Chuyên gia khuyến cáo các biện pháp an toàn khi thời tiết cực đoan

Vào lúc 6h45 sáng 5/6, Bệnh viện Đa khoa Nông nghiệp tiếp nhận một nữ bệnh nhân (30 tuổi) ở Thanh Trì, Hà Nội nhập viện cấp cứu trong tình trạng hôn mê sâu, ngừng tuần hoàn tim phổi vì sét đánh khi đang cắt rau ngoài đồng.

Tác động phá hủy của sét có thể được chia thành thiệt hại do hiệu ứng nhiệt và thiệt hại do hiệu ứng cơ học.

Sau khi bị sét đánh, bệnh nhân được gia đình sơ cứu ép tim tại chỗ và đưa đến bệnh viện sau khoảng 20 phút. Ngay lập tức, bệnh nhân được đội ngũ y bác sĩ khẩn trương cấp cứu ngừng tuần hoàn thành công sau 15 phút.

Hiện tại, bệnh nhân vẫn đang hôn mê sâu, thở máy; huyết áp 120/70 mmHg (duy trì thuốc vận mạch Adrenalin); tiên lượng nguy kịch.

Theo bác sĩ Trần Văn Phúc, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, tác động phá hủy của sét có thể được chia thành thiệt hại do hiệu ứng nhiệt và thiệt hại do hiệu ứng cơ học.

Tác dụng hủy diệt của hiệu ứng nhiệt được biểu hiện bằng một dòng sét cực lớn đi qua vật thể, sẽ chuyển hóa thành nhiệt năng trong thời gian rất ngắn, gây cháy, nóng chảy, cacbon hóa, từ đó gây ra tai nạn cháy nổ.

Tác dụng hủy diệt do hiệu ứng cơ học của sét đánh được thể hiện ở chỗ vật thể bị sét đánh bị tổn thương do va chạm rất lớn, thậm chí vỡ thành từng mảnh.

Điều này là do khi một dòng sét cực lớn đi qua vật thể bị đánh trúng, nước chứa trong vật thể bị sét đánh ngay lập tức bốc hơi thành một lượng lớn khí, gây giãn nở đột ngột dữ dội khiến vật thể bị phá hủy.

Đối với cơ thể con người, sét đánh có thể gây bỏng nặng ở hai dạng, một là bỏng điện sẽ rất sâu, hai là bỏng nhiệt sẽ rất rộng; đa số người bị sét đánh sẽ tử vong ngay tại chỗ.

Một khi bị sét đánh, từ con người đến gia súc, từ các vật dụng cho đến công trình, thiệt hại khi bị sét đánh là rất lớn, cơ hội tránh thiệt hại gần như bằng không.

Chỉ bằng cách làm tốt công tác chống sét, chúng ta mới có thể ngăn chặn được thảm họa trước khi chúng xảy ra, đặc biệt là con người.

Vậy phòng chống sét đánh khi đang ở trong nhà được thực hiện ra sao, theo bác sĩ Trần Văn Phúc, phải tắt ti vi, tốt nhất là ngắt kết nối ti vi ngay khi có giông bão.

Đóng cửa ra vào và cửa sổ để tránh sét hình cầu xâm nhập. Tránh xa ổ điện, đường dây và thiết bị có khả năng truyền sóng sét xâm nhập ít nhất 1,5m.

Nghĩa là, cố gắng tạm thời không sử dụng các thiết bị điện, tốt nhất là rút phích cắm điện, không gọi điện thoại di động và điện thoại cố định, không dùng đường dây truy cập internet, không đến gần các thiết bị kim loại trong nhà như bộ tản nhiệt.

Tránh xa đường dây điện, dây điên thoại, đường dây phát sóng nhằm ngăn chặn các đường dây và thiết bị này gây ra sự phóng điện thứ cấp cho cơ thể con người. Không đứng dưới bóng đèn điện.

Không sử dụng vòi hoa sen, không sử dụng vòi nước, không tắm rửa, không ở gần ống nước và ống cống. Không mặc quần áo ướt, tránh xa những bức tường ẩm ướt, không thò đầu hay thò tay ra ngoài.

Còn để phòng tránh sét đánh ngoài trời, theo bác sĩ Phúc, cần tránh xa cột thu lôi và dây dẫn nối đất của tòa nhà. Tránh xa các tòa tháp cao tầng biệt lập không có thiết bị chống , cột điện, cây cối đặc biệt là cây lớn. Bởi vì, khi có sấm sét thì các tòa nhà cao tầng, cột điện, cây lớn có thể đóng vai trò là vật thu sét, đặc biệt là ở những bãi đất trống.

Người đứng phía dưới, ngoài tác động trực tiếp của sét, còn là vật thể song song chịu tác động của hiệu ứng bước, mà hiệu ứng bước càng lớn thì hiệu điện thế càng cao nên sẽ càng nguy hiểm.

Trong những trường hợp bất khả kháng, nhưng ở một khu có nhiều cây cối, thì giữ khoảng cách tối thiểu 5 mét, đồng thời ngồi xuống thu mình thấp với hai chân chụm.

Bên cạnh đó, tránh xa những ngọn đồi, bờ biển, sông, ao hồ. Tránh xa hàng rào thép gai, dây phơi quần áo bằng kim loại, tránh càng sớm càng tốt.

Cố gắng không đi bộ dưới mưa bão sấm sét, đặc biệt ở nơi hoang dã khi có giông bão. Trong trường hợp khẩn cấp và cần gấp, hãy mặc áo mưa bằng nhựa không thấm nước, đi bộ với tốc độ chậm hơn và đi những bước nhỏ hơn để tránh hiệu ứng bước.

Không cưỡi gia súc, không đi xe máy, không đi xe đạp. Không sử dụng ô có cột kim loại, không mang theo các vật dụng có kim loại như gậy golf, cuốc xẻng, tháo bỏ đồ trang sức hay kẹp tóc có kim loại.

Trước khi một người bị sét đánh, người đó sẽ đột nhiên có cảm giác dựng tóc gáy, kiến bò quanh đầu, kiến bò quanh tay, hoặc da run rẩy.

Lúc này, phải ngay lập tức hạ thấp độ cao cơ thể bằng cách ngồi thụp xuống, hai bàn chân chụm gần nhau, hai chân khép lại, hai tay ôm lấy đầu gối và cúi đầu xuống, không để các bộ phận cơ thể nhô ra ngoài.

Tìm nơi trú ẩn như ống khói, cột cờ, các tòa nhà có khung kim loại rộng và có thiết bị chống sét. Ngồi trong ô tô sẽ an toàn, nhưng ô tô đi trong mưa dễ bị sét đánh gây hư hại vòm và bánh xe có thể bị tai nạn giao thông, sét cũng có thể gây tổn hại các thiết bị điện tử, gây cháy. Chú ý các ô tô tải che bạt, máy kéo, đều có nguy cơ rất cao bị sét đánh.

D.Ngân