Chủ tịch Quốc hội: Không dùng nguồn cải cách tiền lương để xây cao tốc

Địa phương được sử dụng nguồn cải cách tiền lương còn dư để chi phòng chống dịch Đề xuất đầu tư hơn 161.000 tỷ đồng cho dự án Vành đai 4 Thủ đô, Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh Làm rõ tính khả thi khi triển khai đồng loạt nhiều dự án giao thông Đề xuất đầu tư hơn 84.000 tỷ đồng cho 3 dự án cao tốc phía Nam

Sáng 6/6, Quốc hội đã thảo luận tại tổ về 5 dự án cao tốc, gồm dự án vành đai 4 vùng thủ đô Hà Nội, vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh và 3 dự án phía Nam là Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Biên Hòa - Vũng Tàu vừa được Chính phủ trình Quốc hội.

Khó đảm bảo cơ cấu vốn đầu tư

Phát biểu tại tổ, các đại biểu đều nhất trí về sự cần thiết đầu tư các dự án này. Song nhiều đại biểu còn băn khoăn về những vấn đề cụ thể như quy mô, phương án kỹ thuật, nhất là cân đối vốn cho các dự án trên, khi các dự án đều là đầu tư công, cả ngân sách trung ương và địa phương.

Là đại diện một trong số các địa phương nằm trong tuyến đường dự án đường vành đai 4 đi qua, đại biểu Đào Hồng Lan - Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh, cho biết theo dự án, trên địa bàn tỉnh sẽ có khoảng 25,4 km đường vành đai 4 và hơn 9 km đường kết nối với sân bay Nội Bài, giúp Bắc Ninh phát triển kinh tế - xã hội, công nghiệp trong tương lai. Tuy nhiên, Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh cho biết khó khăn nhất với địa phương hiện nay là đảm bảo cơ cấu nguồn đầu tư, khi phần lớn các dự án đều sử dụng cơ cấu vốn cả trung ương và địa phương.

Theo phương án ban đầu, Chính phủ đề nghị phát hành trái phiếu cho các địa phương vay, nhưng khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến, đánh giá phương án này không phù hợp. Do vậy, bà Đào Hồng Lan đề nghị cho phép các tỉnh sử dụng vốn từ nguồn cải cách tiền lương để đảm bảo nguồn vốn này. Trường hợp thiếu, địa phương sẽ xin trung ương cho sử dụng nguồn huy động trái phiếu. Với đề xuất này, Bí thư Bắc Ninh đề nghị Quốc hội ghi rõ trong nghị quyết của Quốc hội để các địa phương có căn cứ thực hiện.

Tuy nhiên, phát biểu sau đó, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ không tán thành với đề nghị này, vì cho rằng không nên đặt ra việc này vì đụng chạm tới nghị quyết của Trung ương về cải cách tiền lương.

Chủ tịch Quốc hội phân tích, tiền lương không phải khoản chi một lần, mà là khoản chi thường xuyên hàng năm. Ví dụ, địa phương cần 5.000 tỷ đồng cho cải cách tiền lương 1 năm thì nhiệm kỳ 5 năm phải có sẵn 25.000 tỷ đồng. Chưa kể từng năm điều chỉnh tăng thêm nữa thì số tiền cần cho cải cách tiền lương còn tăng thêm nhiều. Cải cách không đơn thuần là điều chỉnh mức tiền lương cơ sở 7%, còn khoản chênh lệch, điều chỉnh bước, bậc, hệ số lương…, nên tổng tiền cần cho cải cách tiền lương tương đối lớn. Bên cạnh đó, sau dịch Covid-19, dự trữ tài chính cũng đã tiêu một khoản. Giờ hàng năm muốn điều chỉnh tăng lương cho cán bộ công chức mà không được.

Theo Chủ tịch Quốc hội, chúng ta đã hoãn việc cải cách tiền lương vài năm nay và 3 năm nay chưa điều chỉnh lương cho cán bộ công chức, nên cần dành nguồn tiền này cho cải cách tiền lương, không chi vào các việc khác. "Quốc hội đã có nghị quyết, quy định tuyệt đối không dùng nguồn cải cách tiền lương cho việc khác với bất kỳ lý do gì. Phải dành nguồn này cho cải cách tiền lương" - Chủ tịch Quốc hội nói.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại tổ

Ưu tiên nguồn lực thực hiện Dự án vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh

Nêu giải pháp về nguồn vốn của các địa phương, Chủ tịch Quốc hội cho rằng các địa phương tự phát hành trái phiếu là một giải pháp. Trong tờ trình trước đây, Chính phủ trình phương án phát hành trái phiếu để cho địa phương vay lại, song Ủy ban Thường vụ Quốc hội không đồng tình. Chính phủ phát hành rồi cho địa phương vay lại thì địa phương lại thành nợ công của Chính phủ. Địa phương cần vốn thì có thể tự phát hành trái phiếu. Địa phương đứng ra vay thì mới có trách nhiệm hoàn trả.

Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội cũng cho biết, lần này sẽ dành nguồn lực ưu tiên cho thực hiện Dự án đường vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh, do tính cấp bách của dự án này. Theo đó, ngân sách nhà nước sẽ cơ bản bố trí đủ vốn để hoàn thành dự án này vào năm 2025, quyết toán và đưa vào sử dụng từ năm 2026. “Riêng dự án vành đai 3 sẽ được ưu tiên đặc biệt về vốn, tiến độ, phấn đấu hết 2025 hoàn thành” - Chủ tịch Quốc hội nói.

Còn với Dự án đường vành đai 4 và 3 dự án đường cao tốc mà Chính phủ trình, Chủ tịch Quốc hội cho biết, đã thống nhất giãn tiến độ một năm. Việc lùi như vậy sẽ khả thi trong tổ chức thực hiện, không căng thẳng về vốn và dành được vốn nhất định trong đầu tư công trung hạn kỳ này để bổ sung cho danh mục dự án, nhiệm vụ của một số địa phương thuộc gói kích thích kinh tế.

Cũng theo Chủ tịch Quốc hội, cả 5 dự án cao tốc trình Quốc hội lần này đều áp dụng rất nhiều chính sách đặc thù, do đó cũng cần phải nâng cao trách nhiệm, cá thể hóa trách nhiệm, nhất là trách nhiệm giải trình, trách nhiệm người đứng đầu. Các địa phương phải cam kết bố trí đủ vốn theo tổng mức đầu tư; đồng thời khi điều chỉnh tăng vốn thì địa phương cũng phải cam kết bỏ thêm để hoàn thành dự án.

Phát biểu tại tổ về nội dung này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, các dự án này có ý nghĩa rất lớn trong phát triển kinh tế. Giao thông đi đến đâu thì trăm nghề phát triển đến đó, do đó phát triển được hệ thống giao thông thì sẽ tạo huyết mạch cho nền kinh tế quốc gia, khai thác tiềm năng phục vụ cho phát triển đất nước, xuất khẩu. Tuy nhiên, Bộ trưởng lưu ý, khi xây dựng tuyến đường cần tính đến quy hoạch dài hơi, có tầm nhìn dài hạn, thiết kế phù hợp, tránh việc chỉ vài năm sau thì đã trở nên lạc hậu. Bên cạnh đó, phải tập trung để thi công nhanh, khắc phục những khó khăn, tồn tại, vướng mắc, nút thắt để thi công, đưa vào sử dụng nhanh, hiệu quả sẽ lớn. Còn về phía nguồn kinh phí, Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã giải trình trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội, đảm bảo đủ kinh phí để thực hiện.

Hoàng Yến