Chuyên gia: Áp lực call margin không quá lớn, thị trường chứng khoán sẽ sớm hồi phục

Thị trường chứng khoán Việt Nam kết thúc tuần giao dịch bằng một phiên bán tháo trên diện rộng, chốt phiên tại mức 1.177,99 điểm, giảm gần 56 điểm trong phiên, là mức giảm mạnh nhất trong vòng hơn 14 tháng qua.

Cùng mức giảm sâu về điểm số, thanh khoản cũng tăng vọt và xác lập mức kỷ lục mới về khối lượng cổ phiếu giao dịch trong phiên với 2 tỷ đơn vị được giao dịch trên 3 sàn. Trong khi giá trị giao dịch cũng tiệm cận mức lịch sử 45.000 tỷ đồng ngày 20/8/2022.

Cú sụt sâu kèm thanh khoản lớn khiến nhiều nhà đầu tư hoảng loạn khi nghĩ đến kịch bản call margin, bán giải chấp cổ phiếu như hồi giữa và cuối năm 2022, nhất là thời gian gần đây, tỷ lệ đòn bẩy tăng mạnh trong bối cảnh thị trường diễn biến tích cực.

Tuy nhiên, một số chuyên gia tỏ ra lạc quan khi cho rằng áp lực call margin trong năm nay sẽ không dữ dội như năm ngoái. Ông Nguyễn Thế Minh - Giám đốc phân tích Khối khách hàng cá nhân Công ty Chứng khoán Yuanta cho rằng có nhiều nguyên nhân đưa đến nhận định này.

Chuyên gia cho rằng thị trường chứng khoán sẽ sớm hồi phục sau nhịp chỉnh sâu cuối tuần qua

Theo ông, tình trạng bán tháo xảy ra liên tục trong giữa năm 2022 có thể chia thành hai giai đoạn. Trong đó, ở giai đoạn 1, từ tháng 4/2022 – tháng 8/2022, nhà đầu tư nhỏ lẻ là đối tượng bị bán tháo cổ phiếu, do liên tục bình quân giá nhưng giá cổ phiếu tiếp tục giảm.

Ở giai đoạn sau là các nhà đầu tư lớn hay các cổ đông nội bộ dùng margin để “đỡ giá” cổ phiếu, nhưng thị trường vẫn không ngừng đi xuống và đây tiếp tục là một phần nguyên nhân dẫn đến giải chấp ở quý IV/2022.

Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, các công ty chứng khoán đã thận trọng hơn trong quản trị rủi ro. Một trong các yếu tố mà các công ty chứng khoán xác định tỷ lệ cho vay là dựa trên tình hình cơ bản của doanh nghiệp. Do đó, sau khi kết quả kinh doanh quý II mà các doanh nghiệp công bố, có thể sẽ có những động thái để giảm tỷ lệ cho vay tại các nhóm ngành rủi ro. Dư nợ margin của nhóm cổ phiếu bất động sản trước đây từng chiếm 40% tổng margin nhưng hiện nay không nhiều, mà tập trung vào ngân hàng chứng khoán, doanh nghiệp sản xuất.

Một số lo ngại cho rằng dư nợ margin trên vốn hóa thị trường đã trở lại mức đỉnh cũ, tuy nhiên, theo ông Minh, thời điểm này, vốn chủ sở hữu của các công ty chứng khoán đã mở rộng, tỷ lệ margin/vốn chủ sở hữu vẫn thấp hơn quý II/2022. Vì vậy, dư địa margin còn rất lớn ở thời điểm hiện tại.

Về phiên giảm sâu cuối tuần qua, vị chuyên gia không loại trừ khả năng đây là động thái phản ứng sớm từ các kho (công ty chứng khoán cho vay ngoài - PV) là một trong các nguyên nhân khiến nguồn cung cổ phiếu tăng vọt. Tuy nhiên, theo ông Minh, các khoản cho vay ngoài công ty chứng khoán với tỷ lệ đòn bẩy lớn sẽ phản ứng rất nhanh, nhất là với các trường hợp cho vay cổ phiếu bất động sản do các yếu tố cơ bản của doanh nghiệp ngành này vẫn chưa phục hồi trong khi giá cổ phiếu đã tăng nóng. Giá trị các khoản vay qua kho cũng thấp hơn nhiều dư nợ cho vay margin qua các công ty chứng khoán.

Với các lý do trên, ông Minh cho rằng thị trường sẽ có nhịp hồi phục trong tuần tới. Chỉ số có thể sẽ còn xuống tiếp ở đầu tuần tới nhưng sẽ lên ngay trong tuần. Hai ngưỡng cần quan tâm là mốc 1.160 điểm và ở kịch bản xấu hơn có thể là 1.125 điểm sau đó bật lên.

Ngoài áp lực call margin không quá lớn, ông Minh cũng cho rằng cầu tiềm năng của thị trường tốt sẽ là nguyên nhân kéo thị trường đi lên. Theo đó, giai đoạn từ tháng 5 đến tháng 7 vừa qua, vẫn còn nhà đầu tư thị trường quan sát và chờ đợi sự chắc chắn. Cùng đó, các kênh đầu tư khác như tiền gửi, trái phiếu chưa cho thấy nhiều sự hấp dẫn để thu hút dòng tiền tham gia.

Ông Minh cho rằng, những tháng cuối năm, thị trường chứng khoán Việt Nam có thể bước vào một sóng tăng mới, thậm chí có thể giúp VN-Index đạt đến 1.415 điểm. Tuy nhiên, sẽ không còn việc mua đâu thắng đó mà chiến lược chọn cổ phiếu sẽ khó khăn hơn giai đoạn các tháng trước.

Bộ phận phân tích của Chứng khoán Yuanta Việt Nam đưa ra 3 kịch bản cho VN-Index trong năm 2023, dựa trên giả định lãi suất huy động ngân hàng kỳ hạn 12 tháng khoảng 6,5% và tăng trưởng EPS 2023 trên sàn HOSE tăng 3% so với 2022.

Trong đó, kịch bản có xác suất lớn nhất (50%) là Vn-Index đạt 1.265 điểm, tương ứng P/E đạt 15 lần. Kịch bản tích cực có xác suất kỳ vọng 40% là P/E tăng lên 18 lần và Vn-Index đạt 1.518 điểm. Kịch bản tiêu cực xác suất 10% P/E 10x và VN-Index đạt 885 điểm.