Chuyển đổi số: Chìa khóa mở ra nhiều cơ hội
Chuyển đổi số không còn là khái niệm xa lạ. Đó là quá trình ứng dụng công nghệ số vào mọi mặt đời sống, từ cách chúng ta làm việc, học tập, giao tiếp đến cách tiếp cận các dịch vụ thiết yếu. Đối với cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang và đồng bào các dân tộc thiểu số nơi biên cương Tổ quốc, chuyển đổi số là chìa khóa mở ra nhiều cơ hội, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống.

Chuyển đổi số là quá trình ứng dụng công nghệ số vào mọi mặt đời sống. Đồ họa: Thái Bình
Nhanh hơn, hiệu quả hơn, tiện lợi hơn
Chuyển đổi số là việc đưa những công nghệ hiện đại vào cuộc sống hàng ngày. Thay vì làm mọi việc theo cách truyền thống, chúng ta sử dụng thiết bị số, mạng internet để công việc nhanh hơn, hiệu quả hơn, tiện lợi hơn. Ví dụ, làm giấy tờ trực tuyến thay vì đến tận nơi; dùng điện thoại để thanh toán thay vì dùng tiền mặt...
Không chỉ dừng lại ở số hóa thông tin hay tự động hóa quy trình, chuyển đổi số còn là sự thay đổi toàn diện về tư duy, cách thức tổ chức và vận hành, nhằm tạo ra giá trị mới, nâng cao năng suất và chất lượng cuộc sống. Đối với những vùng còn nhiều khó khăn về hạ tầng và khả năng tiếp cận công nghệ như khu vực biên giới, các địa bàn miền núi, vùng sâu, vùng xa, chuyển đổi số càng mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Nó giúp xóa bỏ rào cản địa lý, mang tri thức, dịch vụ và cơ hội phát triển đến gần hơn với người dân. Những lợi ích này không chỉ dừng lại ở sự tiện lợi, mà còn góp phần thay đổi diện mạo kinh tế - xã hội, nâng cao dân trí và cải thiện sức khỏe cộng đồng.
Nâng cao chất lượng y tế và chăm sóc sức khỏe
Trong bối cảnh địa lý cách trở, việc tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao luôn là thách thức lớn đối với đồng bào miền núi, vùng sâu, vùng xa. Chuyển đổi số đã và đang mở ra những cánh cửa mới, giúp người dân được chăm sóc sức khỏe tốt hơn ngay tại địa phương. Khám chữa bệnh từ xa cho phép bác sĩ tuyến trên thăm khám, tư vấn, hỗ trợ phẫu thuật từ xa cho bệnh nhân vùng miền núi, biên giới. Điều này giúp người dân không phải di chuyển xa, gây tốn kém chi phí và thời gian, mà vẫn nhận được kết quả chẩn đoán và điều trị kịp thời từ chuyên gia. Hồ sơ sức khỏe điện tử giúp quản lý thông tin bệnh án khoa học, đầy đủ, chính xác, giúp chẩn đoán và điều trị hiệu quả hơn, giảm thiểu sai sót. Các ứng dụng di động về sức khỏe cung cấp thông tin sức khỏe, hướng dẫn phòng bệnh, nhắc nhở lịch tiêm chủng hoặc uống thuốc, giúp người dân chủ động bảo vệ sức khỏe.
Mở rộng cơ hội học tập và nâng cao dân trí
Giáo dục là nền tảng phát triển và chuyển đổi số mang đến cơ hội học tập bình đẳng hơn cho trẻ em và người dân ở vùng khó khăn. Học tập qua nền tảng trực tuyến cho phép học sinh, sinh viên và người lớn ở vùng sâu, vùng xa tiếp cận kho tàng tri thức khổng lồ, không bị giới hạn bởi khoảng cách địa lý. Điều này đặc biệt hữu ích trong bồi dưỡng kiến thức cho cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang và đồng bào ở khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa. Thư viện số giúp người tiếp cận truy cập hàng ngàn đầu sách, tài liệu, báo chí chỉ với điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng, khuyến khích văn hóa đọc và mở rộng tầm hiểu biết. Các chương trình đào tạo kỹ năng số được triển khai rộng rãi, giúp chúng ta làm quen và sử dụng thành thạo công cụ số.
Phát triển nông nghiệp bền vững và nâng cao thu nhập
Nông nghiệp là ngành kinh tế chủ đạo ở nhiều vùng miền núi, biên giới. Chuyển đổi số mang lại giải pháp đột phá, giúp bà con nông dân sản xuất hiệu quả hơn, nâng cao giá trị nông sản và cải thiện đời sống. Nông nghiệp thông minh ứng dụng công nghệ cảm biến, internet vạn vật (IoT) vào sản xuất nông nghiệp giúp nông dân theo dõi điều kiện đất đai, thời tiết, tình trạng cây trồng, vật nuôi chính xác, từ đó tối ưu hóa năng suất và giảm thiểu rủi ro. Bên cạnh đó, việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm thông qua mã QR, blockchain giúp người tiêu dùng biết rõ về quy trình sản xuất, chất lượng sản phẩm, tăng cường niềm tin và giúp nông sản vùng biên có chỗ đứng vững chắc hơn trên thị trường. Thương mại điện tử cho nông sản giúp nông dân tiếp cận trực tiếp với thị trường rộng lớn hơn, mang lại lợi nhuận cao hơn cho người sản xuất.
Cải cách hành chính và nâng cao hiệu quả quản lý
Chuyển đổi số góp phần xây dựng nền hành chính công minh bạch, hiệu quả, thân thiện hơn, giúp người dân dễ dàng thực hiện thủ tục hành chính. Dịch vụ công trực tuyến cho phép người dân thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến qua cổng dịch vụ công quốc gia hoặc ứng dụng chuyên biệt, tiết kiệm đáng kể thời gian, công sức và chi phí đi lại. Chính quyền điện tử ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý nhà nước giúp cơ quan chức năng làm việc hiệu quả hơn, giảm bớt giấy tờ, quy trình rườm rà. Dữ liệu được số hóa và liên thông, tạo điều kiện thuận lợi cho việc ra quyết định và phục vụ người dân tốt hơn. Các kênh thông tin số được sử dụng để phổ biến kịp thời chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đến với người dân, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, giúp đồng bào nắm bắt thông tin nhanh chóng, chính xác.
Những thách thức và giải pháp
Tuy mang lại nhiều lợi ích, quá trình chuyển đổi số ở vùng biên cương vẫn đối mặt với không ít thách thức: Hạ tầng mạng internet còn hạn chế, chi phí đầu tư thiết bị cao, trình độ dân trí và kỹ năng số chưa đồng đều, cũng như rào cản về ngôn ngữ, văn hóa. Để vượt qua những thách thức này, cần có sự chung tay của cả hệ thống chính trị, các lực lượng vũ trang, đặc biệt là BĐBP và toàn thể cộng đồng. Các giải pháp cần được triển khai đồng bộ gồm đầu tư hạ tầng số, tiếp tục ưu tiên đầu tư, nâng cấp hạ tầng viễn thông, mở rộng vùng phủ sóng internet đến mọi thôn, bản vùng biên giới; nâng cao nhận thức và kỹ năng số thông qua các lớp tập huấn, hướng dẫn sử dụng thiết bị số, internet và ứng dụng cơ bản cho người dân; phát triển nội dung số phù hợp bằng tiếng dân tộc thiểu số, phù hợp với văn hóa và nhu cầu của đồng bào; có chính sách hỗ trợ về tài chính, thiết bị cho người dân và các cơ sở ở vùng khó khăn...
Chuyển đổi số là một cuộc cách mạng toàn diện, mang đến cơ hội chưa từng có để nâng cao chất lượng cuộc sống cho mọi người dân, đặc biệt là đồng bào vùng biên cương. Dù còn nhiều khó khăn, nhưng với sự quyết tâm của Đảng, Nhà nước, sự nỗ lực của các cấp, các ngành và sự đồng lòng của nhân dân, chắc chắn công cuộc chuyển đổi số sẽ thành công, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào các dân tộc.