Chung tay chấm dứt tảo hôn nơi biên giới Tùng Vài, Tuyên Quang

"Đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng"

Tùng Vài là xã biên giới của tỉnh Tuyên Quang, có địa bàn rộng, người dân chiếm đa số là dân tộc Mông, Dao, Hán. Trên cơ sở thực hiện Đề án "Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) giai đoạn 2021- 2025".

Những năm qua, chính quyền xã Tùng Vài đã quyết liệt trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai nhiều giải pháp trong thực hiện Đề án và huy động sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, các ngành ở địa phương với tinh thần "Phòng ngừa từ gốc, thay đổi nhận thức và tạo cơ hội học tập việc làm cho thanh thiếu niên là chìa khóa".

Một góc bản, làng xã Tùng Vài, tỉnh Tuyên Quang. Ảnh: Hoàng Chính

Địa phương xác định các "mũi nhọn" trong bài trừ hủ tục tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS, trước hết kiến thức pháp luật phải được phổ biến đến từng nếp nhà với phương châm "Đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng".

Xã tăng cường công tác tuyên truyền về Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Trẻ em, các quy định xử lý vi phạm về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Phương pháp tuyên truyền đổi mới, linh hoạt trên loa phát thanh, sân khấu hóa thành các tiểu phẩm, tình huống, tuyên truyền tại các buổi họp thôn, hộ gia đình.

Đồng thời, 100% các thôn, bản trên địa bàn xã việc xóa bỏ hủ tục tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống được đưa vào hương ước, quy ước như không mời họ hàng, không nhận quà mừng cho các đám cưới khi chưa đủ tuổi,...

Công tác giáo dục sức khỏe sinh sản cho vị thành niên được các đơn vị trường học thường xuyên tổ chức theo kế hoạch của từng năm học thông qua các buổi ngoại khóa về tư vấn sức khỏe sinh sản, kỹ năng bảo vệ bản thân, giáo dục giới tính an toàn đến học sinh trong độ tuổi vị thành niên và các bậc phụ huynh.

Xã Tùng Vài tăng cường tuyên truyền về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS. Ảnh: Hoàng Chính

Cùng với đó, xã phát huy tốt vai trò của già làng, trưởng thôn, người có uy tín, đội ngũ hòa giải viên kịp thời tuyên truyền, giáo dục thuyết phục những trường hợp có nguy cơ tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống tại địa phương. Nhân rộng các mô hình như "mẹ đỡ đầu" của Hội Phụ nữ, theo sát các em gái có nguy cơ nghỉ học; Đoàn Thanh niên lập nhóm Zalo/Facebook thôn bản để kịp thời nắm thông tin và có biện pháp "ngăn cản" những dự định tổ chức cưới sớm khi chưa đủ tuổi.

Ông Lệnh Thế Anh, Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội xã Tùng Vài, tỉnh Tuyên Quang cho biết: "Để phòng ngừa nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS. Cùng với công tác tuyên truyền, địa phương quan tâm công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm thông qua việc phối hợp tổ chức các lớp đào tạo nghề ngắn hạn cho thanh niên để các em có định hướng nghề nghiệp rõ ràng, tránh tình trạng lập gia đình quá sớm. Khuyến khích phát triển các mô hình kinh tế hộ gia đình, tổ hợp tác, hợp tác xã nhằm nâng cao đời sống, tạo điều kiện để người dân tập trung phát triển kinh tế thay vì lo chuyện hôn nhân sớm".

Nói không với tảo hôn, hướng tới tương lai tươi sáng

Đến thăm gia đình nữ sinh Vương Thị Hạnh (thôn Lò Suối Tùng, xã Tùng Vài) hiện là sinh viên năm 3 trường Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam. Gặp Hạnh chúng tôi cảm nhận được một năng lượng tích cực, một sự cố gắng không ngừng nghỉ của cô sinh viên sinh năm 2005, người dân tộc Mông này. Những dãy núi đá tai mèo trường kỳ, những hủ tục còn lạc hậu không thể ngăn cản ước mơ của cô vươn đi để tìm tương lai tươi sáng cho bản thân và góp sức xây dựng quê hương.

Nhân vật Vương Thị Hạnh, dân tộc Mông, xã Tùng Vài chia sẻ hành trình nỗ lực trong học tập. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Hạnh tâm sự: "Sinh ra và lớn lên ở vùng đồng bào DTTS, được chứng kiến các trường hợp tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong dân tộc mình, em thấy đây là hủ tục lạc hậu cần phải loại bỏ. Là sinh viên của Học viện, em vẫn luôn tự hào khi là con em người dân tộc Mông đang được học tập tại Hà Nội, em luôn nỗ lực phấn đấu, xây dựng, giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc, góp phần bài trừ hủ tục lạc hậu, tuyên truyền phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết tại địa phương. Trong dịp nghỉ hè vừa qua, em tham gia tích cực cùng Đoàn thanh niên xã vào các hoạt động tuyên truyền về phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS tại địa phương".

Còn đối với gia đình anh Lù Hiếu Đình (dân tộc Nùng, thôn Bản Thăng, xã Tùng Vài) hiện người con gái cả sinh năm 2025 đang là sinh viên năm 3 chuyên ngành Mầm non tại trường Đại học Thái Nguyên phân hiệu Hà Giang, người con trai thứ 2 đang theo học cấp 3.

Với anh Đình, tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS là một rào cản và có hệ lụy rất lớn cho lứa tuổi vị thành niên như: bỏ lỡ việc học, phải đương đầu với những khó khăn về cuộc sống mưu sinh quá sớm và còn ảnh hưởng đến sức khỏe của thế hệ con cái sau này. Vì vậy, gia đình anh Đình luôn cố gắng làm kinh tế, chăm lo, nuôi dạy các con thật tốt để có nghề ổn định trong tương lai.

Anh Lù Hiếu Đình chia sẻ: "Năm 24 tuổi tôi xây dựng gia đình và cố gắng làm kinh tế để cho vợ, con đỡ vất vả. Gia đình tôi không cổ xúy hay đồng tình với vấn đề tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Tôi luôn răn dạy các con rằng, chúng ta có rất nhiều lựa chọn khác tốt hơn như đi học chuyên nghiệp, học nghề, đi lao động ngoài tỉnh để có vốn kiến thức, kỹ năng sống, thu nhập ổn định và điều kiện tốt nhất trước khi bước vào cuộc sống gia đình. Hiện nay, trên địa bàn thôn Bản Thăng không có trường hợp tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống".

Nói không với tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống ở vùng đất biên giới Tùng vài nhằm hướng đến thực hiện mục tiêu chung đến hết năm 2025 cơ bản ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS, góp phần nâng cao chất lượng dân số và nguồn nhân lực vùng DTTS.

Đức Sơn - Hoàng Chính