Chuyển đổi số: Nền tảng kiến tạo mô hình chính quyền mới

Bộ máy chính quyền ở các địa phương vận hành tương đối trơn tru, liên thông, hiệu quả. Ảnh: ST

Bộ máy mới vận hành trơn tru, hiệu quả

Từ ngày 01/7/2025, 34 tỉnh, thành phố - trong đó có 23 địa phương thực hiện sắp xếp - cùng với 3.321 đơn vị hành chính cấp xã đã chuyển sang mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương, Bộ Nội vụ - ông Phan Trung Tuấn - cho biết, dù mới đi vào hoạt động, bộ máy chính quyền ở các địa phương vận hành tương đối trơn tru, liên thông, hiệu quả. Ủy ban nhân dân (UBND) các xã đã thành lập đầy đủ tổ chức bộ máy và các cơ quan chuyên môn. Công tác giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) cho người dân, tổ chức, doanh nghiệp trên địa bàn cơ sở diễn ra đồng bộ, hiệu quả, không gián đoạn.

“Điểm đáng lưu ý, hầu hết các địa phương - đặc biệt ở cấp xã - đã đưa vào vận hành hệ thống dịch vụ công có kết nối với Cổng Dịch vụ công Quốc gia, tạo thuận lợi cho việc xử lý TTHC và các yêu cầu của người dân, doanh nghiệp” - ông Tuấn khẳng định.

Từ thực tiễn cơ sở, Phó Chủ tịch UBND Phường Cửa Nam, TP. Hà Nội - bà Trịnh Ngọc Trâm - chia sẻ, xác định là chính quyền gần dân nhất, phường đặt mục tiêu phục vụ chất lượng cao, làm hài lòng người dân. Phường đã mạnh dạn đưa robot AI phục vụ hành chính công, tạo môi trường gần gũi, thân thiện, văn minh. “Thuận lợi lớn nhất là sự đồng thuận và kỳ vọng của người dân. Sự phát triển của hệ thống dữ liệu quốc gia đã tạo nền tảng kết nối, nâng khả năng tiếp cận công nghệ của người dân, kể cả người lớn tuổi” - bà Trâm cho biết.

Chuyển đổi số tạo thuận lợi cho việc vận hành chính quyền địa phương mới. Ảnh: ST

Theo Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội - ông Trương Việt Dũng - kinh nghiệm triển khai mô hình chính quyền 2 cấp được Hà Nội đúc kết trong 3 từ khóa: “Đồng bộ - Dữ liệu - Chủ động”. Nghĩa là đồng bộ trong tổ chức thực hiện, từ nhận thức của cấp ủy đến hành động của chính quyền và từng cán bộ cơ sở; dữ liệu là nền tảng, cập nhật thời gian thực; Thành phố chủ động vừa triển khai, vừa hoàn thiện quy trình, nội dung.

Tại Hội nghị đánh giá kết quả sắp xếp tổ chức bộ máy bên trong của các Bộ, ngành và sơ kết 1 tháng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, chiều 28/7, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Ý Đảng - lòng dân gặp nhau khi chuyển từ mô hình hành chính thụ động, nặng quản lý sang trạng thái chủ động phục vụ nhân dân và kiến tạo phát triển; đồng thời giảm thời gian, chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp.

Tuy nhiên, Người đứng đầu Chính phủ cũng chỉ rõ: Cần làm tốt các vấn đề liên quan đến công nghệ thông tin, CĐS để giảm bớt TTHC. Hiện một số địa phương vẫn dùng nhiều phần mềm nhưng không kết nối, liên thông, gây bất tiện. Người dân chưa quen CĐS, nên các thủ tục đơn giản vẫn phải đến Trung tâm phục vụ hành chính công để giải quyết trực tiếp.

Không để bất kỳ người dân nào bị bỏ lại phía sau

Để hỗ trợ địa phương tháo gỡ khó khăn trong xử lý TTHC, CĐS giai đoạn đầu vận hành chính quyền 2 cấp, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KHCN) - ông Phạm Đức Long - cho biết: Tổ liên ngành đã khảo sát tại 4 địa phương, qua hơn 11 xã, phường và chỉ ra 25 nhóm vấn đề còn tồn tại. “Bộ KHCN sẽ tham mưu Thủ tướng, Phó Thủ tướng Chính phủ tổ chức họp, đánh giá lại toàn bộ 25 nhóm tồn tại. Khi xử lý được các vấn đề này thì sẽ cơ bản giải quyết được TTHC cho người dân trong giai đoạn trước mắt” - ông Long nêu rõ.

Theo ông Long, để bảo đảm CĐS toàn diện, Ban Chỉ đạo Trung ương đã ban hành Kế hoạch số 02 về thúc đẩy CĐS: liên thông, đồng bộ, nhanh, hiệu quả, phù hợp với sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị. Một trong những chỉ đạo quan trọng từ Thủ tướng Chính phủ là đến tháng 11/2025 phải cấp điện cho 116 thôn, bản chưa có điện. Đồng thời, Bộ KHCN yêu cầu các doanh nghiệp viễn thông triển khai phủ sóng di động tại khu vực đó, đảm bảo nguyên tắc “điện đến đâu, sóng đến đó”. Đây là điều kiện cần để người dân vùng sâu, vùng xa tiếp cận dịch vụ công trực tuyến, kỹ năng số và tiện ích từ internet.

Đặc biệt, Bộ KHCN đang tổng hợp nhu cầu CĐS của các địa phương để phân bổ nguồn lực tài chính từ ngân sách Trung ương. Tuy nhiên, các địa phương cần kiểm tra, rà soát vùng lõm sóng, gửi báo cáo về Bộ để sớm có giải pháp đồng bộ, đảm bảo kết nối ổn định cho người dân. “Chính phủ đã dành sẵn nguồn lực và tài chính cho CĐS. Vấn đề là phải triển khai quyết liệt, không để bất kỳ người dân nào bị bỏ lại phía sau” - ông Long nhấn mạnh.

Để CĐS thực sự là nền tảng phát triển chính quyền hiện đại, lãnh đạo Bộ KHCN nêu rõ 3 điều kiện then chốt cần ưu tiên trong thời gian tới. Thứ nhất, vai trò của người đứng đầu. Thứ hai, dữ liệu là nền tảng. Các Bộ, ngành, địa phương phải bảo đảm dữ liệu “đúng, đủ, sạch, sống” và “có thể chia sẻ được”. Trong đó, “đủ” là đạt 100%, “sạch” là không sai lệch, “sống” là luôn cập nhật, hữu ích, và đặc biệt là phải chia sẻ được giữa các hệ thống, các đơn vị. Thứ ba, CĐS là quá trình liên tục, đòi hỏi duy trì ổn định và nâng cao theo thời gian.

Ngoài yêu cầu về chất lượng dữ liệu nêu trên, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển Truyền thông (IPS) - ông Nguyễn Quang Đồng - lưu ý: Để có hệ thống dữ liệu phục vụ giao dịch hành chính, cần chú trọng đến tính toàn diện của hệ thống và các giải pháp kỹ thuật đảm bảo an toàn, bảo mật khi triển khai liên thông dữ liệu đến cấp xã, phường.

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Công điện số 111/CĐ-TTg yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương tập trung tháo gỡ vướng mắc trong thực hiện TTHC, CĐS giai đoạn đầu vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Chỉ đạo quyết liệt từ Thủ tướng Chính phủ, cùng sự vào cuộc đồng bộ của các Bộ, ngành, được kỳ vọng sẽ giúp các địa phương kịp thời tháo gỡ khó khăn trong thực hiện CĐS, tạo thuận lợi để chính quyền mới vận hành thông suốt, hiệu quả, phục vụ tốt hơn nhu cầu của người dân và doanh nghiệp./.

HỒNG NHUNG