Chung tay ứng phó thách thức di cư

Những người xin tị nạn, chủ yếu đến từ Venezuela, nghỉ ngơi trong lều do chính quyền Mexico dựng gần biên giới ở Nuevo Laredo, Mexico, ngày 27/6/2023. (Ảnh: Reuters)

Theo Bộ trưởng Ngoại giao Mexico Alicia Barcena, ngoài việc xử lý các vấn đề xét duyệt thị thực, trung tâm về người di cư sẽ cung cấp những thông tin việc làm tại Mỹ, thiết lập các tuyến đường di cư an toàn bằng đường bộ đến Mỹ cho những người đủ điều kiện cấp thị thực.

Quan chức Mexico nêu rõ, Mexico đang tìm cách thiết lập một “không gian quốc tế” cung cấp các dịch vụ cho những người di cư từ Cuba, Haiti, Nicaragua và Venezuela hiện bị kẹt tại Mexico, sau khi các biện pháp hạn chế áp dụng trong thời kỳ dịch Covid-19 tại biên giới phía nam nước Mỹ hết hiệu lực hồi tháng 5 vừa qua.

Các quan chức Mexico và Mỹ hiện vẫn bàn thảo về chính sách tị nạn mới của Washington dành cho những đối tượng nêu trên. Đây là một phần nỗ lực của Tổng thống Mỹ Joe Biden nhằm tạo thêm cơ hội nhập cư cho những công dân đến từ khu vực Trung Mỹ và Caribe.

Hồi tháng 4/2023, Mỹ, Colombia và Panama cũng công bố thỏa thuận chung về vấn đề người di cư, trong đó nhấn mạnh quyết tâm giảm đói nghèo, tạo việc làm cho các cộng đồng ở Colombia và Panama.

Trên thực tế, lượng người di cư vượt biên trái phép vào Mỹ đã giảm trong tháng 5 vừa qua sau khi chính quyền của Tổng thống Biden thực hiện những quy định mới về tị nạn, tuy nhiên hiện vẫn còn hàng chục nghìn người ở lại Mexico để tìm cơ hội sang Xứ cờ hoa.

Nhằm góp phần giảm dòng người di cư trái phép đến Mỹ qua các tuyến đường nguy hiểm, Chính phủ Mỹ mới đây đã mở bốn văn phòng tại Guatemala, chuyên tiếp nhận và xử lý những đơn xin nhập cư vào Mỹ thông qua kênh chính thức. Những người nằm trong diện được xem xét phải đạt một số tiêu chí cơ bản như đủ 18 tuổi, có địa chỉ email, số điện thoại, lý lịch và kế hoạch di cư chi tiết...

Là một trong những quốc gia có tầm ảnh hưởng lớn nhất đối với khu vực Trung Mỹ, Mexico trong nhiều năm qua cũng nỗ lực đầu tư giúp các nước trong khu vực phát triển kinh tế, với mục đích làm giảm lượng người di cư châu Mỹ quá cảnh tại Mexico để sang Mỹ. Mexico xây dựng cơ chế cấp thị thực ngắn hạn cho công dân các nước Trung Mỹ đến nước này để họ có thể tham gia lao động tại các công trình xây dựng cơ sở hạ tầng.

Không khó để lý giải về quyết tâm của giới chức Mỹ và Mexico nhằm kiểm soát hiệu quả hơn làn sóng di cư trái phép, bởi vấn đề di cư đang đe dọa nghiêm trọng đến an ninh, ổn định và tạo sức ép lớn lên hệ thống an sinh xã hội của những “miền đất hứa” này. Thành phố New York của Xứ cờ hoa đã phải cung cấp dịch vụ cho hơn 90.000 người di cư từ mùa xuân năm 2022.

Mới đây, thành phố này quyết định giới hạn thời gian tạm trú 60 ngày cho những người xin tị nạn và gửi thông điệp cân nhắc định cư ở các nơi khác đến người di cư thông qua việc phân phát tờ rơi ở khu vực biên giới Mỹ-Mexico.

Còn tại Mexico, nhà chức trách liên tục phát hiện các vụ hàng trăm người di cư trái phép chen chúc trên các xe tải. Tình trạng tội phạm liên quan đường dây buôn người ngày càng gia tăng ở Mexico, gây mất an ninh trầm trọng.

Rừng rậm Darien Gap, một trong những tuyến hành lang chính cho người di cư trái phép đi từ Nam Mỹ đến nước Mỹ, đang chứng kiến sự gia tăng đáng kể số người di cư qua đây so với cùng kỳ năm 2022.

Để giải quyết tận gốc rễ vấn đề nhức nhối này còn cần nhiều thời gian, công sức, song việc các nước trong khu vực phối hợp chặt chẽ nhằm tạo ra những con đường di cư hợp pháp, có trật tự và linh hoạt, qua đó giảm dần nạn di cư trái phép, là động thái đáng hoan nghênh. Vấn đề di cư là thách thức ở cấp độ khu vực và chỉ có thể được giải quyết bằng sự chung tay, góp sức của mọi quốc gia trong khu vực.