Chuyên nghiệp hóa chợ đầu mối

Áo cũ đã chật

Vào thời điểm năm 2005, đáp ứng nhu cầu của thị trường TP. Đà Nẵng đã triển khai xây dựng chợ đầu mối Hòa Cường, nằm trên địa bàn quận Hải Châu. Với diện tích khoảng 2ha, vào thời điểm đó chợ đầu mối Hòa Cường là một trong những chợ đầu mối có quy mô ở khu vực miền Trung. Đây là nơi tập kết các loại nông sản, rau củ quả phục vụ không chỉ cho Đà Nẵng mà còn cho các địa phương lân cận. Sau gần 15 năm đưa vào sử dụng, trước việc hàng hóa tập trung về đây ngày càng nhiều, chợ đầu mối của TP. Đà Nẵng trở nên quá tải và cần sớm được thay thế...

Chợ đầu mối Hòa Cường đang trở nên quá tải

Thực tế, vào thời điểm mới xây dựng chợ đầu mối Hòa Cường nằm trên khu vực thưa thớt dân cư. Khi ấy xung quanh chợ còn rộng rãi. Trong chợ, số lượng hàng hóa đưa về cũng ở mức vừa phải, việc vận hành giao dịch tại chợ khá thuận tiện... Thế nhưng, sau một thời gian dài đưa vào sử dụng, trước việc dân số Đà Nẵng đang ngày càng tăng nhanh, nhu cầu tiêu thụ hàng hóa trên thị trường cũng tăng chóng mặt. Bởi vậy, lượng hàng hóa từ các nơi khác đổ về chợ đầu mối Hòa Cường ngày càng tăng. Đến nay, trung bình mỗi ngày có khoảng 400 tấn nông sản được nhập về chợ, với hàng trăm hộ tiểu thương đang kinh doanh. Được biết, mặt hàng chủ lực là nông sản, tại chợ đầu mối này còn có nhiều hộ kinh doanh các mặt hàng khác như, ăn uống, tạp hóa, thực phẩm tươi sống...

Bên cạnh việc lượng hàng hóa đổ về nhiều, do xây dựng đã lỗi thời, khi các ki ốt, quầy hàng trong chợ được thiết kế rất nhỏ, với trung bình mỗi hộ kinh doanh chỉ có khoảng 10m2. Trong khi, nhu cầu tối thiểu phải lên đến 30m2, mới đáp ứng đủ nhu cầu sử dụng. Bởi vậy, mỗi khi số lượng hàng hóa đổ về nhiều, tiểu thương phải xếp chồng lên cả lối đi. Mức độ quá tải của chợ đầu mối này càng thêm nghiêm trọng. Bà Trần Thị Được, một tiểu thương kinh doanh hoa tươi tại chợ cho biết, trước kia mấy người chung nhau một xe hoa từ Đà Lạt về. Nhưng, đến nay để đáp ứng nhu cầu của thị trường có khi mỗi người lấy một xe cũng không đủ. Bởi vậy, số xe chở hàng hóa về chợ ngày càng nhiều, đã gây nên sự quá tải.

Đặc biệt, do quá trình phát triển đô thị quá nhanh, đến nay chợ đầu mối Hòa Cường nằm lọt thỏm trong một khu dân cư đông đúc. Trong khi, hàng ngày có rất nhiều phương tiện từ các địa phương khác đổ về chợ, bốc dỡ hàng hóa... Tình trạng kẹt xe ở khu vực liên tiếp xảy ra. Điều này, ảnh hưởng đến việc đi lại cũng như đời sống, làm việc của người dân trong khu vực. Nhiều thời điểm, đặc biệt vào thời điểm cận Tết Nguyên đán xe chở hàng nối đuôi nhau xếp dọc theo tuyến đường Lê Thanh Nghị ngay trước cổng chợ, bởi không thể vào được trong chợ. Hàng hóa về nhưng không thể đưa được vào bên trong chợ để bán, đặc biệt là hàng trái cây rất dễ hư hỏng, do kéo dài cả ngày trời mới đưa được hàng ra khỏi xe vào chợ, khiến cho nhiều tiểu thương thua lỗ nặng.

Hướng đến sự chuyên nghiệp

Có thể nói những bất cập của chợ đầu mối Hòa Cường tại TP. Đà Nẵng cũng đang là thực trạng chung tại các địa phương khác trong cả nước. Ở nhiều nơi, đặc biệt tại các đô thị lớn hoạt động của các chợ đầu mối đang gặp nhiều khó khăn. Trong đó, nổi lên là việc cơ sở vật chất của nhiều chợ đầu mối còn hạn chế, chật chội. Trong khi, công tác chuyển đổi mô hình quản lý chợ còn chậm; việc hỗ trợ đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp chợ rất khó khăn. Ngoài ra còn những bất cập khác trong khâu truy xuất nguồn gốc, an toàn thực phẩm, phòng chống chữa cháy...

Trong khi đó, bên cạnh sự phát triển của thương mại điện tử và các dịch vụ kèm theo thì hoạt động của mạng lưới chợ nói chung, chợ đầu mối nói riêng vẫn tiếp tục thể hiện và khẳng định chức năng quan trọng của mình trên thị trường. Bởi đây vẫn là kênh tiêu thụ hiệu quả, kết nối sản xuất với phân phối và tiêu dùng; góp phần tạo chuyển biến tích cực trong hoạt động thương mại ở các địa phương. Hoạt động của các chợ đầu mối còn góp phần giải quyết việc làm, là nơi để các cơ quan chức năng kiểm tra, kiểm soát truy xuất nguồn gốc hàng hóa, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm...

Quyết tâm thay áo mới, hướng đến sự chuyên nghiệp cho chợ đầu mối, chính quyền TP. Đà Nẵng có chủ trương sẽ xây dựng một chợ đầu mối thay thế cho chợ cũ, khi chợ đầu mối Hòa Cường không còn đủ năng lực đáp ứng yêu cầu. Mới đây, UBND TP. Đà Nẵng đã thống nhất thông qua chủ trương đầu tư xây dựng chợ đầu mối Hòa Phước.

Theo đó, chợ đầu mối mới sẽ được xây dựng trên diện tích khoảng 30 ha, tổng mức đầu tư hơn 817 tỷ đồng. Trong đó, nguồn vốn ngân sách thành phố khoảng 121 tỷ đồng dành cho việc giải tỏa đền bù. Phần xây dựng hạ tầng còn lại sẽ được kêu gọi đầu tư theo hình thức PPP (đối tác công tư) hoặc BOT (xây dựng, vận hành, chuyển giao). Theo quy hoạch, chợ đầu mối mới của Đà Nẵng được xây dựng trên khu đất đối diện Bến xe Đức Long. Theo nhiều người, khu vực này rất phù hợp để xây chợ đầu mối mới, bởi nằm bên quốc lộ 1A thuận lợi để thu hút và vận chuyển hàng hóa.

Để đáp ứng nhu cầu, chợ đầu mối Hòa Phước sẽ quy hoạch có bãi đỗ xe container, xe tải với diện tích lên đến 18ha. Khu kho hàng, dịch vụ hậu cần, logistics, trưng bày, giới thiệu sản phẩm... cũng có tổng diện tích khá lớn đảm bảo phục vụ sơ chế, đóng gói, phân loại; kho bảo quản hàng hóa tươi sống, kho lạnh, kho mát. Hệ thống đường lưu thông cho các phương tiện vận tải hàng hóa ra vào chợ xây dựng có mặt đường rộng 15m, lề mỗi bên 5m... Trên thực tế, việc đầu tư xây dựng chợ đầu mối Hòa Phước một cách bài bản để Đà Nẵng thực sự trở thành trung tâm giao thương, kết nối hàng hóa đặc biệt là các mặt hàng nông sản ở khu vực, cũng như của cả nước.

Theo ông Nguyễn Hà Bắc - Giám đốc Sở Công thương TP. Đà Nẵng, việc xây dựng chợ đầu mối nông sản mới của địa phương cần phải đáp ứng được tiêu chí là nơi trung chuyển, cân đối hàng hóa của hai đầu bắc - nam. Đây còn là nơi phân phối hàng hóa đến các tỉnh, thành trong khu vực miền Trung - Tây Nguyên, chứ không phải chỉ các nơi đưa hàng về tiêu thụ tại Đà Nẵng và địa phương lân cận. Với quy mô lượng hàng hóa lớn thường xuyên tại chợ, sẽ góp phần duy trì bình ổn thị trường, giảm đáng kể các tầng trung gian, ngăn chặn các tác nhân làm chênh lệch giá hàng hóa giữa chợ đầu mối với các chợ bán lẻ ở khu vực.

Bài và ảnh Nghi Lộc