Chú trọng đầu tư có chiều sâu cho tác phẩm sân khấu

Khát khao sáng tạo, cống hiến

Tại Lễ trao giải thưởng sân khấu năm 2022 do Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam tổ chức tối 9.2, nhà viết kịch Nguyễn Đăng Chương, Chủ tịch Hội đồng Nghệ thuật Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam khẳng định, hầu hết đơn vị nghệ thuật trong và ngoài công lập đều có tác phẩm tham dự liên hoan ở nhiều loại hình nghệ thuật như kịch nói, tuồng, chèo, cải lương, kịch dân ca, xiếc và sân khấu thử nghiệm.

Tiết mục chào mừng của Nhà hát Múa rối Việt Nam tại Lễ trao giải thưởng sân khấu năm 2022. Ảnh: Lại Tấn

Điều đó chứng tỏ tinh thần trách nhiệm của các đơn vị nghệ thuật, sự khát khao sáng tạo và cống hiến của đội ngũ nghệ sĩ sân khấu cả nước để vượt qua chồng chất những khó khăn, thách thức, nhằm thay đổi diện mạo nghệ thuật sân khấu, đáp ứng nhu cầu thưởng thức của khán giả trong thời kỳ 4.0 với sự phát triển của nhiều phương tiện và loại hình nghệ thuật giải trí khác nhau.

Trong số 130 tác phẩm tham dự các cuộc thi, liên hoan nghệ thuật do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam tổ chức năm 2022, đã có 3 tác phẩm đạt giải Xuất sắc, 27 tác phẩm đạt Huy chương Vàng và 32 tác phẩm đạt Huy chương Bạc. "Kết quả trên phần nào phản ánh sinh động giá trị tư tưởng, nội dung, nghệ thuật, hình thức thể hiện của sân khấu Việt Nam năm 2022", ông Chương cho biết.

Điều đáng mừng nhất là phần lớn đội ngũ lãnh đạo các đơn vị nghệ thuật, Hội đồng nghệ thuật ở cơ sở đã thay đổi nhận thức, chú trọng đầu tư có chiều sâu về mọi mặt trong quy trình lựa chọn và dàn dựng tác phẩm, đặt chất lượng nghệ thuật của vở diễn lên trên tất cả, xác định rõ đối tượng hưởng thụ là khán giả và chính khán giả là người quyết định sự thành bại, sống còn của đơn vị nghệ thuật và nghệ sĩ.

Có cơ chế đặc thù đào tạo đội ngũ tác giả sân khấu

Tuy nhiên, ông Nguyễn Đăng Chương cũng cho rằng, để nghệ thuật sân khấu những năm tới xuất hiện nhiều tác phẩm chất lượng cao, cần có sự chung tay đồng lòng tháo gỡ những điểm nghẽn của cơ quan quản lý nhà nước, các đơn vị nghệ thuật, Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam và đội ngũ trực tiếp tham gia sáng tạo.

Chúng ta không thể quên các nhà biên kịch nổi tiếng đã góp phần quyết định để làm nên thời hoàng kim của nghệ thuật sân khấu Việt Nam trong hai thập kỷ cuối thế kỷ XX. Họ là Lưu Quang Vũ, Xuân Trình, Trần Vương, Hoài Giao, Tào Mạt, Nguyễn Đình Thi, Học Phi, Sỹ Hanh, Lê Duy Hạnh…

Ban tổ chức trao Giải A cho các đoàn và đơn vị sáng tạo. Ảnh: Lại Tấn

Từ đó, ông Chương đề nghị: Ban chấp hành Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam khẩn trương báo cáo các cơ quan chức năng, xin cơ chế đặc thù để nhà nước tài trợ thực hiện Đề án bồi dưỡng, đào tạo đội ngũ tác giả sân khấu khi còn chưa quá muộn. "Bởi những cây đa cây đề có khả năng truyền đạt lại kinh nghiệm, kỹ năng trong nghệ thuật biên kịch đã và đang dắt tay nhau trở thành người thiên cổ".

Theo Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, NSND TrịnhThúy Mùi, năm 2023 xác định những khó khăn không kém năm 2022. Ban chấp hành quyết tâm thực hiện các nhiệm vụ then chốt của toàn khóa, tích cực phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Cục Nghệ thuật biểu diễn, các Sở Văn hóa, thể thao và du lịch tỉnh, thành phố tổ chức nhiều hoạt động liên hoan.

Cụ thể, phối hợp với Cục Nghệ thuật biểu diễn (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) tổ chức 5 cuộc thi tài năng diễn viên tuồng và dân ca kịch, chèo, cải lương, kịch nói, độc tấu và hòa tấu nhạc cụ dân tộc toàn quốc; phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP. Cần Thơ tổ chức giải Mộc Quán - Nguyễn Trọng Quyền; phối hợp với Hội Liên hiệp cộng đồng người Việt tại châu Âu, xây dựng đề án tổ chức Liên hoan giọng hát hay 3 miền cho cộng đồng người Việt Nam tại châu Âu; tổ chức Liên hoan sân khấu Dù kê Khmer Nam Bộ lần thứ hai tại Trà Vinh, Liên hoan sân khấu về đề tài thiếu nhi, Liên hoan Ảo thuật toàn quốc...

Ban tổ chức đã trao các Giải A4 cho 4 vở diễn: “Đất liền và biển cả” - đạo diễn, NSND Hoàng Quỳnh Mai (Đoàn cải lương Hải Phòng); “Mưa đỏ” - đạo diễn, NSND Lê Hùng (Nhà hát kịch nói Quân đội); “Đất liền và biển cả” - đạo diễn, NSND Trương Hải Thọ (Nhà hát nghệ thuật truyền thống tỉnh Thanh Hóa) và “Cô Thần” - đạo diễn, NSND Nguyễn Hoài Huệ (Nhà hát nghệ thuật truyền thống tỉnh Bình Định).

Ngoài ra, 6 vở diễn đoạt giải B; 1 giải A được trao cho sách nghiên cứu lý luận phê bình; 3 giải B cho tác giả kịch bản, sách nghiên cứu lý luận phê bình; 7 giải C cho tác giả kịch bản; 10 diễn viên xuất sắc; giải cho họa sĩ, đạo diễn, biên đạo múa, nhạc sĩ xuất sắc…

Hương Sen