Chú trọng phòng chống các bệnh mạn tính không lây

Người cao tuổi đến Trạm Y tế xã Hải Định để kiểm tra huyết áp -Ảnh: P.T

Số người mắc các bệnh mạn tính không lây trên địa bàn xã Hải Định, huyện Hải Lăng hiện nay khá nhiều. Thống kê cho thấy, tổng số người mắc bệnh tăng huyết áp tại xã gần 400 người, số đang được quản lý điều trị là 214 người; số người mắc bệnh đái tháo đường là 113 người; 45 người mắc bệnh ung thư; 15 người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và 38 người mắc các bệnh mạn tính không lây khác.

Sự gia tăng tỉ lệ người dân mắc các bệnh mạn tính không lây trên địa bàn xã Hải Định thời điểm gần đây được trạm y tế (TYT) địa phương nhận định có liên quan đến lối sống của người dân. “Nhiều người dân trong xã vẫn giữ thói quen hút thuốc lá, sử dụng rượu bia, ăn mặn, chế độ dinh dưỡng không cân bằng dẫn đến tình trạng thừa cân, béo phì.

Yếu tố nguy cơ tại địa phương thì gần như được loại trừ, vì dù Hải Định là một xã nông nghiệp thuộc vùng thấp trũng của huyện Hải Lăng song người dân từ lâu đã sử dụng nguồn nước máy, các công trình phụ phục vụ đời sống dân sinh như hố xí tự hoại đã bao phủ toàn dân, không có tình trạng ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm môi trường... gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cộng đồng.

Có thể nói, lối sống chưa phù hợp chính là nguyên nhân cơ bản khiến mô hình bệnh tật tại địa phương thời điểm hiện nay có sự thay đổi. Tỉ lệ người dân mắc các bệnh mạn tính không lây tăng lên, nhất là ở nhóm người từ 60 tuổi trở lên mắc các bệnh lý tăng huyết áp (THA), đái tháo đường (ĐTĐ), bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư và một số bệnh liên quan khác”, chị Phan Thị Hằng, Phụ trách TYT xã Hải Định, cho biết.

Để quản lý hiệu quả các bệnh mạn tính không lây trên địa bàn, thời gian qua, với vai trò là đơn vị thực hiện nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu cho Nhân dân, TYT xã Hải Định tích cực tham mưu UBND xã chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể phối hợp triển khai các hoạt động chuyên môn, nhất là hoạt động truyền thông và khám sàng lọc phát hiện sớm bệnh không lây nhiễm.

Với hoạt động truyền thông, trạm đẩy mạnh thực hiện phối hợp liên ngành, nhất là phối hợp chặt chẽ với Hội Người cao tuổi (NCT) và các hội, đoàn thể để tuyên truyền, tư vấn nâng cao nhận thức cho người dân về phòng chống bệnh không lây nhiễm, giảm thiểu các hành vi nguy cơ, dự phòng mắc bệnh cho cộng đồng.

Công tác tuyên truyền tập trung vào tác hại của thuốc lá, rượu bia, hướng dẫn chế độ ăn uống hợp lý, tăng cường dinh dưỡng, vận động người dân tích cực luyện tập nâng cao sức khỏe. “Trạm thường xuyên phối hợp với Hội NCT xã triển khai hoạt động phòng chống các bệnh THA, ĐTĐ, ung thư, hen, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính cho các hội viên trong hội. Thông qua đó, chúng tôi hiểu rất rõ sự nguy hại của các bệnh không lây nhiễm.

Người cao tuổi trong xã thường xuyên được cán bộ trạm tư vấn đến đo huyết áp để nắm được chỉ số huyết áp của mình, xét nghiệm đường máu định kỳ, có chế độ ăn giảm mặn, ngọt, tăng cường rau xanh và tích cực luyện tập thể dục thể thao phù hợp để phòng nguy cơ mắc bệnh. Hiệu quả từ những hoạt động mà TYT phối hợp với Hội NCT xã triển khai đã góp phần giúp NCT trên địa bàn nâng cao sức khỏe, sống vui, sống khỏe, sống có ích hơn”, bà Phan Thị Hòe, Chủ tịch Hội NCT xã Hải Định, chia sẻ.

Cùng với việc tăng cường công tác truyền thông, TYT xã Hải Định đẩy mạnh hoạt động khám sàng lọc để phát hiện sớm bệnh không lây nhiễm trong cộng đồng, trong đó ưu tiên người có nguy cơ cao và tiền bệnh.

Các hoạt động chính trong công tác khám sàng lọc bao gồm đo huyết áp và xét nghiệm đường máu mao mạch cho các đối tượng có nguy cơ cao. Tư vấn, lập hồ sơ quản lý điều trị chăm sóc người mắc bệnh theo nguyên lý y học gia đình. Chuyển tuyến trên chẩn đoán xác định các trường hợp nghi ngờ. Điều trị, quản lý các trường hợp được tuyến trên chuyển về và xử trí, chuyển người bệnh lên tuyến trên với các trường hợp vượt quá khả năng chuyên môn của trạm.

Với hoạt động này, người bệnh được quản lý trên hệ thống phần mềm bệnh mạn tính không lây nhiễm, được nhận thuốc điều trị hàng tháng tại trạm, được tư vấn về sử dụng thuốc, chế độ ăn uống, luyện tập nâng cao thể trạng để kiểm soát ổn định tình trạng bệnh và phòng các biến chứng.

Hoạt động khám sàng lọc bệnh không lây nhiễm tại Hải Định thời gian qua được TYT triển khai bao phủ trong toàn xã. Đối với những địa bàn dân cư xa trung tâm, trạm đã tổ chức khám sàng lọc miễn phí tận thôn nên người dân hưởng ứng rất nhiệt tình.

Trong 6 tháng đầu năm 2024, trạm đã thực hiện gần 1.900 lượt khám sàng lọc bệnh tăng huyết áp, 692 người sàng lọc đái tháo đường; phát hiện mới 99 trường hợp THA, 55 trường hợp ĐTĐ, 34 trường hợp mắc ung thư. Việc được phát hiện bệnh sớm và tiếp cận điều trị sớm các bệnh mạn tính không lây ngay tại địa phương thông qua hoạt động khám sàng lọc đã giúp giảm thiểu chi phí trong khám chữa bệnh, giảm nguy cơ xảy ra biến chứng, góp phần kéo dài tuổi thọ và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

“Nhờ được cán bộ TYT về tận thôn khám sàng lọc miễn phí nên nhiều người trong thôn biết bản thân mắc bệnh ĐTĐ, THA. Nhờ đó, nhiều trường hợp bị THA, ĐTĐ trong thôn tránh được tình trạng đột quỵ, tai biến, nhiều trường hợp mắc bệnh lâu năm nhưng sức khỏe vẫn ổn định do TYT thường xuyên quan tâm chăm sóc, cấp phát thuốc điều trị đầy đủ cho người bệnh”, ông Phan Nam - Chi hội trưởng Chi hội NCT thôn Trung Đơn cho hay.

Hoạt động phòng chống các bệnh mạn tính không lây do TYT xã Hải Định triển khai thời gian qua đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao tinh thần trách nhiệm của chính quyền địa phương với sức khỏe Nhân dân và ý thức chủ động phòng bệnh của người dân trên địa bàn.

“Thời gian tới, trạm tiếp tục tăng cường truyền thông, tư vấn và dự phòng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính không lây trong cộng đồng. Khám sàng lọc phát hiện sớm những người mắc bệnh, tiền bệnh và các đối tượng nguy cơ. Riêng hoạt động khám sàng lọc sẽ chuyển trọng tâm xuống nhóm đối tượng từ 40 tuổi trở lên thay vì từ 60 tuổi trở lên như trước đây do độ tuổi mắc các bệnh không lây ngày càng trẻ hóa. Trạm tiếp tục xác định công tác phòng chống các bệnh mạn tính không lây là nhiệm vụ thường xuyên, ưu tiên để người bệnh được phát hiện, điều trị sớm với mong muốn người dân địa phương luôn khỏe mạnh, không mang các di chứng bệnh tật”, chị Phan Thị Hằng cho biết thêm.

Phương Thảo