhiều biến động như vậy, với độ mở của nền kinh tế lớn, Việt Nam đứng trước rất nhiều khó khăn, thách thức. Việc giữ vững, củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô và nâng cao năng lực chống chịu, tính tự cường của nền kinh tế, thúc đẩy, phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội là tất yếu. Củng cố, tăng cường nền tảng kinh tế vĩ mô, tăng cường khả năng chống chịu và tự cường của nền kinh tế luôn là mục tiêu hàng đầu của các cơ quan hoạch định, thực thi chính sách.

Theo ông Vũ Hồng Thanh, trên cơ sở đó, kế thừa thành công của các Diễn đàn Kinh tế trước đây, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cân nhắc, quyết định lựa chọn vấn đề “Củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phục hồi và phát triển bền vững” làm chủ đề cho Diễn đàn năm 2022 và điều chỉnh tên gọi là "Diễn đàn Kinh tế - Xã hội năm 2022" để bảo đảm tính toàn diện và sát hợp với chức năng, nhiệm vụ của Quốc hội.

Diễn đàn Kinh tế - Xã hội 2022 được tổ chức với sự tham gia đồng chủ trì của 4 cơ quan gồm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Ban Kinh tế Trung ương, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh và Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, các lãnh đạo Đảng, Nhà nước cùng với khoảng 400 đại biểu gồm các chuyên gia, nhà khoa học, Đại sứ, Trưởng cơ quan, các tổ chức tế tại Việt Nam và đại diện cộng đồng doanh nghiệp trong nước và nước ngoài... tham dự trực tiếp diễn đàn.

Diễn đàn kết nối trực tuyến đến 6 điểm cầu trong nước và một số chuyên gia, nhà khoa học ở nước ngoài sẽ tham dự theo hình thức ghi hình hoặc phát biểu trực tuyến.

Trong phiên buổi sáng, sau khi Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu khai mạc và chỉ đạo Diễn đàn, ông Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh sẽ phát biểu đề dẫn, gợi ý một số nội dung.

Hai phiên hội thảo chuyên đề diễn ra ngay trong buổi sáng, với các chủ đề: Đẩy mạnh cải cách thể chế - Hoàn thiện chính sách về đất đai, giải pháp quan trọng trong phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; Thúc đẩy việc thực hiện các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động, tạo động lực phục hồi sản xuất, kinh doanh và phát triển bền vững.

Các chuyên gia tham luận và thảo luận bàn tròn làm rõ các vấn đề liên quan.

Phiên toàn thể với chủ đề “Củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phục hồi và phát triển bền vững” diễn ra vào buổi chiều dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh và Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng.

Nội dung này cũng được các đại biểu tập trung phân tích qua thảo luận bàn tròn, tọa đàm cấp cao, trước khi Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ kết luận, phát biểu bế mạc.

Diễn đàn Kinh tế-xã hội Việt Nam năm 2022 sẽ bổ sung thêm luận cứ khoa học, thực tiễn, tham khảo kinh nghiệm quốc tế, tham vấn các chuyên gia trong và ngoài nước, từ đó có phân tích, dự báo, kịp thời đề xuất các giải pháp chính sách giảm thiểu tác động tiêu cực, nắm bắt các cơ hội, thời cơ, đặc biệt là đối với chính sách tài khóa, tiền tệ, chính sách an sinh-xã hội... Đồng thời có cơ chế kiểm tra, giám sát để hỗ trợ nền kinh tế vượt qua khó khăn, phục hồi và thúc đẩy tăng trưởng, phát triển bền vững.

Đinh Nhung