Chuyển đổi tư duy theo mô hình lãnh đạo số toàn diện

Sự bùng nổ của công nghệ không chỉ thay đổi cách vận hành mà còn đặt ra yêu cầu mới đối với tư duy lãnh đạo. Nếu như trước đây, lãnh đạo giỏi là người có tầm nhìn, khả năng ra quyết định nhanh chóng và tạo động lực cho đội ngũ thì trong kỷ nguyên số, họ còn phải biết tận dụng công nghệ, sử dụng dữ liệu làm nền tảng và thúc đẩy sự đổi mới một cách hệ thống.

Đây chính là bối cảnh ra đời của mô hình lãnh đạo số toàn diện (Comprehensive Digital Leadership - CDL), một cách tiếp cận mới được NCS.ThS Vũ Việt Dũng, Chủ tịch KeyPerson Academy, giới thiệu tại sự kiện “Tái định nghĩa lãnh đạo - phát triển bền vững và tư duy đột phá”.

Đây là một bước tiến từ mô hình lãnh đạo toàn diện trước đây, phản ánh sự kết hợp giữa chuyển đổi số, quản trị dữ liệu và tối ưu vận hành.

NCS.ThS Vũ Việt Dũng, Chủ tịch KeyPerson Academy

Lịch sử phát triển các phong cách lãnh đạo đã trải qua nhiều giai đoạn khác nhau, từ lãnh đạo chuyên quyền và lãnh đạo tự do (1939), lãnh đạo tình huống (1969), lãnh đạo tích cực (1978), lãnh đạo chuyển đổi (1978), lãnh đạo giao dịch (1978), lãnh đạo toàn diện (1991), lãnh đạo đồng cảm (1995), lãnh đạo phân tán (2000), cho đến lãnh đạo số (2021).

Theo ông Dũng, mô hình lãnh đạo số toàn diện có thể sẽ là điểm nhấn trong phong cách lãnh đạo năm 2025.

Mô hình lãnh đạo số toàn diện được xây dựng dựa trên ba thành phần cốt lõi. Thứ nhất, lãnh đạo chuyển đổi số (Transformational Digital Leadership - TDL) nhấn mạnh vai trò truyền cảm hứng, thúc đẩy sáng tạo và đổi mới thông qua công nghệ. Trong môi trường số hóa, việc tạo ra tầm nhìn rõ ràng và khuyến khích đội ngũ chấp nhận đổi mới trở thành yếu tố quan trọng để duy trì lợi thế cạnh tranh.

Thứ hai, lãnh đạo giao dịch số (Transactional Digital Leadership - TrDL) hướng đến quản trị hiệu suất bằng các công cụ số, tối ưu hóa quy trình vận hành dựa trên dữ liệu và KPI. Việc ra quyết định không chỉ dựa vào kinh nghiệm mà còn phải được hỗ trợ bởi hệ thống phân tích thông minh, đảm bảo tính khách quan và hiệu quả.

Thứ ba, lãnh đạo né tránh số (Laissez-Faire Digital Leadership - LFDL) tận dụng AI và tự động hóa để giảm bớt sự can thiệp trực tiếp của lãnh đạo vào các công việc thường ngày, giúp tập trung vào chiến lược và đổi mới thay vì quản trị vi mô.

Trong một nghiên cứu của KeyPerson Academy về tác động của phong cách lãnh đạo tới hiệu quả hoạt động tại các ngân hàng TMCP ở Việt Nam, hai mô hình lãnh đạo số và lãnh đạo giao dịch được xác định có tác động mạnh mẽ nhất. Trong khi đó, lãnh đạo né tránh ít ảnh hưởng hơn và lãnh đạo chuyển đổi lại có tác động thấp hơn mong đợi.

“Điều này cho thấy sự cần thiết của việc kết hợp các yếu tố công nghệ với chiến lược lãnh đạo phù hợp, thay vì chỉ tập trung vào cảm hứng hay đổi mới mà thiếu đi hệ thống kiểm soát thực tế”, ông Dũng nói.

Lãnh đạo số toàn diện trong chiến lược ESG

Mô hình lãnh đạo số toàn diện không chỉ giúp tối ưu vận hành mà còn có mối quan hệ chặt chẽ với chiến lược ESG vốn cũng đang là một xu hướng tất yếu để phát triển bền vững hiện nay.

Theo ông Dũng, việc ứng dụng công nghệ vào ESG có thể giúp doanh nghiệp giám sát hiệu suất, tự động hóa báo cáo và đảm bảo minh bạch trong trách nhiệm xã hội.

Chẳng hạn, một CEO có thể sử dụng AI để theo dõi mức tiêu thụ năng lượng của công ty (TrDL), đồng thời truyền cảm hứng cho nhân viên về tầm quan trọng của phát triển bền vững (TDL).

Kỷ nguyên số đòi hỏi nhà lãnh đạo không chỉ dẫn dắt con người mà còn biết khai thác công nghệ, dữ liệu và đổi mới để tạo ra giá trị bền vững.

Để ứng dụng mô hình lãnh đạo số toàn diện một cách hiệu quả trong việc triển khai ESG, ông Dũng nhấn mạnh ba khía cạnh quan trọng mà các doanh nghiệp cần chú trọng.

Trước hết, việc ứng dụng công nghệ số đóng vai trò then chốt trong việc tối ưu hóa quy trình ESG. Trí tuệ nhân tạo, công nghệ chuỗi khối và phân tích dữ liệu không chỉ giúp theo dõi và đánh giá hiệu suất ESG mà còn hỗ trợ tự động hóa báo cáo, đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong toàn bộ hệ thống.

Tiếp theo, lãnh đạo cần xây dựng một văn hóa phát triển bền vững bền vững, trong đó ESG không chỉ là một yêu cầu tuân thủ mà trở thành một phần cốt lõi của chiến lược dài hạn. Lãnh đạo cần đóng vai trò truyền cảm hứng, khuyến khích đổi mới sáng tạo và thúc đẩy các sáng kiến sản phẩm hướng đến tính bền vững và trách nhiệm xã hội.

Cuối cùng, doanh nghiệp cần kiểm soát chặt chẽ những thách thức từ lãnh đạo né tránh số (LFDL). Việc sử dụng AI và tự động hóa cần được thực hiện có kiểm soát, tránh tình trạng đùn đẩy trách nhiệm hoặc làm suy giảm yếu tố con người trong các quyết định quan trọng, đảm bảo công nghệ chỉ là công cụ hỗ trợ thay vì thay thế hoàn toàn vai trò lãnh đạo truyền thống.

“Doanh nghiệp cần đảm bảo rằng công nghệ không làm suy giảm vai trò của con người trong quá trình ra quyết định mà thay vào đó, hỗ trợ lãnh đạo đưa ra các quyết định chính xác hơn”, ông Dũng lưu ý.

Quỳnh Chi