Chuyện tình thay đổi quan niệm hôn nhân ở Mỹ

Tháng 7/1958, Mildred (sinh năm 1941) và Richard Loving (sinh năm 1934) ở bang Virginia, Mỹ, bị bắt vì hôn nhân khác tộc giữa cô gái da màu và chàng trai da trắng. Hai năm trước khi vụ án đưa ra xét xử, nhiếp ảnh gia Grey Villet đã trò chuyện với cặp vợ chồng này 2 tuần. Chính khoảng thời gian đó giúp Grey hoàn thiện những khoảnh khắc quý giá cho cuốn sách ảnh The Lovings: An Intimate Portrait.

Richard và Mildred là bạn thanh mai trúc mã từ nhỏ khi cùng lớn lên tại thị trấn Central Point, miền Caroline, bang Virginia, Mỹ. Năm 17 tuổi, chàng thanh niên Richard phát hiện mình bị cuốn hút bởi giọng nói nhẹ nhàng và đôi mắt to tròn của cô bé Mildred 11 tuổi mảnh mai với mái tóc xoăn. Cả hai học cùng trường dành cho người da trắng trong một năm. Tuy nhiên, đến năm lớp 11, Mildred chuyển sang trường riêng cho những người da màu. Ảnh: Một cảnh trong phim Loving - lấy cảm hứng từ câu chuyện của Richard và Mildred.

Nhưng khác biệt chủng tộc không thể ngăn cản tình yêu giữa hai người trẻ tuổi. Năm 18 tuổi, Mildred mang trong mình giọt máu của Richard và cả hai quyết định tiến tới hôn nhân. Mildred khi đó không hề hay biết về luật chống kết hôn khác chủng tộc của Virginia. Còn về phía mình, Richard đưa lời đề nghị tổ chức hôn lễ tại một nhà thờ ở Washington DC. Cha và anh của cô dâu là những người làm chứng trong lễ cưới diễn ra vào ngày 11/7/1958, sau đó họ trở về Virginia.

Đạo luật Toàn vẹn Chủng tộc được chính quyền Virginia ban hành từ năm 1924. 16 bang của nước Mỹ phản đối việc kết hôn giữa hai người khác chủng tộc. Nếu làm vậy, họ bị coi là phạm pháp. Chính vì thế, cặp vợ chồng son tận hưởng hạnh phúc khi về chung một nhà được 5 tuần thì cảnh sát bất ngờ ập đến lúc 2 giờ sáng.

Cảnh sát xét hỏi phụ nữ nằm cạnh Richard, anh ngay lập tức đưa tờ đăng ký kết hôn và tuyên bố Mildred là vợ hợp pháp của mình. Nhưng giấy đăng ký kết hôn được cấp ở Washington DC và theo luật Virginia, cuộc hôn nhân của họ vẫn không được chấp nhận. Richard trải qua một đêm trong tù, còn Mildred phải ở lại vài đêm vì là người da màu. Cặp vợ chồng bị kết tội vi phạm luật Virgnia.

Ngày 6/1/1959, cả hai bị đưa ra tòa án Caroline County Circuit. Họ bị kết án 1 năm tù giam. Quan tòa cũng đưa lệnh trục xuất cả hai khỏi bang Virginia trong vòng 25 năm sau khi ra tù. Đồng thời, sau đó, nếu muốn trở về, cặp vợ chồng không được quay lại cùng lúc.

Sống tha hương, Richard và Mildred chật vật để làm quen với thành phố xa lạ dù đã ở Washington 4 năm. Họ quyết định lén trở về quê nhà và bắt đầu cuộc chiến để dành lại sự tự do, nhân quyền cho mình. Ngày 28/10/1964, Mildred tìm kiếm hy vọng qua lá thư về quan điểm và nguyện vọng trong hôn nhân gửi tới ông Robert F. Kenedy, người đứng đầu bộ Tư Pháp Mỹ thời điểm đó. Ông Kenedy đã giới thiệu người phụ nữ này với Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ (ACLU) nhằm tìm lại công lý cho cặp vợ chồng.

Sau nhiều năm ròng rã đấu tranh cho quyền lợi vốn có của mình, ngày 12/6/1967, Tòa án Tối cao đã bác phán quyết của tòa án tại Virginia. Đây là ngày lịch sử đánh dấu giây phút cuộc hôn nhân của một phụ nữ da màu Mildred và một người đàn ông da trắng Richard đã được luật pháp thừa nhận.

Sự dũng cảm, tình yêu kiên định, vượt mọi thử thách của họ đã làm thay đổi lịch sử luật pháp nước Mỹ. Từ vụ án này, hàng loạt đạo luật phân biệt chủng tộc còn lưu hành ở các bang tại Mỹ đã bị quét sạch.

Alabama là bang cuối cùng kiên quyết thi hành đạo luật cho đến năm 1970. Năm 2000, sau nhiều cuộc đấu tranh khác, tiểu bang này cũng đã chấp nhận phán quyết của tòa án tối cao Mỹ, tước bỏ luật pháp cấm kết hôn khác tộc.

Trả lời tạp chí Time năm 1996, Richard bày tỏ rằng họ làm điều này chỉ chính mình bởi bản thân không muốn sống cuộc đời lưu vong nữa mà gắn bó ở quê hương yêu dấu. Cả hai cũng rất khiêm tốn và ít nói, sau vụ kiện tụng, họ trở về với cuộc sống thường nhật, không tham gia vào lãnh đạo chính trị.

Nhưng không may, 8 năm sau khi đòi lại tự do và quyền công dân cho mình, năm 1975, Richard qua đời ở tuổi 41 trong tai nạn ôtô. Mildred may mắn thoát chết nhưng mất đi thị lực phải sau vụ tai nạn. Năm 2008, bà qua đời vì viêm phổi.

Câu chuyện của họ, mãi trở thành biểu tượng về tình yêu và sự tự do. Nước Mỹ đã thay đổi nhiều từ sau cuộc đấu tranh của Mildred và Richard.

Nhan Nhan
Ảnh: Grey Villet