Chuyên gia: Đã đến lúc ông Joe Biden từ bỏ chủ nghĩa song phương

Các chuyên gia nghiên cứu chính sách từ Mỹ, châu Âu và Nhật Bản đã cùng kiến nghị ông Joe Biden đảo ngược và hạn chế tác động từ chính sách bảo hộ của ông Donald Trump.

Tham gia soạn thảo gồm có ông Richard Baldwin, Giáo sư tại Viện Sau đại học về Nghiên cứu Quốc tế và Phát triển ở Geneva, cùng Viện Kinh tế Quốc tế Peterson ở Washington, nhóm nghiên cứu chính sách Bruegel tại Brussels (Bỉ) và Viện Nghiên cứu Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Tokyo (Nhật Bản). Vậy báo cáo này có gì đáng chú ý?

Giới chuyên gia cho rằng Tổng thống đắc cử Mỹ Joe Biden cần có biện pháp đảo ngược tác động từ chính sách bảo hộ và song phương của Tổng thống sắp mãn nhiệm Donald Trump. (Nguồn: Getty Images)

Bảo hộ và thương mại song phương

Thứ nhất, báo cáo cho rằng chính sách bảo hộ và thương mại song phương không phải là giải pháp tốt nhất: “Các quốc gia trên khắp thế giới đang xây dựng chiến lược để thu hút sự chú ý của chính quyền Tổng thống đắc cử Joe Biden tới các vấn đề của mình, đồng thời khắc phục thiệt hại song phương từ chính sách thương mại của Tổng thống sắp mãn nhiệm Donald Trump”.

Theo họ, việc các quốc gia ký kết hàng trăm thỏa thuận song phương đã tạo ra “hiệu ứng tô mỳ”, khiến các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn. Đã đến lúc Washington hướng tới việc hình thành “một nhóm các quốc gia cùng chí hướng để cân nhắc và phát triển sáng kiến mang tính xây dựng, thực tế hơn nhằm củng cố trật tự thương mại dựa trên luật lệ”.

Ông Biden từng bày tỏ ý định đưa Mỹ tập trung trở lại vào hợp tác quốc tế. Như vậy, Washington cần giải quyết những mâu thuẫn thương mại trước đây với các quốc gia bè bạn khác.

Báo cáo nhận định: “Việc sử dụng các biện pháp thuế quan, lấy danh nghĩa an ninh quốc gia để đánh thuế thép và nhôm từ các đồng minh Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và Nhật Bản đã, và vẫn được coi là hành động nghiêm trọng, nếu không muốn nói là xúc phạm”.

“Ngay cả khi những biện pháp này không thể bị loại bỏ ngay lập tức, Mỹ cũng cần xây dựng kế hoạch để loại bỏ chúng… Khôi phục hợp tác đa phương cũng là khôi phục lòng tin, nhất là khi một số chính sách dưới thời Tổng thống sắp mãn nhiệm Donald Trump đã tác động tiêu cực tới tinh thần hợp tác giữa Mỹ và các đối tác thương mại cùng chí hướng", báo cáo viết.

Câu chuyện Trung Quốc

Thứ hai, các chuyên gia cũng khuyến nghị rằng ông Biden cần ngay lập tức tìm giải pháp các vấn đề liên quan tới cơ cấu kinh tế của Trung Quốc, đặc biệt là chính sách trợ cấp quá mức cho các doanh nghiệp nội địa của Bắc Kinh. Việc xây dựng một diễn đàn, với sự tham dự của các quốc gia bạn bè và đối tác, nhằm đối thoại với Trung Quốc có thể là giải pháp.

“...Khôi phục hợp tác đa phương cũng là khôi phục lòng tin, nhất là khi một số chính sách dưới thời Tổng thống sắp mãn nhiệm Donald Trump đã tác động tiêu cực tới tinh thần hợp tác giữa Mỹ và các đối tác thương mại cùng chí hướng”.

Báo cáo viết: “Tuyên bố chung Mỹ-Nhật-EU tháng 1/2020 cho thấy những chính sách và hành vi xuyên tạc hoạt động thương mại đã mang tới nhiều thách thức cho các quốc gia, trong khi dư địa hợp tác vẫn còn đó... Kêu gọi đối thoại một cách có tổ chức với Trung Quốc là cần thiết".

Bầu Tổng Giám đốc WTO

Thứ ba, Mỹ hiện ủng hộ Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc Yoo Myung-Hee, thay vì nhà kinh tế học người Nigeria Ngozi Okonjo-Iweala, người giành được sự ủng hộ của đa số các thành viên, làm Tổng Giám đốc mới của WTO.

Đáng chú ý, tổ chức này cần đạt đồng thuận để chọn lãnh đạo mới. Do đó, chính quyền của ông Donald Trump về cơ bản đã chặn quy trình bổ nhiệm.

Bởi vậy, báo cáo cho rằng ông Biden cần mang tới sự thay đổi và loại bỏ các chướng ngại còn lại để WTO bổ nhiệm lãnh đạo mới.

Thuế, hợp tác đa phương và biến đổi khí hậu

Cuối cùng, báo cáo cũng đề cập một số vấn đề mà ông Biden cần giải quyết trong trung hạn như thuế quan ăn miếng trả miếng tác động đến Boeing và Airbus, hay thuế dịch vụ kỹ thuật số đối với các công ty công nghệ.

Chính quyền của Tổng thống đắc cử Joe Biden được dự đoán sẽ dành trọng tâm cho vấn đề biến đổi khí hậu và hợp tác đa phương.

Song báo cáo cho rằng: “Tuy nhiên, nỗ lực này sẽ không nhằm quay trở lại cách lãnh đạo dựa trên nghị trình tự do hóa thương mại mà Mỹ từng áp dụng… Tiến trình tự do hóa thương mại của Mỹ sẽ chưa được thảo luận cho đến khi các lưới bảo hộ, chính sách điều chỉnh và chính sách đổi mới được áp dụng và hoạt động hiệu quả".

(theo Asia Nikkei Review)