Chuyện tình Joker và 'điên nữ' Harley Quinn

Joker: Folie à Deux mới ra mắt ít ngày đã gây chia rẽ trên mạng xã hội và giới truyền thông quốc tế, tương tự những gì từng xảy ra với phần tiền truyện 5 năm về trước. Khác biệt ở chỗ, nếu tiền truyện Joker gây tranh luận vì lo ngại nội dung “cổ xúy bạo lực”, thì những quan điểm bất đồng về phần 2 lại chủ yếu xoay quanh thể loại nhạc kịch, cũng như chất lượng bộ phim.

Nhà phê bình Dylan Roth của Observer cho Folie à Deux điểm 1 (trên thang 4) kèm bình luận cho rằng phim tồi tệ: “Folie à Deux là sản phẩm của tham vọng ngông cuồng, không mục đích”. Trong khi, Film Authority lại cho phim điểm tuyệt đối, với lời nhận xét hậu truyện Joker “hay gấp đôi phần đầu tiên”, khiến người ta phải kinh ngạc và đắm chìm.

Những lời đánh giá trái ngược tới mức, khó tin rằng ngòi bút các nhà phê bình đang cùng hướng về một tác phẩm. Song, điều không thể phủ nhận là màn trình diễn ăn ý của bộ đôi Joaquin Phoenix và Lady Gaga trong phim. Bất chấp những tranh luận trái chiều về nội dung, cả hai đã cùng tỏa sáng theo cách riêng khi hóa thân cặp tình nhân tâm thần bất ổn tại nơi địa ngục tăm tối.

Lần đầu tiên trên màn ảnh, người ta thấy chuyện tình giữa “hoàng tử tội phạm” và cô nàng “điên nữ” lại diễn biến khác xa nguyên tác đến thế. Nó dị biệt, điên rồ nhưng cũng ám ảnh và thú vị.

Khi Arthur không cười

Nối tiếp những sự kiện của Joker (2019), Folie à Deux một lần nữa đưa người xem vào hành trình tâm lý điên đảo của Arthur Fleck/Joker. Sau loạt tội ác rúng động thành phố Gotham, gã hề bị nhốt tại Arkham, chờ ngày thẩm phán đưa ra phán quyết.

Những ngày tháng bị cầm tù thực sự là địa ngục với Arthur, khi phải vật lộn với bản dạng kép đang từ từ trỗi dậy. Khi mọi thứ ngày càng tồi tệ, gã gặp được “Lee” Harley Quinn.

Lần đầu tiên trong cuộc đời “dưới đáy xã hội”, Arthur biết yêu và cảm thấy được yêu.

Folie à Deux gây tranh cãi dữ dội.

“Tôi đã sát hại 5 người. Một người ngay trên sóng trực tiếp”.

“Tôi phóng hỏa tòa chung cư của ba mẹ tôi”

Hai kẻ điên làm quen như vậy ngay giữa Arkham tăm tối.

Theo lời của Lee, Arthur là “người tốt bụng”. Nghe những câu tán tỉnh từ đối phương, gã hề nở nụ cười, dù chỉ thoáng qua.

Lúc này đây, người xem mới nhận ra Arthur Fleck đã lâu không cười, không vui vẻ và thả lỏng như thế. Người đàn ông tội nghiệp mắc chứng PBA (Pseudobulbar Affect), khiến bản thân cười không kiểm soát. Nụ cười man dại ấy bám đuổi Arthur suốt phần tiền truyện, khiến anh trở nên quái gở trong con mắt mọi người.

Thế mà suốt khoảng thời lượng mở đầu dài của Folie à Deux, Arthur chỉ chìm trong thinh lặng, cô độc tới bải hoải. Con mắt vô hồn, thân xác gầy còm, kiệt quệ không sức sống. Arthur dường như đã chết trong căn phòng chật hẹp tại Arkham, nơi chút nắng bảng lảng vương trên ô cửa nhỏ chẳng thể sưởi lên bất kỳ sự ấm áp.

Thế mà từ lần gặp Lee, những sắc màu rực rỡ từ đâu nhuộm đầy tâm trí Arthur. Khi gã hề ngửa mặt lên trời trong lúc bị áp giải bởi 4 quản trại, những chiếc ô vốn hòa cùng màu đen tối với bối cảnh Arkham lại trở nên sặc sỡ lạ kỳ. Phép kể chuyện nhiệm màu của điện ảnh cho người xem biết đó là khi tâm lý nhân vật có biến chuyển mạnh mẽ.

Lee chủ động làm quen, bắt chuyện, rủ Arthur tìm kiếm không gian riêng cho cả hai. Nụ hôn đầu ở phòng chiếu phim hồi sinh gã hề tưởng như đã mục nát trong bóng tối. Lần đầu tiên sau từng ấy năm vật lộn với cuộc đời, Arthur được yêu, hay chính xác hơn, là nghĩ rằng mình được yêu.

Một cảnh trong Folie à Deux.

Tiếng cười thay thế bằng tiếng hát. Đó là những âm thanh khàn đục, phát ra từ cổ họng một gã nghiện thuốc lá nặng, là tiếng nói tâm hồn khi biết còn người nào đó trên đời cần mình, cảm nhận được bản thân quan trọng trong mắt kẻ khác, không thừa thãi, không phải thứ mua vui mà người ta có thể tùy tiện vứt bỏ khi không cần tới.

“Kẻ tỉnh duy nhất trong một xã hội đảo điên” yêu rồi.

Cái chết của Arthur

Chuyện tình của hai kẻ điên ngập tràn âm nhạc rộn ràng, trên phông nền tăm tối u uất của Gotham. Họ mang sự hỗn loạn, đảo điên và thậm chí cả bạo lực gieo rắc cả thành phố.

Ở một cảnh vào thăm người tình trong tù, Lee dùng son đỏ, vẽ một nụ cười trên tấm kính ngăn cách giữa cô và Arthur. Trong phim, ả điên nữ cũng từng gọi người trước mặt là Joker. Rất rõ ràng, người Lee yêu đến điên dại chẳng phải Arthur, mà là nhân cách quỷ dữ tồn tại song song trong tâm trí gã.

Người Lee yêu là Joker, không phải Arthur.

Kể từ lần đầu chạm mặt Người Dơi trong ấn phẩm Batman #1 hồi tháng 4/1940, Joker đã từng bước trở thành nhân vật được yêu thích suốt hơn 8 thập kỷ. Với các fan nhà DC, chuyện tình cảm giữa hoàng tử tội phạm và Harley Quinn cũng quen thuộc từ lâu.

Khi đặt chân lên màn ảnh, hình tượng cặp đôi phản diện điên rồ càng thu hút sự quan tâm của đại chúng. Một bên là kẻ thái nhân cách điên rồ nhưng quyến rũ, bên còn lại là nhà khoa học nóng bỏng, vì yêu mà điên loạn, phục tùng người tình như chủ nhân.

Thế nhưng, Joker và Harley Quinn của Folie à Deux lại hoàn toàn lạ lẫm. Warner Bros. đã trao cho Todd Phillips gần như toàn bộ quyền sáng tạo, dẫn đến sự xuất hiện của những góc nhìn độc đáo, và dĩ nhiên, cũng dễ gây tranh cãi trái chiều.

Trước đó, câu hỏi: “Mối quan hệ thực sự giữa Joker và Harley là gì?” vẫn chưa có lời giải đáp thỏa đáng. Có người nói Joker như chỉ đang chiếm hữu một món đồ chơi, biến cô thành trò tiêu khiển, nhào nặn cô thành dáng hình gã muốn. Có người nói, làm sao mong cầu một kẻ điên yêu như người thường? Rằng cái cách gã hành hạ thể xác Harley, chơi đùa với cảm xúc cô và hằng hà sa số hành động lệch lạc khác chính là thứ ngôn ngữ tình yêu dị biệt của tên hề điên loạn, điều làm Harley say mê đến mù quáng.

Trở lại với Folie à Deux, Todd Phillips đã tự có cho mình câu trả lời.

Không kể về Joker nữa, điều anh muốn nhắc tới là mối tình của Arthur với Lee.

Những khán giả muốn Arthur “hòa làm một” với Joker hẳn sẽ thất vọng, khi chứng kiến quyết định cuối cùng của gã hề trước khi phim khép lại. Arthur vẫn là Arthur, yếu đuối, mong manh và dễ tổn thương. Nhưng cũng bởi vậy mà anh không như những Joker trước: có xu hướng bạo lực, lạm dụng và chiếm hữu người tình.

Arthur yêu Lee bằng trái tim thuần khiết, bằng sự trân trọng của một kẻ điên từng bị xã hội ruồng bỏ, rồi lại gặp được ánh sáng cuộc đời. Cái kết mà Todd Phillips dành cho mối tình của họ khiến người xem không khỏi bàng hoàng. Arthur, rất có thể đã chết vì vết thương chí mạng, hay Lee, cũng có thể sẽ đi tìm một “Joker” khác.

Điều buồn nhất là trước lúc nhắm mắt, Arthur chẳng còn giữ được nụ cười từng được Lee thắp lên.

Tống Khang