Chương trình mỗi xã một sản phẩm: Kết nối đưa hàng hóa vào siêu thị
Hiện nay, các sản phẩm tham gia Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) của Hà Nội như nông sản, thực phẩm, sản phẩm làng nghề... đang được tiêu thụ qua nhiều kênh, trong đó có các siêu thị, chuỗi cửa hàng. Tuy nhiên, tỷ lệ tiêu thụ hàng hóa qua kênh này chưa nhiều. Vì thế, Sở NN&PTNT Hà Nội đang tìm cách tháo gỡ rào cản nhằm tăng cường liên kết, tạo 'đầu ra' ổn định cho sản phẩm vào được siêu thị và chuỗi cửa hàng.
Khách chọn mua nông sản sạch tại một cửa hàng giới thiệu sản phẩm của huyện Thanh Trì. Ảnh: Thái Hiền
Vào siêu thị... vẫn khó
Công ty cổ phần Thực phẩm sạch Ba Vì có 2 trại chăn nuôi ở xã Tản Lĩnh và Cam Thượng (huyện Ba Vì) với diện tích 3,5ha, quy mô hàng nghìn con lợn, gà mỗi năm. Trung bình mỗi tháng, trang trại giết mổ khoảng 200 con gà và 150 con lợn, vừa cung ứng thịt ra thị trường, vừa chế biến các sản phẩm giò, chả...
"Năm 2019, công ty đã đăng ký sản phẩm tham gia OCOP của thành phố. Sản phẩm của công ty cũng đã tham gia hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm của Hà Nội, đăng ký nhãn hiệu “Lợn ốc quế”. Chúng tôi muốn liên kết với doanh nghiệp để đưa sản phẩm vào siêu thị nhưng chưa biết làm thế nào?” - Chị Nguyễn Thanh Vân, Giám đốc Công ty cổ phần Thực phẩm sạch Ba Vì băn khoăn.
Tìm hiểu thực tế cho thấy, đưa sản phẩm vào siêu thị, chuỗi cửa hàng là mong muốn chung của nhiều chủ thể tham gia OCOP. Chủ tịch UBND xã Kim An (huyện Thanh Oai) Đoàn Văn Huỳnh cho biết: "Xã có đặc sản cam đường. Người trồng cam chủ yếu tiêu thụ trên thị trường tự do. Chúng tôi muốn đưa sản phẩm vào siêu thị nhưng giá thu mua thấp hơn giá thị trường nên người dân chưa mặn mà, các siêu thị lớn thì sản phẩm chưa vào được…”.
Trong khi người sản xuất còn loay hoay trong khâu kết nối thì nhiều siêu thị lại chưa tìm được nguồn hàng phù hợp từ nơi sản xuất. Giám đốc siêu thị Big C Thăng Long (Hà Nội) Khúc Tiến Hà cho biết, trên các kệ hàng của siêu thị Big C đã có 50 sản phẩm OCOP đến từ các địa phương trên cả nước. Riêng hàng nông sản, thực phẩm, siêu thị có 18.000 mã hàng, trong đó 96% mã hàng của Việt Nam. Sản phẩm của Hà Nội chiếm tỷ lệ rất khiêm tốn, với khoảng 200/18.000 mã (chiếm 1,1%). Các sản phẩm OCOP, trong đó có nhóm nông sản, thực phẩm khó vào siêu thị do đơn vị cung ứng thiếu hồ sơ công bố chất lượng sản phẩm...
Bà Bùi Thanh Hương, Giám đốc Trung tâm Phân tích và Chứng nhận chất lượng sản phẩm nông nghiệp (Sở NN& PTNT Hà Nội) - đơn vị đang quản lý “Chợ nhà mình” cho biết, để tham gia sàn giao dịch điện tử “Chợ nhà mình”, sản phẩm phải có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, được cơ quan có thẩm quyền chứng nhận đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.
Tuy nhiên, nông dân chủ yếu vẫn sản xuất với phương thức nhỏ lẻ, manh mún, chưa có truy xuất nguồn gốc, hồ sơ, chứng từ và các thủ tục pháp nhân để giao dịch, mua bán nên sản phẩn tham gia chưa được nhiều...
Gỡ rào cản, hỗ trợ nhà sản xuất
Theo Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn Hà Nội Nguyễn Văn Chí, Hà Nội có 1.350 làng có nghề; hơn 5.000 sản phẩm nông sản được gắn mã truy xuất nguồn gốc nông, lâm, thủy sản, thực phẩm bằng tem điện tử thông minh Qrcode... là tiềm năng để phát triển OCOP. Từ lợi thế này, Hà Nội phấn đấu đến năm 2020 phát triển được từ 800 đến 1.000 sản phẩm OCOP.
Để giúp các chủ thể tham gia OCOP đưa sản phẩm vào siêu thị, Sở NN&PTNT Hà Nội đã phối hợp với siêu thị Big C Thăng Long tổ chức 85 gian hàng bán và trưng bày hơn 1.000 sản phẩm tham gia OCOP của Hà Nội và đặc sản các vùng, miền của cả nước. Đồng thời, tổ chức hội thảo Kết nối tiêu thụ sản phẩm vào hệ thống siêu thị Big C và Go! Việt Nam.
Giám đốc siêu thị Big C Thăng Long Khúc Tiến Hà cho biết, để tháo gỡ khó khăn cho các chủ thể tham gia OCOP khi muốn đưa sản phẩm vào siêu thị, đơn vị đã cử nhân viên về các địa phương tìm kiếm sản phẩm đặc trưng; hướng dẫn các hộ nông dân sản xuất theo quy trình an toàn; hoàn thiện thủ tục, hồ sơ.
“Big C có chương trình thu mua hàng hóa trực tiếp từ các hộ nông dân và hợp tác xã với chiết khấu 0% nhằm tạo điều kiện cho các sản phẩm Việt Nam chất lượng tốt đến tay người tiêu dùng” - ông Khúc Tiến Hà thông tin thêm.
Không chỉ với siêu thị Big C, theo bà Bùi Thanh Hương, Giám đốc Trung tâm Phân tích và Chứng nhận chất lượng sản phẩm nông nghiệp Hà Nội, với vai trò “chủ chợ” của “Chợ nhà mình”, trung tâm sẵn sàng kết nối với các chủ thể sản phẩm tham gia OCOP giúp họ tiếp cận nhiều hơn với thương mại điện tử.
Theo ông Đỗ Hoàng Thạch, Giám đốc Công ty cổ phần Xúc tiến thương mại nông nghiệp Việt Nam, hằng tuần đơn vị tổ chức các phiên chợ tại nhiều khu chung cư trên địa bàn Hà Nội để đưa sản phẩm từ người sản xuất đến trực tiếp với người tiêu dùng.
Về vấn đề này, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Tạ Văn Tường cho biết, chủ thể tham gia OCOP là các hộ sản xuất, doanh nghiệp, hợp tác xã quy mô sản xuất nhỏ nên rất khó kết nối với các siêu thị và chuỗi bán lẻ.
Thời gian tới, Sở NN&PTNT Hà Nội sẽ tiếp tục hỗ trợ các đối tượng này về khoa học kỹ thuật để sản xuất theo hướng an toàn; hoàn thiện thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm... bảo đảm đủ điều kiện đưa hàng vào siêu thị theo yêu cầu của nhà phân phối sản phẩm. Đồng thời, đẩy mạnh quảng bá, giới thiệu sản phẩm thông qua chợ thương mại điện tử của thành phố. Sắp tới, Hà Nội sẽ “chấm điểm” các sản phẩm đăng ký tham gia OCOP năm 2019 để phân hạng các sản phẩm theo tiêu chí “sao”.