Chuyện người trẻ 'lười yêu' - Bài 3: Hẹn hò qua màn hình

Dễ dàng thiết lập mối quan hệ

Khi được hỏi về cách thỏa mãn nhu cầu cá nhân, đặc biệt là trong đời sống tình cảm, nhiều người độc thân đã chia sẻ quan điểm khác nhau. Một nhóm nhỏ, chủ yếu là những người có công việc ổn định và lối sống kỷ luật, cho rằng họ đã lựa chọn độc thân với mục tiêu rõ ràng và sẵn sàng kiểm soát ham muốn cá nhân để tránh bị chi phối trong suy nghĩ, hành động.

Kết nối trên ứng dụng hẹn hò càng thêm “mất kết nối”?

Nhóm này thường phân bổ thời gian vào công việc, rèn luyện sức khỏe, duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh và đầu tư thời gian cho bạn bè, gia đình. Một số người còn thực hành thiền định để rèn luyện sức mạnh tinh thần và tập trung vào các mục tiêu phát triển cá nhân. Đối với họ, chính việc kiểm soát ham muốn đã giúp đạt được thành công trong công việc và một lối sống tích cực, chất lượng.

Tuy nhiên, phần đông còn lại, đặc biệt là giới trẻ, lại nhìn nhận cuộc sống độc thân như một cơ hội để tự do trải nghiệm. Đối với họ, độc thân không phải là trạng thái cô đơn mà là một phong cách sống không bị ràng buộc.

Chuyên viên truyền thông N.A Dũng (35 tuổi, sống tại Thảo Điền, TP Thủ Đức, TPHCM), là một ví dụ. Dũng chia sẻ về thời kỳ “tình trường lẫy lừng” của mình: “Có thời cứ đến cuối tuần, tôi lại đi bar. Lúc đi với nhóm bạn, lúc đi một mình. Dù sao thì mục đích chính vẫn là kiếm bạn tình”.

Ngày nay, nhờ sự phát triển của các ứng dụng hẹn hò như Tinder, Dũng và nhiều người trẻ càng dễ dàng hơn trong việc tìm kiếm những mối quan hệ “bạn tình”.

“Ở phần giới thiệu bản thân, nhiều người ghi rất rõ nhu cầu của họ. Nếu cần bạn tình, thường thì họ sẽ ghi là ‘cần tìm ons’ (one night stand - tình một đêm) hoặc ‘fwb’ (friend with benefit - bạn tình). Mọi thứ rõ ràng. Còn lại phụ thuộc vào việc bạn trẻ xây dựng trang cá nhân có sức hút không và trò chuyện ra sao để ‘chốt’ được buổi hẹn”, Dũng chia sẻ.

Với Dũng, độc thân là cơ hội để tận hưởng các “đặc quyền tự do” mà không phải cam kết lâu dài với ai. “Miễn là có sự đồng thuận giữa hai bên. Tất nhiên, đi đêm luôn tiềm ẩn nguy cơ nên phải cẩn thận. Đối với tôi, điều đặc biệt ngại là dây dưa với những người đã có người yêu hoặc gia đình”, Dũng cho biết thêm.

Tan vỡ nhanh

Cùng sử dụng ứng dụng hẹn hò nhưng Hạnh Nguyên (26 tuổi) có cách tiếp cận khác hoàn toàn. Đối với cô, Tinder là một nền tảng khá “xôi thịt”, không phù hợp với mong muốn tìm kiếm một người bạn tri kỷ.

Thay vào đó, Hạnh Nguyên sử dụng Bumble - một ứng dụng có cơ chế đặc trưng là “phái nữ nhắn tin trước”, ứng dụng này có thế mạnh trong việc khuyến khích người dùng thể hiện sở thích một cách chi tiết.

Nhờ Bumble, Hạnh Nguyên đã gặp bạn trai cũ, cả hai đã đi đến sống chung trong hai năm. Khi nhớ lại mối quan hệ này, Nguyên chia sẻ: “Ngẫm lại mới nhận ra, thiết kế của Bumble thông minh ở chỗ nó khuyến khích người dùng chia sẻ chi tiết sở thích, gu âm nhạc, phim ảnh, ẩm thực… Điều đó giúp tôi và bạn trai cũ dễ dàng có chủ đề để trò chuyện. Chúng tôi hợp nhau từ tin nhắn cho đến khi gặp ngoài đời.

Tuy nhiên, khi đã thành một cặp đôi, những khác biệt cốt lõi về quan điểm và cách sống dần nổi lên, đặc biệt là khi chuyển vào sống chung. Sự khác biệt dẫn đến bất hòa. Chúng tôi ở thời điểm gặp nhau so với khi chia tay là hai phiên bản hoàn toàn khác biệt, không còn bất cứ điểm nào hòa hợp”.

Theo báo cáo từ Decision Lab, tính đến tháng 3/2023, khoảng 80% người thuộc thế hệ Gen Z tại Việt Nam sử dụng ít nhất một ứng dụng hẹn hò. Các nền tảng này nhờ vào thuật toán thông minh và tính năng tích hợp thông tin vị trí, sở thích cá nhân nên đã tạo ra một môi trường mà việc tìm kiếm người đồng điệu trở nên đơn giản. Chỉ với thao tác vuốt, các cuộc trò chuyện có thể được khởi động. Hai bên có thể nhanh chóng sắp xếp buổi gặp mặt.

Sự phát triển mạnh mẽ của ứng dụng hẹn hò phản ánh xu hướng dành nhiều thời gian trực tuyến của giới trẻ. Một số người đã tìm thấy mối quan hệ lâu dài, thậm chí tiến đến hôn nhân. Tuy nhiên, tỷ lệ này khá thấp. Phần lớn các mối quan hệ bắt nguồn từ hẹn hò trực tuyến đều không bền lâu.

Mất dần kết nối bền vững ngoài đời

Tiến sĩ tâm lý Lê Nguyên Phương nhận định, ứng dụng hẹn hò và mạng xã hội đang thay đổi quan điểm và tâm lý yêu của giới trẻ. Theo ông, những nền tảng này dần tạo cho người dùng thói quen tương tác “hai chiều” - qua màn hình điện thoại hoặc máy tính - thay vì gặp gỡ, trò chuyện trực tiếp.

“Giờ đây, ấn tượng ban đầu của một người được hình thành qua vài tấm ảnh và dòng giới thiệu ngắn, thay vì cảm nhận chân thực từ tiếp xúc ngoài đời”, ông nhận định.

TS Phương cho rằng hệ quả của việc này là cảm giác “dư thừa lựa chọn”. Khi đứng trước hàng loạt lựa chọn, người dùng dễ rơi vào trạng thái lưỡng lự hoặc từ bỏ đối tác hiện tại để tiếp tục tìm kiếm người mới. “Sự thừa mứa có thể dẫn đến tình trạng chán nản và khó duy trì cam kết lâu dài”, ông nói.

Theo chuyên gia này, khi mỗi người đều có thêm cơ hội gặp gỡ, người ta dễ cảm thấy các mối quan hệ trở nên hời hợt, không còn mang lại cảm giác gắn bó như trước.

Một hiện tượng phổ biến khác là những người có nhiều lượt “like” và lượng người theo dõi cao trên các nền tảng mạng xã hội thường thu hút thêm sự chú ý và nhận được nhiều lời mời kết bạn, làm quen. Ông Phương cho rằng điều này phản ánh tâm lý đám đông. Nhiều người trẻ dễ rơi vào “bẫy tâm lý” của thế giới ảo, nơi mà số đông quyết định sự thu hút, thay vì dựa vào cảm nhận cá nhân.

Ngoài ra, TS Phương cảnh báo, sự hiện diện của các dạng nội dung ngắn như Reels TikTok, YouTube và các mạng xã hội nói chung đang ảnh hưởng sâu sắc đến nhận thức cá nhân.

Các nền tảng này liên tục cung cấp những nội dung đáp ứng sở thích tức thời, kích thích dopamine trong não và tạo cảm giác thỏa mãn tạm thời. Điều này dễ dẫn đến thói quen tìm kiếm niềm vui tức thì thay vì đầu tư xây dựng các kết nối thực sự bền vững ngoài đời.

Trong thời đại 4.0, khả năng kết nối trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết, và không gian mạng giúp ta nhanh chóng tìm thấy điều mình mong muốn. Thế nhưng, có những người trẻ lại chọn tránh xa dòng chảy kết nối ấy, trong khi nhiều người khác dấn thân vào rồi lại càng cảm thấy lạc lõng hơn bao giờ hết.

Phải chăng, giữa guồng quay của tiện nghi hiện đại, chúng ta đang dần đánh mất khả năng xây dựng những mối quan hệ đích thực, để rồi ngày càng cô đơn trong một thế giới tưởng như dễ dàng “kết nối” hơn bao giờ hết?

Phú Quang