Chuyên gia Armenia: Nga cần hành động nhanh tại Karabakh

Sự rút lui của lực lượng vũ trang Nagorno-Karabakh và việc Azerbaijan giành quyền kiểm soát gần như toàn bộ chu vi biên giới của vùng đất giáp Armenia khiến nhiều người suy nghĩ về tương lai của cư dân Karabakh. Đây cũng là lý do để nói về nỗ lực gìn giữ hòa bình của Nga.

Ông Artur V. Atanesyan - Tiến sĩ Khoa học Chính trị, Giáo sư Khoa Xã hội học tại Đại học Yerevan (Armenia), đã có bài phân tích “Về những đảm bảo cần thiết cho sự hiện diện của người Armenia và Nga ở Karabakh”, được đăng trên tờ Krasnaya Vesna.

Theo ông Atanesyan, nếu tình hình tiếp tục phát triển theo chiều hướng như hiện tại, sẽ chẳng có ích lợi gì khi lực lượng gìn giữ hòa bình của Nga ở đó. Liệu 2.000 binh sĩ có thể đảm bảo an ninh? Nhiều người nghĩ là không, và đây là lý do tại sao.

Thứ nhất, toàn bộ lãnh thổ Karabakh hiện đang bị bao vây bởi quân đội Azerbaijan và Thổ Nhĩ Kỳ - những người vốn được cho là đã "bị gạt sang một bên" khỏi quá trình này.

Nhưng thực tế quân đội Thổ Nhĩ Kỳ vẫn tiến vào Karabakh, họ tuyên bố mình đạt được thỏa thuận với chính quyền Baku, do Karabakh vẫn là lãnh thổ của Azerbaijan nên Nga không có quyền can thiệp.

Thứ hai, người Armenia đang chạy trốn khỏi Karabakh. Không chỉ từ các vùng lãnh thổ thuộc quyền kiểm soát của Azerbaijan, mà cả những vùng chưa có người ở. Những người tị nạn đốt nhà của họ, nghĩa là họ không hy vọng sẽ trở lại.

Thực tế người dân không tin vào sức mạnh bảo vệ do quân đội Nga hoặc Armenia cung cấp, vốn không còn khả năng hỗ trợ trong chiến tranh. Ngay cả an ninh của chính Armenia dưới thời chính quyền hiện tại vẫn còn là một dấu hỏi.

Chính vì vậy người Armenia đang chạy trốn khỏi Karabakh, và áp lực của Azerbaijan - Thổ Nhĩ Kỳ đối với khu vực biên giới ngày càng tăng. Lực lượng gìn giữ hòa bình Nga sẽ bảo vệ ai và sự hiện diện của họ sẽ được biện minh như thế nào?

Vấn đề này sẽ đặc biệt nghiêm trọng trong trường hợp có các hành động khiêu khích trong khu vực tiếp xúc.

Hành động leo thang thậm chí không thể hiện trong đối đầu trực tiếp, nhưng đủ để củng cố sự hiện diện của Azerbaijan - Thổ Nhĩ Kỳ

Cần lưu ý rằng Gruzia đã đề nghị xem xét sự hiện diện của Nga ở Karabakh với cáo buộc Moskva đang thi hành chính sách "chiếm đóng" Abkhazia và Nam Ossetia.

Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu Nga sử dụng phiên bản "dân quân chiến đấu chống lại quân chiếm đóng" của Gruzia cho mục đích riêng của mình?

Cần lưu ý rằng nếu Nga hành động với Karabakh theo cách tương tự như trường hợp của các nước cộng hòa Abkhazia và Nam Ossetia, điều này có thể loại bỏ phần lớn các mối đe dọa nêu trên.

Cách tiếp cận này sẽ không chỉ cho phép tăng cường lực lượng gìn giữ hòa bình của Nga để đối phó với các mối đe dọa từ bên ngoài mà còn củng cố địa vị pháp lý của chính vùng đất Armenia.

Bước đi này sẽ được coi là hỗ trợ nghiêm túc cho chính Armenia, quốc gia đang trải qua thời kỳ bất ổn chính trị. Đối với người Armenia ở Karabakh, việc tăng cường khía cạnh pháp lý cho sự hiện diện quân sự của Nga có thể mang lại sự tự tin và ngăn chặn sự bỏ chạy của người dân.

Ngay cả về lâu dài, những đảm bảo của Nga sẽ giúp có thể giải quyết vấn đề một cách có hệ thống. Sẽ không ai dám manh động, nếu thay vì lực lượng gìn giữ hòa bình, Nga sẽ đưa lính tác chiến vào Karabakh.

Nhưng nếu hành động chậm trễ, tình hình ở Karabakh sẽ trở thành sự khởi đầu của toàn bộ chuỗi thảm họa dành cho Armenia, và đối với Nga, sẽ dẫn đến một thất bại chính trị trong Transcaucasus, chuyên gia Atanesyan kết luận.

Bạch Dương