Chuỗi cung ứng toàn cầu bị đe dọa bởi sự cố tắc nghẽn Kênh đào Suez

Một chiếc máy xúc đơn độc làm việc để giải cứu con tàu container Ever Given tại kênh đào Suez hôm thứ Tư. Ảnh: Cơ quan Kênh đào Suez

Bài liên quan

Trung Quốc tăng cường thống trị chuỗi cung ứng pin xe điện trên toàn cầu

Mỹ tăng cường đàm phán với Đài Loan để đảm bảo chuỗi cung ứng chip

Mỹ và đồng minh xây dựng chuỗi cung ứng công nghệ 'không Trung Quốc'

Ever Given, con tàu container dài 400 mét do Tập đoàn Evergreen có trụ sở tại Đài Loan điều hành, đã bị mắc kẹt vào thứ Ba tại một trong những tuyến vận tải bận rộn nhất thế giới, làm tắc nghẽn tuyến đường vận chuyển ngắn nhất từ châu Á đến châu Âu. Cơ quan quản lý kênh đào Suez của Ai Cập đổ lỗi cho sự cố do tầm nhìn thấp từ một cơn bão cát.

Tám chiếc tàu kéo vẫn làm việc hôm thứ Tư (24/3) để cố gắng kéo con tàu bị kẹt. Theo hãng tin AP, nỗ lực để mở lại con kênh sẽ mất ít nhất hai ngày, nhưng thời gian để phục hồi hoàn toàn vẫn còn là một câu hỏi bỏ ngỏ.

Theo cơ quan quản lý kênh đào, gần 19.000 tàu đã đi qua Kênh đào Suez vào năm ngoái, tương đương hơn 50 lượt tàu mỗi ngày.

Khoảng 12% thương mại thế giới tính theo khối lượng đi qua kênh đào, bao gồm khối lượng lớn dầu thô và khí đốt tự nhiên. Không chỉ các tàu chở dầu đi về phía bắc từ các nước Vịnh Ba Tư đến châu Âu, nhiều tàu chở các nguồn năng lượng của Nga còn đi về phía nam thông qua kênh đào nối với các điểm đến ở châu Á.

Ever Given bị gió mạnh đánh trúng và mắc cạn ở kênh đào Suez. Reuters

Đường ống Sumed, với một ga cuối tại Kênh đào Suez, xử lý 9% lượng dầu vận chuyển trên toàn cầu và 8% lượng khí đốt tự nhiên hóa lỏng, theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ.

Theo dữ liệu từ các trang web theo dõi tàu, các con tàu đã lùi lại ở cả hai đầu của Kênh đào Suez. Chậm trễ một vài ngày có nghĩa là một khoảng thời gian dài trước khi lưu lượng truy cập trở lại bình thường.

Nếu quá trình mở lại tuyến đường thủy bị đình trệ, các con tàu chỉ còn lại hai lựa chọn: ngồi chờ ở cửa kênh hoặc đi hàng nghìn km quanh Mũi Hảo Vọng của Nam Phi. Lựa chọn thứ hai sẽ trì hoãn việc vận chuyển hàng hóa đến khoảng một tuần.

Thị trường dầu mỏ đã có những phản ứng rõ rệt. Giá dầu Brent tương lai, một tiêu chuẩn quốc tế, đã tăng 3% tại một điểm vào thứ Tư (24/3) do lo ngại về nguồn cung thắt chặt hơn. Tại New York, giá dầu thô giao tháng 5 tăng 5%.

Cổ phiếu của hãng vận tải hàng đầu thế giới, A.P. Moller-Maersk của Đan Mạch, đã giảm hơn 9% vào thứ Tư so với mức đóng cửa hôm thứ Hai. Trong khi đó, các nhà đầu tư đã mua tiền tệ của các nước giàu tài nguyên, chẳng hạn như Canada và Úc.

Các công ty trong các ngành bị ảnh hưởng, chẳng hạn như năng lượng và hậu cần, và các cơ quan chính phủ đang chạy đua để thu thập thông tin về tình hình và đánh giá thiệt hại có thể xảy ra. Công ty phân tích dầu mỏ Vortexa cho biết việc tắc nghẽn có thể ảnh hưởng đến 10 tàu chở dầu chở tổng cộng 13 triệu thùng dầu thô, theo Reuters.

"Các tàu chở dầu của Saudi, Nga, Omani và Mỹ đang chờ ở hai đầu kênh", TankerTrackers.com, một dịch vụ theo dõi các chuyến hàng dầu, cho biết trên Twitter.

Khối lượng vận chuyển đã tăng trở lại trên toàn cầu kể từ đầu năm. Kết hợp với tình trạng thiếu container trên diện rộng và thời gian chờ đợi để dỡ hàng ở Bờ Tây Hoa Kỳ, giá vận chuyển đã tăng vọt trong những tháng gần đây.

Các chuỗi cung ứng toàn cầu đang chịu áp lực từ nhiều yếu tố, từ sự thiếu hụt chất bán dẫn đến tình trạng đóng băng sâu và cúp điện quy mô lớn ở Texas. Toyota Motor đã tạm dừng một nhà máy ở Cộng hòa Séc trong 14 ngày kể từ thứ Hai, và Ford Motor thông báo rằng thiệt hại sản xuất ở Mỹ và châu Âu có thể làm giảm thu nhập trước thuế cả năm của hãng lên tới 2,5 tỷ USD. Một sự gián đoạn kéo dài tại kênh đào Suez có thể tạo thêm một chìa khóa cho sự phục hồi của nền kinh tế toàn cầu trước những ảnh hưởng của đại dịch COVID.