Chuyên gia Lê Công Thành: AI tạo sinh giống như siêu xe, còn xăng xe chính là dữ liệu

3 yếu tố quan trọng trong chuyển đổi số

Trong thời gian gần đây, chúng ta đã từng nghe nhiều chuyên gia nhắc đến câu "Dữ liệu là loại dầu mỏ mới". Câu này xuất phát từ ông Clive Robert Humby, một nhà toán học và khoa học dữ liệu người Anh, phát biểu vào năm 2006.

Ý nghĩa của câu "Dữ liệu là loại dầu mỏ mới" chính là muốn nhấn mạnh vai trò quan trọng của dữ liệu trong việc phát triển các ứng dụng và công nghệ mới.

Nguyên văn câu nói của ông Clive Humby là: "Dữ liệu là loại dầu mỏ mới. Nó vốn có giá trị, nhưng nó chỉ thực sự có giá trị khi bạn biết cách khai thác nó, tinh lọc và đặt nó vào đúng mục đích sử dụng".

Trong công cuộc chuyển đổi số hiện nay, bên cạnh dữ liệu, AI tạo sinh (Generative AI) cũng nổi lên như một yếu tố quan trọng góp phần vào sự phát triển của mỗi tổ chức, doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế số, xã hội số nói chung.

Theo chuyên gia Lê Công Thành, CEO InfoRe, sự phát triển chóng mặt của AI tạo sinh đã tạo ra một cuộc đua mới trong ngành công nghệ, đặc biệt là giữa các công ty lớn, với sự góp mặt của 3 thành tố quan trọng, đó là Dữ liệu, AI và Nhân lực số.

Ông Thành nói rằng, nếu như dữ liệu là xăng dầu thì AI giống như một chiếc siêu xe và nhân lực số chính là tài xế. Nếu doanh nghiệp nào có tài xế giỏi, có siêu xe tốt và có đủ xăng dầu cần thiết, họ có thể tiến mạnh mẽ lên phía trước và giành chiến thắng trong cuộc đua.

Theo ông Thành, trong cuộc đua này, các doanh nghiệp Việt Nam nếu biết cách làm sẽ không hề thua kém các doanh nghiệp thế giới, bởi nhân lực số - người tài xế của Việt Nam có thể có mức lương thấp nhưng kỹ năng ngang bằng với các quốc gia tiên tiến. Người tài xế Việt Nam có thể vượt qua các rào cản nhờ công cụ AI hiện đại - siêu xe. Siêu xe này có thể do công ty Việt Nam thiết kế, hoặc đi thuê nền tảng của nước ngoài rồi chỉnh sửa cho phù hợp.

Còn xăng dầu - dữ liệu thì nhiều công ty Việt Nam đang nắm giữ những kho dữ liệu đặc thù (như dữ liệu khách hàng ngành viễn thông, ngân hàng...) mà ngay cả các công ty khổng lồ của nước ngoài cũng không hề có được - đó chính là lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam trong cuộc đua tại thị trường nội địa.

1,4 tỉ người cần học AI trong 3 năm tới

Đó là kết luận trong nghiên cứu mới nhất của hãng IBM, được ông Lê Công Thành trích dẫn lại. Theo đó, IBM cho rằng, với sự phát triển mạnh mẽ của các chatbot AI thời gian qua, cũng như sự hữu dụng của các chatbot nếu được sử dụng đúng cách, người lao động cần học cách điều khiển/sử dụng các công cụ chatbot AI này để hỗ trợ công việc thường nhật, cũng như tránh bị đào thải, mất việc.

Nỗi lo mất việc có ở khắp nơi trên thế giới, đặc biệt ở các nước công nghiệp phát triển. Theo thống kê năm 2023 của hãng nghiên cứu thị trường Ipsos, 69% người lao động Úc tỏ ra lo lắng về khả năng AI thay thế công việc của họ. Con số này ở Anh là 65%, Canada và Mỹ là 63% và Ấn Độ là 58%.

Số liệu người dân các nước lo lắng về AI có thể thay thế việc làm của con người (nguồn: Ipsos)

Điều này cho thấy nếu không hiểu rõ về AI tạo sinh và có kỹ năng sử dụng AI, người lao động sẽ dễ dàng bị đào thải.

IBM kết luận rằng trong 3 năm tới, khoảng 40% người lao động trên toàn thế giới, tương đương 1,4 tỉ người, cần phải học cách sử dụng AI.

Cũng theo thống kê của hãng này thì ChatGPT của OpenAI được sử dụng nhiều nhất so với Gemini của Google và Copilot của Microsoft. Tuy nhiên, số lượng người thường xuyên sử dụng các chatbot AI nói trên là rất ít. Thống kê cho thấy tại hầu hết các quốc gia như Mỹ, Anh, Pháp, Nhật, Đan Mạch... số người sử dụng chatbot AI hàng ngày chỉ chiếm dưới 7% số người được khảo sát, số người sử dụng hàng tuần dưới 11% và hàng tháng là dưới 15%. Điều này là minh chứng cho nhận định của IBM rằng cần đào tạo về AI cho nhiều người hơn nữa.

Hơn 100 triệu người sẽ làm việc cùng các đồng nghiệp robot

Ông Đào Trung Thành, Phó Viện trưởng Viện Công nghệ Blockchain và Trí tuệ nhân tạo (ABAII) cho rằng AI tạo sinh là công nghệ chủ đạo trong chuyển đổi số.

Dẫn nghiên cứu của Gartner, ông Thành cho biết, đến năm 2026 AI tạo sinh sẽ tự động hóa 60% thiết kế cho các sản phẩm mới, các trang web và ứng dụng di động. AI tạo sinh không chỉ thay đổi cách con người kinh doanh, mà còn thay đổi cách chúng ta làm việc, hợp tác và đổi mới.

Ông Đào Trung Thành, Phó Viện trưởng Viện Công nghệ Blockchain và Trí tuệ nhân tạo

Thời gian qua, thế giới đã chứng kiến những thành tựu "thần kỳ" của AI tạo sinh. Nhờ có chip AI cấy ghép trong não mà một chú khỉ có thể dùng bàn phím ảo trên màn hình máy tính để gõ ra thông điệp muốn có đồ ăn. Một bệnh nhân bại liệt người Mỹ nhờ được cấy ghép chip não đã có thể điều khiển máy tính bằng ý nghĩ. AI có thể tạo ra những video sống động như thật chỉ bằng vài dòng lệnh mô tả (prompt)...

Phó Viện trưởng ABAII nói rằng trong tương lai gần, con người sẽ sử dụng trợ lý ảo AI để tương tác với người khác thay cho chính mình. Hơn 100 triệu người sẽ làm việc cùng các đồng nghiệp robot. AI sẽ ngày càng thông minh hơn và có thể đảm nhiệm các công việc phức tạp như con người. Do đó, các doanh nghiệp cần khám phá và tận dụng tối đa sức mạnh của AI tạo sinh và vận dụng chúng vào công việc của mình.

Theo ông Đào Trung Thành, khi doanh nghiệp áp dụng AI, họ có thể tối ưu hóa quá trình bán hàng, cải thiện trải nghiệm khách hàng và tăng hiệu quả hoạt động - trong một số trường hợp hiệu quả hoạt động có thể tăng lên 100%. Đối với công tác nhân sự, AI giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quá trình tuyển dụng, phân tích hiệu suất của nhân viên, đào tạo cá nhân hóa theo nhu cầu và sở trường của người lao động.

Quan điểm của chính phủ Việt Nam về phát triển AI cũng đã được đặt ra rất rõ trong Quyết định số 127 của Thủ tướng chính phủ, ban hành ngày 26/2/2021. Trong văn bản đó, Trí tuệ nhân tạo được định nghĩa là "một công nghệ cơ bản của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đóng góp đáng kể vào việc tạo ra sự đột phá trong khả năng sản xuất, nâng cao sự cạnh tranh quốc gia và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững".

Đăng Khoa