Chuyển đổi xanh trong doanh nghiệp: Giải pháp nào biến thách thức thành cơ hội phát triển?

Ngày 22/8, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chủ trì, Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam (VBCSD) tổ chức Diễn đàn Doanh nghiệp Phát triển bền vững Việt Nam (VCSF) lần thứ 12 với chủ đề “Phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới: Biến khát vọng vươn mình thành hành động”.

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc tham dự và phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn. Cùng tham dự có hơn 300 đại biểu tham dự trực tiếp là đại diện các Bộ, ban, ngành, địa phương, doanh nghiệp Việt Nam và nước ngoài, các tổ chức, chuyên gia kinh tế, chuyên gia về phát triển bền vững trong nước và quốc tế. Bên cạnh đó, Diễn đàn thu hút sự tham dự trực tuyến của khoảng 500 đại biểu.

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc tham dự và phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn Doanh nghiệp Phát triển bền vững Việt Nam năm 2025: “Phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới: Biến khát vọng vươn mình thành hành động”

Năm 2025 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với Việt Nam, là năm tăng tốc, bứt phá để về đích Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025, năm cuối cùng để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, từ đó mở ra kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình, phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của dân tộc, tiến tới hiện thực hóa Tầm nhìn Việt Nam 2045 trở thành một nước phát triển, thu nhập cao. Đồng hành cùng Đảng, Nhà nước và đất nước trong cuộc cách mạng chuyển đổi đồng bộ, từ tinh gọn bộ máy, sáp nhập tỉnh thành, ưu tiên đầu tư cho đột phá khoa học công nghệ, cũng như xác định khu vực tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, thì cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, ở mọi quy mô và lĩnh vực, đang nỗ lực chuyển đổi, đổi mới sáng tạo, vượt qua những thách thức biến động mới để nắm bắt cơ hội từ phát triển bền vững và kinh doanh có trách nhiệm.

Thích ứng các tiêu chuẩn xanh gắn với dòng chảy thương mại và đầu tư

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công thông tin: Báo cáo của Liên Hợp Quốc cho thấy 40% diện tích đất toàn cầu đang bị suy thoái đã khiến khoảng một nửa GDP toàn cầu gặp rủi ro. Các vấn đề về an ninh tài nguyên, an ninh năng lượng, an ninh môi trường… đang trở thành vấn đề lớn đối với triển vọng phát triển kinh tế của toàn cầu. Phục hồi xanh, trung hòa carbon, chuyển đổi năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo cùng với bảo vệ, khôi phục hệ sinh thái tự nhiên đã trở thành xu thế tất yếu trên thế giới và từng bước đi vào chính sách, hành động cụ thể của các quốc gia. Ước tính 90% GDP toàn cầu nằm trong diện phải thực hiện các cam kết đưa mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Các tiêu chuẩn mới dần định hình theo hướng gắn thương mại và đầu tư với các tiêu chí về giảm phát thải carbon, lao động, môi trường. Các doanh nghiệp trên thế giới cũng đang điều chỉnh chiến lược kinh doanh chủ động tham gia các sáng kiến xanh. Sự phát triển ngày càng lớn mạnh của các tập đoàn năng lượng xanh và các dạng liên kết mới giữa các doanh nghiệp đang góp phần định hình chính sách tăng trưởng xanh trong tương lai.

Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công: Ước tính 90% GDP toàn cầu nằm trong diện phải thực hiện các cam kết đưa mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Tại Việt Nam, Chủ tịch VCCI cho rằng, chủ trương và lộ trình hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật để phát triển tế xanh, kinh tế các bon thấp, kinh tế tuần hoàn hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” như cam kết chính trị tại diễn đàn Hội nghị lần thứ 26 các Bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (COP 26) tạo cơ hội để chúng ta thực hiện cơ cấu lại nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng dựa vào tri thức, nguồn nhân lực chất lượng cao, khoa học công nghệ; đưa đất nước phát triển theo con đường “xanh” có thu nhập cao vào năm 2045.

Phát biểu chỉ đạo Diễn đàn, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc nhấn mạnh: Bộ Chính trị đã ban hành 04 nghị quyết quan trọng là Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024, Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 24/1/2025, Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025, Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025. Đây chính là những định hướng chiến lược, mở đường cho kỷ nguyên phát triển mới, trong đó khu vực kinh tế tư nhân, đặc biệt là những doanh nghiệp theo đuổi tư duy phát triển bền vững sẽ giữ vai trò nòng cốt trong việc cụ thể hóa chủ trương, biến chính sách thành hành động, làm chủ công nghệ, tạo việc làm và đóng góp lan tỏa giá trị cho xã hội. Khát vọng chỉ thực sự có ý nghĩa khi biến thành những hành động cụ thể bằng chiến lược rõ ràng, cam kết mạnh mẽ và bước đi thiết thực.

Với ý nghĩa, vai trò đó, Phó Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ số trí tuệ nhân tạo, đầu tư mạnh mẽ và phát triển công nghệ lõi, công nghệ nguồn theo hướng xanh bền vững, để có thể tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu đang ngày càng áp dụng các tiêu chuẩn xanh nghiêm ngặt.

"Phát triển bền vững cần đi liền với trách nhiệm xã hội bảo vệ môi trường và quản trị hiệu quả, từ đó tạo dựng niềm tin với nhà đầu tư, đối tác người tiêu dùng trong nước và quốc tế", Phó Thủ tướng lưu ý.

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc đề nghị các doanh nghiệp đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ số trí tuệ nhân tạo, đầu tư mạnh mẽ và phát triển công nghệ lõi, công nghệ nguồn theo hướng xanh bền vững để có thể tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu đang ngày càng áp dụng các tiêu chuẩn xanh nghiêm ngặt.

Phó Thủ tướng cũng cho biết, để tạo nền tảng vững chắc cho quá trình chuyển đổi, Chính phủ Việt Nam sẽ tiếp tục giữ vai trò kiến tạo phát triển, đồng hành cùng doanh nghiệp, thúc đẩy các chính sách đồng bộ trên cả bốn phương diện then chốt, bao gồm: tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách và khung pháp lý hướng tới xây dựng một môi trường kinh doanh thuận lợi; phát triển hạ tầng giao thông chiến lược, hạ tầng năng lượng tái tạo, hạ tầng số và viễn thông, cũng như các công trình ứng phó với biến đổi khí hậu; đẩy mạnh phát triển tài chính xanh và thị trường tín dụng bền vững; tăng cường huy động các nguồn lực xã hội và quốc tế để hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi mô hình kinh doanh xanh và số, nâng cao năng lực cạnh tranh trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Chuyển đổi xanh trong doanh nghiệp: Cơ hội và thách thức đan xen

Trong khuôn khổ của Phiên toàn thể của Diễn đàn, đại diện lãnh đạo Ban Chính sách Chiến lược Trung ương, đại diện Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã chia sẻ các nội dung liên quan các chính sách, định hướng đột phá chiến lược của Đảng để phát triển kinh tế nhanh, bền vững trong kỷ nguyên mới theo tinh thần Nghị quyết 68 về phát triển khu vực kinh tế tư nhân của Bộ Chính trị; ưu tiên hành động để thúc đẩy phát triển khu vực kinh tế tư nhân trong thời gian tới đây; cập nhật các chính sách ứng phó biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường hướng tới chuyển đổi xanh.

Từ phía đối tác quốc tế, Trưởng đại diện thường trú Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam đã chia sẻ những thông tin hữu ích và khuyến nghị thiết thực để thúc đẩy hợp tác công tư trong bối cảnh mới, hướng tới hiện thực hóa các mục tiêu vì Tầm nhìn Việt Nam 2045.

Chia sẻ về những kinh nghiệm thực tiễn khi doanh nghiệp xây dựng và triển khai chiến lược ESG thích ứng trước những biến động, ông Nguyễn Hoàng Giang, Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Thương mại Bia Sài Gòn (SATRACO, một thành viên của SABECO), cho biết: Trong kỷ nguyên mới, phát triển bền vững không thể chỉ dừng lại ở tầm nhìn. Nó đòi hỏi hành động - nhất quán, có thể đo lường đồng bộ. Đối với SABECO, ESG là triết lý vận hành, là cách chúng tôi định nghĩa giá trị, đo lường thành công và cam kết trách nhiệm với xã hội.

"Trong một thế giới nhiều bất định, ESG giúp chúng tôi trở nên vững vàng. Chúng tôi muốn cùng Chính phủ, các đối tác và cộng đồng tăng trưởng bền vững để tăng cường khả năng chống chọi trước thử thách và phục hồi sau khó khăn. Bởi vì khi phát triển dựa trên nền tảng ESG thì không ai bị bỏ lại phía sau và giá trị tạo ra sẽ không chỉ bền vững cho doanh nghiệp, mà còn cho cả đất nước”, ông Nguyễn Hoàng Giang nhấn mạnh.

Tại phiên Tọa đàm với chủ đề "Thúc đẩy kinh doanh bền vững: Doanh nghiệp đồng hành cùng đất nước trong kỷ nguyên vươn mình", các ý kiến trao đổi của các chuyên gia kinh tế, các doanh nghiệp Việt Nam và nước ngoài thống nhất nhấn mạnh: Chuyển đổi xanh mang lại cho cộng đồng doanh nghiệp đầu tư ở Việt Nam những cơ hội và thách thức đan xen. Nó mang lại tăng trưởng dài hạn cho doanh nghiệp gắn với lợi ích bền vững của cộng đồng, về văn hóa, xã hội và môi trường.

Không chỉ dừng ở đó, sân chơi rộng lớn này sẽ mang đến cho các doanh nghiệp cơ hội dẫn đầu xu thế như phát triển năng lượng tái tạo, hydrogen, lưu trữ năng lượng và các ngành nghề mới; điều kiện thuận lợi tiếp cận hỗ trợ tài chính, tín dụng xanh, chuyển đổi công nghệ, giảm chi phí sản xuất, tăng chuỗi cung ứng để phát triển sản xuất theo hướng “vị tự nhiên”, xanh, bền vững.

Tuy nhiên, nếu chậm chuyển đổi, chúng ta sẽ phải đối mặt với hàng rào kỹ thuật “xanh” “giảm phát thải” tạo ra những thách thức lớn trong thâm nhập thị trường, đây là khó khăn lớn, đặc biệt trong điều kiện 97% các doanh nghiệp của Việt Nam có quy mô nhỏ và vừa.

Ông Nguyễn Quang Vinh, Phó Chủ tịch VCCI, Chủ tịch VBCSD khuyến nghị, các doanh nghiệp cần coi phát triển bền vững là chiến lược sống còn chứ không chỉ là trách nhiệm xã hội. Thời gian tới, VBCSD-VCCI sẽ tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức, đào tạo, nghiên cứu, hợp tác quốc tế, quan hệ đối tác để tạo ra sung lực mạnh mẽ hướng tới thúc đẩy cộng đồng doanh nghiệp cam kết và theo đuổi kinh doanh bền vững, kinh doanh có trách nhiệm trong tương lai, từ đó doanh nghiệp Việt Nam cùng chung tay vươn mình, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới - xanh hơn, thịnh vượng hơn, và bao trùm hơn.

Các chuyên gia kinh tế, các doanh nghiệp Việt Nam và nước ngoài trao đổi tại phiên thảo luận của Diễn đàn

Trong khuôn khổ Diễn đàn cũng diễn ra 02 phiên hội thảo chuyên đề. Trong đó, Hội thảo chuyên đề 1 với chủ đề: “Đổi mới sáng tạo trong xây dựng và triển khai chiến lược ESG ứng phó với giai đoạn biến động" nhằm chia sẻ các giải pháp, kinh nghiệm đổi mới sáng tạo trong việc tích hợp ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) vào chiến lược doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh biến động kinh tế - chính trị - môi trường ngày càng gia tăng; Thu thập kiến nghị để thúc đẩy xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp thực hành kinh doanh bền vững, triển khai chiến lược ESG hiệu quả hơn.

Tại Hội thảo chuyên đề 2 với chủ đề: “Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp từ chuyển đổi xanh”, đại diện các Bộ, ngành, doanh nghiệp đã cùng thảo luận, trao đổi xung quanh những vấn đề đang được quan tâm như: Nâng cao nhận thức và thúc đẩy chuyển đổi mô hình kinh doanh hướng tới lộ trình carbon thấp; Cập nhật khung khổ chính sách và các vấn đề chính trong chuyển đổi xanh, cụ thể là quá trình điện hóa và năng lượng tái tạo, và đóng góp của chuyển đổi xanh đối với các cam kết NDC và Net Zero của Việt Nam; Khuyến khích các doanh nghiệp chia sẻ kinh nghiệm thực tế trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua chuyển đổi xanh và chiến lược kinh doanh carbon thấp; Các cơ quan và doanh nghiệp chia sẻ các khó khăn, thách thức và đề xuất các giải pháp khả thi trong việc giảm phát thải carbon, đóng góp cho các mục tiêu khí hậu của Việt Nam; Thúc đẩy hợp tác giữa các doanh nghiệp cùng tham gia các sáng kiến chung nhằm giải quyết các vấn đề về khí hậu và áp dụng các công nghệ carbon thấp.

Việt Hằng