Chuyên gia nêu 4 yếu tố để kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 900 tỷ USD năm nay

Xuất nhập khẩu 9 tháng đầu năm 2025 đang cho thấy đà tăng trưởng đáng kinh ngạc, cán cân thương mại Việt Nam tiếp tục xuất siêu 16,8 tỷ USD, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và tăng dự trữ ngoại hối quốc gia, khẳng định sức bật mạnh mẽ của xuất nhập khẩu Việt Nam trong năm 2025.

Xuất nhập khẩu 9 tháng đầu năm 2025 đang tăng trưởng mạnh mẽ.

Ông Nguyễn Anh Sơn, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, từ kết quả xuất, nhập khẩu 9 tháng đầu năm 2025 cho thấy nền kinh tế Việt Nam đang phục hồi đúng hướng, với kỳ vọng tổng kim ngạch cả năm đạt mốc 900 tỷ USD, xuất siêu 20 tỷ USD, mức cao nhất từ trước đến nay.

Theo số liệu của Bộ Công Thương, hầu hết các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam từ đầu năm đến nay đều có sự tăng trưởng mạnh mẽ. Trong số 32 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỉ USD thì có 7 mặt hàng đạt trên 10 tỉ USD, thể hiện sự tăng trưởng bứt phá, khẳng định vai trò dẫn dắt và trụ cột trong hoạt động xuất khẩu của cả nước. Dẫn đầu là nhóm điện tử, máy tính và linh kiện với 77,4 tỉ USD, tăng mạnh 45,9% so với cùng kỳ năm trước. Tiếp đó là điện thoại các loại và linh kiện đạt 43,592 tỉ USD, tăng 4,1% so với 9 tháng năm 2024. Máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác đạt 42,9 tỉ USD, tăng 13,5%. Trong nhóm hàng tiêu dùng, dệt may đạt 29,7 tỉ USD, tăng 8,6%. Xuất khẩu giày dép cũng đạt 17,9 tỉ USD, tăng 7,4%. Xuất khẩu phương tiện vận tải và phụ tùng đạt 12,7 tỉ USD, tăng trưởng 13,3%.

Về thị trường, Hoa Kỳ tiếp tục là đối tác xuất khẩu lớn nhất, đạt 112,8 tỷ USD (tăng 27,7%), tiếp đến là Trung Quốc (49,6 tỷ USD, tăng 11,3%), Liên minh châu Âu - EU (41,7 tỷ USD, tăng 9,3%), các nước Đông Nam Á - ASEAN (28,5 tỷ USD, tăng 2,9%) và Nhật Bản (19,7 tỷ USD, tăng 9%).

Tuy nhiên, không chỉ có thuận lợi, xuất nhập khẩu vẫn phải đối mặt với các rào cản, ví dụ như tác động từ chính sách thuế quan của Mỹ với Trung Quốc.

Dù phía trước còn không ít thách thức, một loạt giải pháp đang được triển khai đồng bộ, tạo động lực mới để thương mại Việt Nam bứt tốc, chinh phục cột mốc 900 tỷ USD trong năm 2025.

Lợi thế các yếu tố quyết định tăng trưởng

Chuyên gia hàng đầu về xuất khẩu Nguyễn Tuấn Việt - Tổng Giám đốc Công ty VIETGO - nhận định, xuất nhập khẩu Việt Nam đang trong đà tăng trưởng rất mạnh, không chỉ hướng đến mức 900 tỷ USD mà có thể hướng đến mốc 1000 tỷ USD trong những năm tới đối với tổng kim ngạch XNK. Trong đó, các ngành phát triển có thể kể đến như dệt may, đồ gỗ và đặc biệt là hàng tiêu dùng bao gồm: đồ nhựa, đồ gốm, đồ thủy tinh, đồ giấy,…Nguyên nhân một phần do thị trường này đang bị Trung Quốc bỏ lại, các quốc gia ASEAN đang muốn giành lấy cơ hội và Việt Nam là một trong những quốc gia có lợi thế lớn nhất.

Ngoài ra, khi chiến tranh thương mại Mỹ - Trung leo thang, Trung Quốc đã hạn chế xuất khẩu đất hiếm dẫn đến các sản phẩm hàng điện tử của Mỹ và Châu Âu sẽ khó có nguyên phụ liệu đầu vào để sản xuất, nên các công ty vốn FDI của Việt Nam có cơ hội để phát triển xuất khẩu mặt hàng này sang thị trường Mỹ và Tây Âu.

Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung leo thang, Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng nhưng là ảnh hưởng tích cực. Dự đoán, Mỹ - Trung sẽ hạn chế giao thương và khối nước thân với 2 nước này sẽ hạn chế thương mại với nhau. Việt Nam đang có chính sách tốt với tất cả các cường quốc trên thế giới, cũng là mái nhà sản xuất của thế giới, hệ thống FTA lớn. Doanh nghiệp nước ngoài sẽ chủ động mở nhà máy tại Việt Nam và thúc đẩy xuất khẩu vào các thị trường nhắm đến, trong khi đó Việt Nam thì gần như không có hạn chế thị trường nào.

“Chúng ta cũng cần tỉnh táo, khi Mỹ áp thuế 100% với hàng hóa Trung Quốc thì không tránh khỏi việc Mỹ đặt nghi vấn Việt Nam sẽ trở thành con đường ngách để hàng hóa Trung Quốc chạy sang. Nên là tôi kiến nghị Chính phủ Việt Nam và doanh nghiệp Việt Nam phải hết sức tỉnh táo để không tận dụng khai thác kẽ hở này. Hãy để cho nó tự nhiên, chúng ta chỉ cần hứng làn sóng đấy thì kim ngạch tăng rất nhiều, còn nếu chủ động khai thác thì có thể sẽ bị phản ứng ngược nguy cơ Mỹ có thể áp thuế tăng hơn với Việt Nam. Và lúc đấy cơ hội sẽ không còn là cơ hội nữa, khi phản ứng không còn tích cực nữa”. – TGĐ VietGo nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Tuấn Việt - Tổng Giám đốc Công ty VIETGO.

Ông Việt cũng đưa ra dự đoán, 4 nhóm hàng chính là hàng tiêu dùng, nông sản, đồ gỗ, dệt may trong thời gian tới sẽ phát triển mạnh và là xu hướng của thế giới. Nhóm hàng này sẽ hưởng lợi rõ rệt từ các chiến tranh thương mại tương tự. Tuy nhiên, đợt Tổng thống Trump áp thuế 100% lên Trung Quốc vừa qua không phải đợt đầu tiên nên thị trường cũng không quá sốc. Không khó đoán với tính cách của vị tổng thống Mỹ thì mức thuế sẽ liên tục có biến đổi tăng hoặc giảm tiếp trong thời gian tới. Tuy nhiên, xu hướng căng thẳng thương mại giữa 2 khối kinh tế Mỹ - Trung gồm các nước khác tương đối rõ rệt, vì thế doanh nghiệp Việt Nam cần cố gắng theo dõi và điều chỉnh sẽ tận dụng lợi thế mang được kinh tế lớn cho xuất nhập khẩu quốc gia.

4 nhóm hàng tiêu dùng, nông sản, đồ gỗ, dệt may sẽ là mũi nhọn phát triển

Tổng giám đốc VietGo cũng đưa ra quan điểm về những yếu tố sẽ đóng vai trò quyết định trong việc giúp các ngành xuất khẩu chủ lực để duy trì đà tăng trưởng và mở rộng thị phần thời gian tới:

Thứ nhất: Chính sách ngoại giao của Việt Nam rất tốt, đang ở mức trung dung với chiến lược ngoại giao cây tre với nhiều cường quốc trên thế giới. Ngoài ra, Việt Nam đang ở vị trí có vai trò kết nối, cầu nối với nhiều cường quốc và nhiều phe đối lập.

Thứ hai, Việt Nam ổn định về chính trị, được lãnh đạo bởi một Đảng cộng sản làm cho các đối tác mở nhà máy đầu tư hoặc giao thương với Việt Nam luôn có một tâm lý ổn định bởi chính sách không bị thay đổi bởi các bộ máy chính phủ khác nhau.

Thứ ba, hệ thống FTA của Việt Nam đang rất mạnh, khi có đến 17 FTA có hiệu lực, và 2 FTA chuẩn bị có hiệu lực.

Thứ tư, Việt Nam nằm trên mặt đường hàng hải quốc tế, trục chính giao thương về logistics toàn cầu nên Việt Nam có lợi thế so với các quốc gia khác rất nhiều lần.

Tại họp báo thường kỳ quý III/2025, Bộ Công Thương nhận định, đà tăng trưởng xuất khẩu không chỉ đến từ nguyên nhân đó là các ngành hàng chủ lực mà còn từ một số yếu tố thuận lợi như: tăng cầu tại các thị trường chủ lực, cùng với chính sách điều hành linh hoạt của Chính phủ nhằm duy trì ổn định tỷ giá, kiểm soát chi phí logistics và thúc đẩy sản xuất trong nước.

Bên cạnh đó, việc đa dạng hóa thị trường và chuỗi cung ứng cũng giúp hàng Việt Nam duy trì sức cạnh tranh, nhất là trong bối cảnh nhiều nền kinh tế lớn điều chỉnh chính sách thương mại và phục hồi sản xuất.

Triển vọng những tháng cuối năm 2025 được dự báo tiếp tục tích cực, khi doanh nghiệp Việt Nam đã chủ động nắm bắt cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do và sự dịch chuyển đơn hàng từ các quốc gia trong khu vực.

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh, thời gian tới Bộ sẽ tiếp tục tạo lập môi trường kinh doanh minh bạch, cắt giảm ít nhất 50% điều kiện kinh doanh và thủ tục hành chính. Đồng thời, Bộ sẽ chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp với địa phương tháo gỡ khó khăn, nhất là trong triển khai mô hình chính quyền hai cấp tại các địa bàn trọng điểm.

Theo Cục Thống kê, quý IV/2025, niềm tin của doanh nghiệp tiếp tục được củng cố khi có 32,3% số doanh nghiệp dự kiến tăng đơn hàng xuất khẩu mới; 51,2% số doanh nghiệp dự kiến ổn định và chỉ còn 16,5% số doanh nghiệp dự kiến giảm. Xuất khẩu nhiều khả năng sẽ tiếp tục là động lực chính của tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm 2025.

Hải Đăng