Sóng thần sau động đất ở Nga nguy hiểm ra sao?

Người dân Nhật Bản được khuyến cáo tránh xa các khu vực ven biển trước nguy cơ sóng thần đổ bộ. Ảnh: AFP.

“Những trận động đất ngoài khơi như thế này đôi khi có đặc điểm là năng lượng phát ra chủ yếu hướng ra đại dương, thay vì dội ngược lại đất liền gần đó”, Harold Tobin, chuyên gia địa chấn học tại Đại học Washington, Mỹ, cho biết. “Nếu điều đó đúng với trận động đất lần này, thì đó sẽ là điều đáng mừng cho tất cả mọi người”, Tobin nói.

Ông cho rằng những gì sẽ diễn ra ở Hawaii trong vài giờ tới sẽ là “một phép thử cho những gì có thể xảy ra tại các khu vực khác dọc vành đai Thái Bình Dương”.

“Tác động có thể dao động từ hầu như không gây thiệt hại nào ở các khu vực xa, cho đến thiệt hại đáng kể ở những nơi nằm sát mực nước biển”, ông nói. “Điều quan trọng là người dân không cần hoảng loạn nếu họ ở cách xa bờ biển hoặc ở độ cao hơn mặt biển vài mét — đặc biệt là tại các vùng ở xa tâm chấn. Nhưng ngay tại các khu vực bến cảng, bến du thuyền hay thị trấn ven biển, thì đó chính là nơi tiềm ẩn nguy hiểm lớn nhất”.

Theo đài NHK, giáo sư Imamura Fumihiko thuộc Viện Nghiên cứu Khoa học Phòng chống Thiên tai Quốc tế ở Nhật Bản nói Tokyo có thể hứng chịu đợt sóng thần với quy mô tương đương trận động đất năm 1952 ngoài khơi bán đảo Kamchatka của Nga. Khi đó, một con sóng cao khoảng 3 mét đã ập vào vùng ven biển Nhật Bản sau trận động đất.

Ông cho biết, các trận sóng thần bắt nguồn từ khu vực này thường đến đúng như dự báo ban đầu, nhưng sau đó có thể xuất hiện những đợt sóng lớn hơn. “Những con sóng lớn nhất thậm chí có thể mất nhiều thời gian hơn để đến bờ biển Nhật Bản”, ông nhận định.

Đối với bang Hawaii của Mỹ, lần gần nhất nơi này đối mặt nguy cơ sóng thần là sau trận động đất 9,0 độ xảy ra ngoài khơi Nhật Bản ngày 11/3/2011. Khi đó, sóng cao từ 1 đến 3 mét đã đánh vào các đảo của Hawaii, trong đó những đợt mạnh nhất lên đến 3,6 mét tại đảo Kauai và đảo chính.

Dù được cảnh báo sớm nhiều giờ, trận sóng thần vẫn gây thiệt hại đáng kể: nước tràn vào cảng biển, tàu thuyền bị cuốn lên bờ, khách sạn và doanh nghiệp ven biển bị ngập, tổng thiệt hại khoảng 7,5 triệu USD.

Mối đe dọa hiện nay mang theo những rủi ro tương tự: dòng nước chảy xiết, mực nước thay đổi nhanh chóng và nhiều đợt sóng liên tiếp kéo dài trong nhiều giờ.

Hawaii hiện đã nâng cấp bản đồ sơ tán và hệ thống còi báo động, song giới chức vẫn kêu gọi người dân tránh xa bãi biển và bến cảng, đồng thời tuân thủ lệnh sơ tán ở các khu vực có cảnh báo.

Đăng Nguyễn - CNN, NHK