Chuyên gia chỉ rõ điểm bất thường của cơn bão số 1 đang hoành hành trên Biển Đông
Đây là lần hiếm hoi cơn bão số 1 trong năm hình thành ngay trên Biển Đông. Thông thường, cơn bão đầu tiên của năm thường xuất hiện ở ngoài khơi, sau đó mới đi vào khu vực Biển Đông. Điều này cho thấy tính bất thường của hiện tượng lần này.
Cơn bão hiếm hoi hình thành trên Biển Đông
Chiều ngày 11/6, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức họp ứng phó với bão số 1 và mưa lớn. Cuộc họp do ông Nguyễn Hoàng Hiệp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì với thành phần tham gia là các Bộ: Nông nghiệp và Môi trường, Quốc Phòng, Công an, Công thương, Xây dựng, Khoa học và Công nghệ; Sở Nông nghiệp và Môi trường các tỉnh: Nghệ An, Quảng Bình, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp chủ trì cuộc họp ứng phó với bão số 1.
Báo cáo tại cuộc họp, đại diện Cục Quản lý Đê điều và Phòng chống Thiên tai cho biết, sáng 10/6, vùng áp thấp mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới.
Ông Phạm Đức Luận, Cục trưởng Cục Quản lý Đê điều và Phòng chống thiên tai báo cáo nhanh tại cuộc họp.
Theo báo cáo của Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, đã kiểm đếm, hướng dẫn cho 53.792 phương tiện/223.054 người biết diễn biến, hướng đi của áp thấp nhiệt đới; trong đó hoạt động tại khu vực Bắc Biển Đông (bao gồm quần đảo Hoàng Sa) 160 tàu/752 người (Quảng Nam 52 tàu/214 người; Quảng Ngãi 75 tàu/378 người; Bình Định 33 tàu/160 người). Các phương tiện nằm trong vùng ảnh hưởng đã nhận được thông tin cảnh báo và đang di chuyển vòng tránh.
Theo Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai, hệ thống đê biển, đê cửa sông các tỉnh ven biển từ Quảng Ninh đến Hà Tĩnh còn tồn tại 20 trọng điểm đê điều xung yếu (Quảng Ninh 2, Hải Phòng 8, Thái Bình 6, Nam Định 4) và 7 công trình đang thi công (Hải Phòng 2, Thái Bình 1, Nam Định 3, Thanh Hóa 1).
Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai tăng cường công tác trực ban 24/24h; tham mưu chỉ đạo ứng phó khi bão, áp thấp nhiệt đới trên biển Đông; tổ chức gửi tin nhắn cảnh báo về áp thấp nhiệt đới và hướng dẫn kỹ năng an toàn cho tàu thuyền trên biển đến 8,1 triệu người dùng ở các huyện ven biển thuộc các tỉnh từ Quảng Ninh đến Ninh Thuận.
Tại cuộc họp, ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, đây là lần hiếm hoi cơn bão số 1 trong năm hình thành ngay trên Biển Đông. Thông thường, cơn bão đầu tiên của năm thường xuất hiện ở ngoài khơi, sau đó mới đi vào khu vực Biển Đông. Điều này cho thấy tính bất thường của hiện tượng lần này.
Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia nhận định cơn bão số 1 hình thành ngay trên Biển Đông là khá hiếm gặp.
Ông Mai Văn Khiêm cho biết, các dự báo quốc tế từ hôm qua đến nay đều cho thấy xu hướng ổn định: bão di chuyển theo hướng vòng cung, ban đầu lệch Tây và Tây Tây Bắc, sau đó chuyển lên Bắc, hướng về phía đảo Hải Nam (Trung Quốc), rồi có khả năng vòng ra ngoài đất liền phía nam Trung Quốc.
"Theo mô hình dự báo độ phân giải cao của Việt Nam, có một vài phương án cho thấy bão có thể mạnh lên đến cấp 11, nhưng phần lớn đều đánh giá cường độ cao nhất là cấp 10, giật cấp 12. Bán kính gió mạnh cấp 8 được dự báo mở rộng: khoảng 60–70 km vào ngày mai và 80–100 km khi bão đạt cấp 10", ông Khiêm nói.
Hiện nay, gió mạnh từ cấp 8 trở lên chủ yếu xảy ra ở vùng biển ngoài khơi, đặc biệt là phía bắc Biển Đông. Khu vực ven bờ từ Quảng Ninh đến Quảng Nam, bao gồm quần đảo Cô Tô, Hoàng Sa, Bạch Long Vĩ, có khả năng chịu ảnh hưởng gió cấp 6–7, giật cấp 8. Khu vực gần đảo Hải Nam có thể xuất hiện gió cấp 8, giật cấp 10.
Ông Mai Văn Khiêm cho hay, do giới hạn công nghệ và sai số khoảng 50 km trong dự báo 24 giờ, cần theo dõi chặt chẽ các bản tin cập nhật để chủ động ứng phó nếu hướng đi của bão có thay đổi. Các dự báo hiện tại khá đồng nhất về hướng di chuyển và cường độ của bão. Tuy vậy, do còn nhiều yếu tố không chắc chắn, người dân và chính quyền địa phương cần tiếp tục theo dõi các bản tin khí tượng để chủ động ứng phó kịp thời.
Bão không đổ bộ đất liền nhưng hướng có thể thay đổi liên tục
Phát biểu kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp cũng chỉ rõ điểm bất thường của cơn bão. Đã lâu rồi chúng ta mới gặp cơn bão số 1 hình thành ngay trên Biển Đông. Thông thường, bão số 1 xuất hiện ngoài khơi Philippines rồi mới tiến vào, nhưng lần này lại hình thành tại chỗ. Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, đến thời điểm hiện tại, bão không có khả năng đổ bộ vào đất liền, tuy nhiên vẫn cần theo dõi sát vì hướng di chuyển còn có thể thay đổi.
"Mặc dù không đổ bộ, nhưng bão sẽ gây mưa lớn trên diện rộng tại Trung Bộ, Bắc Trung Bộ và Tây Nguyên. Khu vực mưa lớn trải dài từ Quảng Bình đến Quảng Ngãi, trọng tâm là Đà Nẵng, Huế, Quảng Nam. Tây Nguyên cũng mưa lớn, đặc biệt ở Gia Lai và Kon Tum.
Lượng mưa trung bình khoảng 100–200mm, một số nơi có thể đạt 300–350mm. Mưa không kéo dài nhưng xảy ra dồn dập, tập trung vào thời điểm ngắn, có thể gây ngập úng cục bộ và sạt lở đất.
Một điểm đáng chú ý là, bão đến trong lúc khu vực này đang hạn hán. Điều này dễ khiến người dân và cả cán bộ chủ quan, nghĩ rằng có mưa là tốt. Nhưng tôi nhấn mạnh mưa sẽ bất thường, không nên chủ quan", thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nói.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị các địa phương hành động đồng bộ, ứng phó cả trên biển và trên bờ với 6 nhiệm vụ. Một là thực hiện nghiêm Công điện 86 của Thủ tướng Chính phủ. Tuyệt đối không để việc tổ chức bộ máy, sắp xếp mô hình địa phương làm ảnh hưởng đến công tác phòng chống thiên tai.
Hai là đảm bảo an toàn tàu thuyền. Bộ đội biên phòng và các địa phương phải kêu gọi tàu thuyền vào nơi tránh trú an toàn, không để bất cứ phương tiện nào ở trong vùng nguy hiểm. Lưu ý lần này có tâm lý chủ quan vì bão không đổ bộ. Tuy nhiên, tàu thuyền đi ngược hướng bão, hoặc gặp sự cố máy móc giữa biển sẽ cực kỳ nguy hiểm, đặc biệt nếu bão đổi hướng bất ngờ.
Ba là tổ chức sơ tán dân, chuẩn bị lực lượng ứng phó, sẵn sàng sơ tán người dân ra khỏi khu vực nguy hiểm. Các địa phương cần xác định rõ những điểm úng ngập thường xuyên, như ở Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Kon Tum… để người dân chủ động kê cao đồ đạc, di chuyển phương tiện đến nơi cao ráo. Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia phải cung cấp thông tin mưa cục bộ chính xác trước từ 6 đến 3 tiếng. Thông tin phải đến tận các xã, phường, để người dân kịp ứng phó.
Bốn là tập trung bảo vệ các tuyến đường chính, đặc biệt là quốc lộ 1 – thường xuyên bị chia cắt do mưa lũ. Bộ Công an và Bộ Giao thông cần lên phương án phân luồng, bố trí lực lượng tại chỗ để điều tiết, cứu hộ nếu có sự cố.
Năm là bảo đảm an toàn công trình, đặc biệt là công trình đang thi công, tất nhiều công trình đang thi công ngoài trời, cần có phương án đảm bảo an toàn cho người, máy móc, thiết bị. Phải bố trí nơi tránh trú an toàn cho công nhân. Tránh để xảy ra tai nạn do sạt lở, mưa lũ như các trường hợp đã từng xảy ra trước đây.
Sáu là đảm bảo an toàn hồ chứa và tiêu thoát nước đô thị. Hiện tại, các hồ thủy điện có dung tích phòng lũ chưa đáng lo ngại. Tuy nhiên, vẫn cần theo dõi sát một số hồ đang tích nước 75–80%. Cần tính toán xả nước hợp lý, tránh tâm lý chủ quan.
Các đô thị lớn như Huế, Đà Nẵng… cần chủ động tiêu thoát nước từ sớm. Nơi nào có khả năng thoát nước được trước, nên làm ngay để giảm thiểu thiệt hại. Ngoài ra, Ban Chỉ đạo Quốc gia về Phòng thủ Dân sự và Bộ Nông nghiệp & Môi trường đã ban hành nhiều công điện, các địa phương cần nghiêm túc thực hiện.
