Chuyển biến trong chính sách của Mỹ ở Biển Đông

Chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump mới đây đã bổ nhiệm tư lệnh Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, một khu vực trọng điểm trong các kế hoạch của Lầu Năm Góc.

Động thái này có thể sẽ giúp củng cố chính sách cứng rắn của Mỹ đối với Trung Quốc trước khi diễn ra giai đoạn chuyển giao cho chính quyền Tổng thống đắc cử Joe Biden vào năm 2021, một chính quyền được cho là sẽ kế thừa chính sách cứng rắn của người tiền nhiệm để đối phó với Bắc Kinh ở Biển Đông.

Đối phó dựa trên liên minh

Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Christopher Miller, một nhân vật trung thành với ông Trump, gần đây đã bổ nhiệm Đô đốc John Aquilino, một chỉ huy kỳ cựu của Chiến dịch bảo vệ tự do và chiến dịch tự do Iraq, làm người đứng đầu Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (INDOPACOM) đặt tại Trân Châu Cảng, Hawaii.

Ông John Aquilino sẽ thay thế Đô đốc Philip Davidson, cũng là người ủng hộ mạnh mẽ đường lối cứng rắn hơn nữa trong việc đối phó với tính quyết đoán của Bắc Kinh ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Tư lệnh Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương John Aquilino. (Nguồn: asiatimes)

Với vai trò mới, ông John Aquilino được cho là sẽ giám sát và chỉ đạo những đợt cải cách, bao gồm việc thiết lập một hạm đội “viễn chinh” mới để đối phó với Trung Quốc và sự quyết đoán ngày càng tăng của nước này tại các vùng lãnh hải lân cận.

INDOPACOM đóng một vai trò quan trọng trong sự hiện diện của Mỹ với vị thế là một cường quốc toàn cầu trong thế kỷ XX.

Với khoảng 380.000 quân nhân, INDOPACOM chịu trách nhiệm chỉ huy chiến dịch quân sự với 36 quốc gia nằm từ các vùng bờ biển phía Tây của Mỹ đến Tây Phi.

Trước đây, ông Joe Biden - người được truyền thông Mỹ đưa tin sẽ là người lãnh đạo chính quyền kế nhiệm của Mỹ - từng phát đi tín hiệu về sự cam kết của ông tiếp tục triển khai và cải thiện cả chính sách “xoay trục” sang châu Á của chính quyền Barack Obama cũng như chính sách “Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở” của chính quyền Trump sắp mãn nhiệm.

Việc duy trì sự hiện diện quân sự mạnh mẽ ở châu Á sẽ đóng vai trò trung tâm đối với chiến lược của ông Biden nhằm tái khẳng định vai trò lãnh đạo của Mỹ.

Để thực hiện chiến lược nói trên, ông Biden cũng đã lựa chọn các vị trí hàng đầu trong nội các của mình, bao gồm Ngoại trưởng được chỉ định Antony Blinken và người có nhiều khả năng trở thành Bộ trưởng Quốc phòng Michele Flournoy. Hai nhân vật này đều được coi là “nhân vật diều hâu theo chủ nghĩa tự do”, vốn dựa vào việc xây dựng một liên minh chứ không phải hành động đơn phương khi đối phó với Trung Quốc.

Trấn an đối tác

Hiếm khi vấn đề Trung Quốc nhận được sự đồng thuận của lưỡng đảng Mỹ trong một dự luật mới được đề xuất lên quốc hội.

Dự luật Ủy quyền Quốc phòng 2021 cho thấy sự đồng thuận lưỡng đảng cứng rắn đối với Bắc Kinh, với việc phân bổ 740,5 tỷ USD cho chi tiêu quốc phòng, trong đó đặt trọng tâm lớn hơn vào INDOPACOM. Ban lãnh đạo tới đây của INDOPACOM sẽ tăng cường hơn nữa những nỗ lực gần đây của Mỹ nhằm kiềm chế những tham vọng của Bắc Kinh.

Hàng không mẫu hạm Hoa Kỳ USS Ronald Reagan (dưới cùng) và USS Nimitz được triển khai gần đây để tập trận ở Biển Đông. (Nguồn: Handout / US Navy)

Một đề xuất quan trọng hiện nay là nâng cấp hạm đội 1 của Mỹ để có thể triển khai các hoạt động đến Biển Đông, một động thái chắc chắc sẽ giúp trấn an những đồng minh đang bị Bắc Kinh o ép như Philippines và các đối tác chiến lược khác như Việt Nam, Malaysia và Indonesia về cam kết của Washington đối với khu vực.

Nhận định về quan điểm của ông Joe Biden đối với vấn đề Biển Đông, trang mạng Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) cho rằng Biden sẽ kế thừa chính sách đối đầu của ông Trump đối với Trung Quốc ở Biển Đông và có thể sẽ tiếp tục điều tàu chiến đến vùng biển tranh chấp này.

Tuy nhiên, khác với người tiền nhiệm vốn xa rời đồng minh và đơn phương đối chọi với Trung Quốc, ông Biden có thể sẽ có cách tiếp cận đa phương khi đối đầu với Bắc Kinh ở vùng biển tranh chấp này.

Mặc dù Tổng thống đắc cử Biden có thể thực hiện những giải pháp nhằm cải thiện mối giao thiệp giữa Mỹ và Trung Quốc để tránh hiểu lầm, làm leo thang xung đột, song nước Mỹ dưới sự điều hành của ông Biden sẽ tiếp tục điều tàu chiến, tăng cường phối hợp quân sự với các nước Đông Nam Á khác cũng có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông.

Ngoài ra, Washington cũng sẽ tham gia vào các cơ chế diễn đàn an ninh khu vực.

(Theo asiatimes, CNN, SCMP)