Chuyện lạ: Điều tra lại xong, VKS không ra cáo trạng mới
Kết thúc điều tra lại một vụ án hình sự, VKSND tỉnh Bạc Liêu kiên quyết không ra cáo trạng mới truy tố các bị cáo theo trình tự, thủ tục luật định. Vì sao có chuyện lạ như vậy?
VKSND tỉnh Bạc Liêu vừa có báo cáo gửi đại biểu Quốc hội đối với vụ án Ngô Chí Dũng và đồng phạm kêu oan.
Hình sự hóa quan hệ dân sự?
Vụ án hình sự này xuất phát từ lá đơn đề nghị hỗ trợ giám sát của Ngân hàng BIDV Bạc Liêu, công an tỉnh đã khởi tố vụ án. Từ 116 hợp đồng tín dụng, Công an tỉnh Bạc Liêu đã tách một hồ sơ vay trung hạn và tám hồ sơ vay theo món để điều tra.
Công an quy kết ông Ngô Chí Dũng, phó giám đốc Công ty TNHH MTV Minh Đại (tiền thân của Công ty cổ phần Thủy sản Minh Hiếu Bạc Liêu); bà Nguyễn Thị Út, chủ tịch HĐQT kiêm tổng giám đốc và ông Huỳnh Thanh Đoàn, kế toán trưởng, về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Xử sơ thẩm, TAND tỉnh Bạc Liêu tuyên Dũng 20 năm tù, Út và Đoàn 14 năm tù. Các bị cáo đồng loạt kháng cáo kêu oan.
Tại phiên xử phúc thẩm, đại diện VKS cho rằng việc cấp sơ thẩm quy kết các bị cáo phạm tội là chưa đảm bảo tính khách quan, trung thực và chưa đúng quy định pháp luật. Việc quy kết các bị cáo lừa đảo chiếm đoạt 19 tỉ đồng là chưa thỏa mãn dấu hiệu của tội lừa đảo... TAND Cấp cao tại TP.HCM đã hủy án sơ thẩm để điều tra, xét xử lại.
Một trong những vấn đề cấp phúc thẩm đặt ra là cơ quan tiến hành tố tụng đã hình sự hóa quan hệ dân sự giữa Công ty Minh Hiếu và BIDV Bạc Liêu. Đồng thời việc khởi tố của CQĐT là vi phạm Điều 100 BLTTHS vì ngân hàng không có đơn tố cáo Công ty Minh Hiếu.
Các bị cáo tại phiên tòa sơ thẩm. Ảnh: MN
VKS kiến nghị hủy án phúc thẩm
Điều tra lại, công an tỉnh có kết luận điều tra và vẫn tiếp tục đề nghị truy tố các bị cáo trên như trước. Ngày 16-11, VKS tỉnh đã có quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn đối với cả ba người từ tạm giam sang cấm đi khỏi nơi cư trú.
Tuy nhiên, VKS tỉnh không ra cáo trạng để truy tố theo đề nghị của CQĐT mà có động thái khác. Cụ thể, khi nhận được phiếu chuyển đơn của hai đại biểu Quốc hội về việc kêu oan của gia đình bị cáo trong vụ án, VKS đã có phúc đáp là vụ án đang trong giai đoạn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm hủy án phúc thẩm nói trên.
VKS cho là đã nghiên cứu đơn kêu cứu khẩn cấp của bà Lê Thị Hạc (vợ ông Dũng) gửi đến các đại biểu, trích dẫn nhận định từ các bản án phúc thẩm của TAND Cấp cao tại TP.HCM cho rằng cơ quan tiến hành tỉnh Bạc Liêu đã làm oan chồng bà.
Đơn kêu cứu cũng như bản án phúc thẩm đã hủy án sơ thẩm trước đó không đúng với tài liệu, chứng cứ thu thập được trong hồ sơ vụ án. Vì vậy, VKS đã báo cáo cấp trên đề nghị viện trưởng VKSND Tối cao cũng như chánh án TAND Tối cao xem xét kháng nghị giám đốc thẩm theo hướng hủy bản án phúc thẩm trên để xét xử lại.
Theo trình bày của VKS, hồi tháng 4, công an nhận được bản án phúc thẩm và toàn bộ hồ sơ vụ án. Hai tháng sau, thủ trưởng Cơ quan CSĐT công an tỉnh đã mời các cơ quan tố tụng, Ban Nội chính họp xem xét hướng giải quyết của vụ án.
Tại cuộc họp, các cơ quan tiến hành tố tụng nghiên cứu những vi phạm của bản án phúc thẩm đặt ra và đối chiếu từng vấn đề mà bản án nhận định so với tài liệu trong vụ án. Nhận thấy cấp phúc thẩm hủy án sơ thẩm là không phù hợp với chứng cứ có tại hồ sơ vụ án, các cơ quan thống nhất với nhau đề nghị xem xét kháng nghị giám đốc thẩm đối với án phúc thẩm.
Cụ thể, căn cứ vào khoản 3 Điều 372 BLTTHS năm 2015, VKS và TAND tỉnh Bạc Liêu đã báo cáo đề nghị viện trưởng cũng như chánh án Tối cao xem xét kháng nghị giám đốc thẩm theo hướng hủy bản án trên để xét xử phúc thẩm lại.
Luật sư đề nghị tòa tuyên vô tội
Trước động thái của VKS, luật sư của bị cáo Dũng cho rằng kiến nghị này là không phù hợp, bởi bản án phúc thẩm đã khách quan, đúng pháp luật.
Theo luật sư, bản án này đã chỉ rõ những thiếu sót, vi phạm nghiêm trọng về tố tụng của cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử sơ thẩm. Trong cùng một thời gian, cùng một nội dung vụ việc nhưng hai cơ quan tố tụng lại cùng tiến hành thụ lý giải quyết vụ án dân sự và vụ án hình sự là trái pháp luật, cơ quan tiến hành tố tụng đã hình sự hóa quan hệ dân sự…
Tuy nhiên, HĐXX phúc thẩm không tuyên các bị cáo không phạm tội và trả tự do cho các bị cáo tại tòa là chưa phù hợp với quy định tại Điều 13 BLTTHS về suy đoán vô tội. Đến nay công an điều tra lại theo thẩm quyền và đã có hai kết luận điều tra, chuyển toàn bộ hồ sơ vụ án đến VKS để đề nghị truy tố theo quy định. Từ đó luật sư kiến nghị viện trưởng và chánh án tối cao không chấp nhận kiến nghị kháng nghị giám đốc thẩm vì không có căn cứ.
Theo VKSND tỉnh Bạc Liêu, hồi tháng 10, TAND Tối cao cũng đã có quyết định gửi VKS tỉnh do đây là cơ quan đang thụ lý vụ án (CQĐT đã kết thúc đề nghị truy tố lần hai) về việc rút hồ sơ vụ án lừa đảo này để nghiên cứu kháng nghị giám đốc thẩm. Ngày 16-10 ,VKS tỉnh đã chuyển toàn bộ hồ sơ qua đường bưu điện.
