Chuyển đổi tài khoản giao thông kết nối với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt: Cá nhân thuận lợi, doanh nghiệp vướng mắc

Hỗ trợ người dân đăng ký tài khoản giao thông

VETC là viết tắt của Công ty TNHH Thu phí tự động VETC - đơn vị được Bộ Giao thông Vận tải (nay là Bộ Xây dựng) giao triển khai hệ thống thu phí tự động không dừng (ETC) tại các trạm BOT trên toàn quốc.

Tiện ích thôi chưa đủ

Những ngày cuối tháng 9/2025, tại Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới TP. Huế, nhiều chủ xe cá nhân tất bật làm thủ tục chuyển đổi. Ông Bạch Văn Quang, trú tại phường Thủy Xuân vừa hoàn tất việc cài đặt dưới sự hướng dẫn của nhân viên VETC Trạm thu phí Phú Bài chia sẻ: “Chỉ mất khoảng 15 phút, tôi đã chuyển đổi sang tài khoản giao thông và liên kết với ví điện tử. Từ nay đi qua các trạm thu phí không còn cảnh dừng xe thanh toán bằng tiền mặt nữa. Tiện lợi, tiết kiệm thời gian và cả xăng xe”.

Cùng quan điểm, anh Trần Hiếu, trú tại phường Mỹ Thượng, chủ 2 chiếc xe tải chạy tuyến Huế - Đà Nẵng cho biết: “Trước đây, mỗi chuyến xe phải dừng lại 2 - 3 lần để lấy vé, tính tiền. Giờ đi thẳng qua trạm, vừa nhanh, vừa giảm căng thẳng cho tài xế”.

Theo thống kê từ VETC, tại Huế đã có hàng ngàn phương tiện hoàn tất việc chuyển đổi. Các điểm hỗ trợ được bố trí tại Trạm thu phí Phú Bài, Bắc Hải Vân, Trung tâm Đăng kiểm 7501S cùng hơn 20 gara, showroom ô tô, thậm chí mở cửa cả ngày nghỉ để phục vụ nhu cầu của người dân.

Nếu cá nhân dễ dàng thích ứng, thì doanh nghiệp lại gặp không ít vướng mắc. Ông Trần Văn Long, giám đốc một công ty vận tải ở phường An Cựu cho hay: “Công ty tôi có nhiều đầu xe, chi phí qua trạm mỗi tháng rất lớn. Chúng tôi muốn thanh toán trực tiếp từ tài khoản ngân hàng doanh nghiệp để tiện hạch toán, quyết toán thuế, nhưng hiện chưa được phép, vì tài khoản ngân hàng không được coi là phương tiện thanh toán theo quy định”.

Giải thích vấn đề này, ông Nguyễn Duy Thành, Trạm trưởng VETC Phú Bài cho biết: “Giao dịch ETC đòi hỏi tốc độ xử lý cực nhanh, trong khi hệ thống ngân hàng hiện chỉ đáp ứng khoảng 50%. Nếu áp dụng, nguy cơ ùn tắc tại làn thu phí là rất lớn”.

Không chỉ vậy, doanh nghiệp cũng chưa thể liên kết tài khoản giao thông với ví điện tử như tài khoản cá nhân. Giải pháp thay thế bằng thẻ tín dụng lại vướng phí giao dịch cao (khoảng 2%), gây tốn kém cho các đơn vị vận tải có tần suất giao dịch dày đặc.

Một số công ty tính đến việc mở ví điện tử riêng cho từng lái xe để nạp tiền. Tuy nhiên, cách này vừa khó kiểm soát tài chính, vừa không được tính vào chi phí hợp lệ khi quyết toán thuế, lại phát sinh thêm bộ máy kế toán theo dõi.

Để tháo gỡ vấn đề này, VETC đang phối hợp với Cục Đường bộ Việt Nam và Ngân hàng Nhà nước xây dựng chuẩn kỹ thuật, tìm giải pháp kết nối nhanh, an toàn giữa tài khoản giao thông và hệ thống thanh toán doanh nghiệp. “Chúng tôi cũng kiến nghị Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các ngân hàng, tổ chức trung gian giảm hoặc miễn phí dịch vụ cho giao dịch thu phí đường bộ; đồng thời nâng cấp hạ tầng công nghệ để đảm bảo tốc độ xử lý tức thời”, ông Thành nhấn mạnh.

Nhân viên dán thẻ VETC sau khi đã hoàn tất các thủ tục

Xe chưa chuyển đổi sẽ ra sao?

Một trong những băn khoăn lớn của tài xế là nếu xe chưa kịp chuyển đổi có bị xử phạt không? Theo quy định, từ 1/10/2025, làn thu phí ETC chỉ chấp nhận phương tiện đã có tài khoản giao thông định danh và liên kết hợp lệ. Xe chưa đáp ứng yêu cầu sẽ không bị xử phạt hành chính, nhưng không thể qua làn ETC, buộc phải quay đầu hoặc đi vào làn sự cố. Điều này chắc chắn gây phiền toái, mất thời gian, thậm chí tiềm ẩn nguy cơ tai nạn nếu xảy ra tình trạng ùn tắc giao thông trên cao tốc.

Một số chủ xe cũng lo lắng về việc tài khoản giao thông có lưu tiền hay không? Đại diện VETC ở Huế khẳng định: Tài khoản này chỉ lưu trữ thông tin định danh phương tiện, còn thanh toán thực hiện qua ví điện tử VETC hoặc các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt đã liên kết. Số dư trong tài khoản thu phí cũ có thể rút về ví VETC để tiếp tục sử dụng. Việc chuyển đổi hoàn toàn miễn phí cho cả cá nhân lẫn doanh nghiệp.

Rõ ràng, triển khai tài khoản giao thông mang lại nhiều lợi ích: Giảm ùn tắc, minh bạch dòng tiền, thúc đẩy thanh toán không tiền mặt. Tuy nhiên, “nút thắt” lớn nhất hiện nay vẫn nằm ở khối doanh nghiệp vận tải - nơi chi phí cao và nhu cầu kiểm soát tài chính khắt khe.

Do đó, cộng đồng doanh nghiệp rất mong các cơ quan chức năng sớm có hướng dẫn cụ thể, nhất là cơ chế thanh toán qua tài khoản ngân hàng doanh nghiệp hoặc giải pháp tương đương. Nếu không, việc quyết toán và quản lý chi phí sẽ còn nhiều bất cập.

Chủ trương chuyển đổi sang tài khoản giao thông được đánh giá là bước tiến quan trọng trong hiện đại hóa hạ tầng giao thông. Nhưng để thành công, cần sự phối hợp đồng bộ giữa đơn vị vận hành (VETC), cơ quan quản lý (Cục Đường bộ Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước), ngân hàng thương mại và cộng đồng doanh nghiệp vận tải.

Người dân đã sẵn sàng, song doanh nghiệp vẫn cần một “chìa khóa” về cơ chế thanh toán. Khi nút thắt này được tháo gỡ, hệ thống ETC mới thực sự phát huy hiệu quả, trở thành công cụ đắc lực cho phát triển kinh tế - xã hội và tiến trình chuyển đổi số quốc gia.

Bài, ảnh: PHONG ANH