Chuyên gia nói về các yếu tố nguy cơ gây ung thư dạ dày

Giới chuyên gia cho rằng, ung thư dạ dày phổ biến ở nam giới hơn nữ giới.

Ung thư dạ dày có thể xảy ra ở những người trẻ tuổi, nhưng nguy cơ sẽ tăng lên khi độ tuổi tăng lên. Phần lớn bệnh nhân được chẩn đoán ung thư dạ dày đều ở độ tuổi trên 60. Tuy nhiên thực tế cho thấy, hiện nay đang có xu hướng trẻ hóa loại ung thư này.

Nhiễm vi khuẩn HP (Helicobacter pylori) là một trong những nguyên nhân gây ung thư dạ dày.

Bác sĩ Nguyễn Quỳnh Tú, Khoa A6-D, Bệnh viện Trung ương quân đội 108 cho hay, Nhiễm vi khuẩn HP (Helicobacter pylori) là một trong những nguyên nhân gây ung thư dạ dày.

Nhiễm HP lâu dài có thể dẫn đến viêm teo niêm mạc dạ dày và các thay đổi tiền ung thư khác của lớp niêm mạc dạ dày.

Tuy không phải tất cả người nhiễm HP đều tiến triển thành ung thư dạ dày nhưng khi phát hiện nhiễm HP người bệnh cần được điều trị kháng sinh diệt HP một cách bài bản để điều trị viêm niêm mạc dạ dày một cách triệt để.

Bên cạnh đó, thừa cân hoặc béo phì có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư miệng nối dạ dày thực quản

Nguy cơ ung thư dạ dày tăng lên ở những người có chế độ ăn bao gồm một lượng lớn thực phẩm được bảo quản bằng muối, chẳng hạn như cá, thịt muối và rau muối.

Ăn thịt chế biến sẵn như thịt nướng, thịt xông khói, thịt hộp…hay ăn ít hoặc không ăn trái cây có thể làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày

Uống nhiều rượu bia có thể làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày, đặc biệt ở người uống trên 3 ly rượu hoặc 3 cốc bia mỗi ngày

Hút thuốc lá hay thuốc lào, thuốc lá điện tử đều làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày, đặc biệt đối với bệnh ung thư phần trên của dạ dày gần thực quản. Tỷ lệ ung thư dạ dày tăng gấp đôi ở những người hút thuốc.

Tiền sử phẫu thuật cắt đoạn dạ dày do các nguyên nhân khác không phải ung thư: Ung thư dạ dày có nhiều khả năng phát triển ở những người đã cắt bỏ một phần dạ dày để điều trị các bệnh không phải ung thư như loét dạ dày.

Điều này có thể là do dạ dày tạo ra ít axit hơn, tạo điều kiện cho nhiều vi khuẩn có hại hiện diện hơn. Trào ngược dịch mật từ ruột non vào dạ dày sau phẫu thuật cũng có thể làm tăng nguy cơ. Những bệnh ung thư này thường phát triển nhiều năm sau khi phẫu thuật.

Một số loại polyp dạ dày: Polyp là sự tăng trưởng tế bào lành tính trên niêm mạc dạ dày. Hầu hết các loại polyp (chẳng hạn như polyp tăng sản hoặc polyp viêm) dường như không làm tăng nhiều nguy cơ mắc bệnh ung thư dạ dày. Nhưng polyp tuyến, còn gọi là u tuyến đôi khi có thể phát triển thành ung thư.

Thiếu máu: Một số tế bào trong niêm mạc dạ dày thường tạo ra một chất gọi là yếu tố nội(IF) mà cơ thể cần để hấp thụ vitamin B12 từ thực phẩm. Người không có đủ IF có thể bị thiếu vitamin B12, ảnh hưởng đến khả năng tạo ra tế bào hồng cầu mới của cơ thể và cũng có thể gây ra các vấn đề khác.

Cùng với bệnh thiếu máu (có quá ít hồng cầu), những người mắc bệnh này còn có nguy cơ mắc ung thư dạ dày cao hơn.

Bệnh Menetrier (bệnh dạ dày phì đại): Trong tình trạng này, sự phát triển quá mức của lớp lót bên trong dạ dày gây ra các nếp gấp lớn ở lớp niêm mạc và dẫn đến nồng độ axit dạ dày thấp. Bởi vì căn bệnh này rất hiếm gặp nên người ta không biết chính xác điều này làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày đến mức nào.

Hội chứng ung thư di truyền: Một số người thừa hưởng đột biến gen (thay đổi) từ cha mẹ dẫn đến các tình trạng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư dạ dày. Những hội chứng di truyền này chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ trong các ca ung thư dạ dày trên toàn thế giới.

Ung thư dạ dày lan tỏa di truyền (HDGC): Hội chứng di truyền này làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển ung thư dạ dày.

Bệnh lý này rất hiếm nhưng nguy cơ ung thư dạ dày suốt đời ở những người bị ảnh hưởng lên tới 70%. Phụ nữ mắc hội chứng này cũng có nguy cơ mắc ung thư vú tiểu thùy xâm lấn cao hơn.

Hội chứng Lynch (trước đây gọi là HNPCC) là một rối loạn di truyền làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng , ung thư dạ dày và một số bệnh ung thư khác.

Hội chứng này xảy ra do đột biến ở một trong các gen sửa chữa không khớp (MMR), chẳng hạn như MLH1 hoặc MSH2 . Những gen này thường giúp sửa chữa DNA đã bị hư hỏng.

Bệnh đa polyp tuyến gia đình (FAP): Những người mắc FAP có nhiều polyp ở đại tràng, và đôi khi ở dạ dày và ruột, bắt đầu từ khi còn nhỏ.

Những người mắc hội chứng này có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng rất cao và nguy cơ mắc ung thư dạ dày tăng nhẹ. FAP là do đột biến gen APC gây ra .

U tuyến dạ dày và polyp đoạn gần dạ dày (GAPPS):Tình trạng hiếm gặp này là do đột biến ở một phần cụ thể của gen APC . Những người bị GAPPS phát triển nhiều polyp trong dạ dày và tăng nguy cơ ung thư dạ dày.

Hội chứng Li-Fraumeni: Những người mắc hội chứng này có nguy cơ mắc một số loại ung thư cao hơn, bao gồm cả việc phát triển ung thư dạ dày khi còn khá trẻ. Hội chứng Li-Fraumeni là do đột biến gen TP53 .

Hội chứng Peutz-Jeghers (PJS): Những người mắc bệnh này phát triển các polyp ở dạ dày và ruột, cũng như ở các khu vực khác bao gồm mũi, đường hô hấp của phổi và bàng quang. Các polyp trong dạ dày và ruột được gọi là hamartomas .

Chúng có thể gây ra các vấn đề như chảy máu hoặc tắc nghẽn ruột. Những người mắc PJS có nguy cơ mắc một số loại ung thư cao hơn, bao gồm ung thư đại tràng, ung thư tụy, dạ dày và vú. Hội chứng này xảy ra do đột biến gen STK11 .

Tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư dạ dày: Những người có người thân thế hệ thứ nhất (cha mẹ, anh chị em hoặc con cái) bị ung thư dạ dày có nhiều khả năng mắc ung thư dạ dày hơn

Suy giảm miễn dịch biến đổi phổ biến (CVID): Ở những người mắc CVID, hệ thống miễn dịch không thể tạo ra đủ kháng thể để giúp bảo vệ chống lại vi khuẩn.

Điều này có thể dẫn đến nhiễm khuẩn thường xuyên cũng như các vấn đề khác, bao gồm viêm teo dạ dày và thiếu máu ác tính. Những người mắc CVID có nhiều khả năng mắc u lympho tại dạ dày và ung thư dạ dày.

Nhiễm virus Epstein-Barr (EBV): EBV được tìm thấy trong các tế bào ung thư của khoảng 5% đến 10% số người bị ung thư dạ dày, mặc dù vẫn chưa rõ liệu virus này có thực sự gây ung thư dạ dày hay không. Ung thư dạ dày liên quan đến EBV có xu hướng phát triển chậm hơn và ít có xu hướng lây lan.

Yếu tố nghề nghiệp: Công nhân trong ngành than, kim loại và cao su dường như có nguy cơ mắc ung thư dạ dày cao hơn.

Nhóm máu: Những người có nhóm máu A có nguy cơ mắc ung thư dạ dày cao hơn người có nhóm máu khác.

Ung thư dạ dày là tình trạng tăng sinh mất kiểm soát của các tế bào biểu mô tuyến của dạ dày, từ đó hình thành nên khối u tại dạ dày, có thể xâm lấn các cấu trúc xung quanh, thậm chí di căn sang các cơ quan khác của cơ thể.

Đây là một trong số các bệnh ung thư phổ biến nhất trên thế giới. Theo số liệu toàn cầu năm 2020, Ung thư dạ dày đứng thứ 5 trong số các bệnh ung thư thường gặp với hơn 1 triệu người mắc mới, đứng thứ 4 về tỷ lệ tử vong do bệnh ác tính với 770.000 ca.

Tại Việt Nam, Ung thư dạ dày đứng thứ 4 về tỷ lệ mắc mới sau ung thư gan, phổi vú với gần 18.000 trường hợp.

D.Ngân