Chuyên gia: Ukraine gần như không thể gia nhập NATO, vì sự cản trở của Nga

Thủy quân lục chiến Ukraine

Không có sự đồng thuận nào trong NATO ủng hộ việc Ukraine trở thành thành viên. Điều mà các nước phương Tây kiên quyết nhất có thể làm là cung cấp thông tin tình báo và hỗ trợ quân sự cho Ukraine, bao gồm cả vũ khí và xây dựng năng lực. Hãy nghe các chuyên gia phân tích chủ đề này.

ELISABETH BRAW (chuyên gia chính sách đối ngoại và quốc phòng tại Viện Doanh nghiệp Mỹ)

Nếu bạn là Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy, thời điểm này, câu trả lời có vẻ hiển nhiên: vâng, tất nhiên là NATO nên kết nạp UKraine. Câu hỏi thực sự là liệu làm như vậy có hợp lý với NATO hay không. Bằng cách kết nạp Ukraine, liên minh này rõ ràng sẽ có được một thành viên nhiệt tình. Nó cũng sẽ dẫn đến một cuộc xung đột vốn hầu như bị đóng băng nhưng thỉnh thoảng lại bùng phát. Chỉ các quốc gia không liên quan đến xung đột lãnh thổ với các nước láng giềng mới được phép gia nhập NATO, nên trên thực tế, Nga có thể ngăn cản sự gia nhập của Ukraine bằng cách giữ nước này trong xung đột.

Điều đó đặt ra câu hỏi liệu NATO có nên thừa nhận Ukraine hay không. Đó sẽ là một cử chỉ tốt đẹp, nhưng ít có lợi hơn so với tưởng tượng. Chắc chắn, Ukraine sẽ tham gia liên minh NATO, nhưng điều này sẽ tạo cho Nga một cái cớ để hành động mạnh mẽ hơn nữa. Đến lượt mình, NATO sẽ nhận thấy sự chú ý của mình gần như hoàn toàn dành cho cuộc xung đột này. Điều đó sẽ không tốt cho liên minh.

Sự mơ hồ về chiến lược là cách hành động tốt hơn nhiều. Nga không thể biết NATO có thể phản ứng như thế nào trước hành động gây hấn với Ukraine, vì vậy Moscow phải đưa ra một phản ứng cơ bắp. Hãy nhớ rằng: trong răn đe, sợ hãi và bất ngờ là yếu tố quyết định.

HEATHER CONLEY (Giám đốc Chương trình châu Âu, Nga, Á –Âu tại Trung tâm nghiên cứu Chiến lược và quốc tế)

Như điều 10 của Hiệp ước Washington thành lập NATO ghi nhận, “các bên có thể, bằng thỏa thuận nhất trí, mời bất kỳ quốc gia châu Âu nào khác ở vị trí có thể thực hiện các nguyên tắc của hiệp ước này và đóng góp vào an ninh của khu vực Bắc Đại Tây Dương gia nhập hiệp ước này”. NATO có thể kết nạp Ukraine và cơ hội đó sẽ luôn có sẵn, nhưng không có sự nhất trí nào trong liên minh.

Mặc dù vậy, cách tiếp cận hiện tại của NATO đối với hợp tác an ninh và quốc phòng với Ukraine là đúng đắn: làm sâu sắc hơn quan hệ đối tác an ninh của Kiev với liên minh trong khi tăng đáng kể sự tham gia chính trị của khối, giống như trong cuộc họp ngày 13/4 của Ủy ban NATO-Ukraine.

FRANÇOIS HEISBOURG (cố vấn châu Âu tại Viện Quốc tế nghiên cứu chiến lược)

Trong hoàn cảnh hiện tại, NATO không nên thừa nhận Ukraine vì họ không thể. Không có sự đồng thuận giữa 30 quốc gia thành viên của liên minh để làm như vậy và không có triển vọng được quốc hội của họ nhất trí.

Về mặt chiến lược và chính trị, ít có điều gì có thể gây tổn hại như việc Ukraine gia nhập NATO. Tư cách thành viên chỉ khiến bộ máy truyền thông ở Nga sôi sục, nâng cao những kỳ vọng không thể đạt được ở Ukraine, sau đó là sự thất vọng cay đắng và cuối cùng, uy tín của NATO cũng bị tổn hại. Ảo tưởng về tư cách thành viên NATO năm 2008 đối với Gruzia không phải là một kinh nghiệm đáng để lặp lại trên quy mô lớn hơn nhiều.

Điều mà các nước phương Tây kiên quyết nhất có thể làm là cung cấp thông tin tình báo và hỗ trợ quân sự cho Ukraine, bao gồm cả vũ khí và xây dựng năng lực. Đưa các cố vấn quân sự của phương Tây vào tình thế nguy hiểm cũng có thể phục vụ mục đích răn đe.

Anh Minh