Chuyện về hai anh em nhà khoa học Việt nổi danh trên đất Pháp

GS. Nguyễn Quang Riệu - nhà thiên văn học lừng lẫy

GS. Nguyễn Quang Riệu sinh ngày 4/1/1932 tại Hải Phòng. Ông là nhà thiên văn học nổi tiếng ở cả Việt Nam, Pháp và trên thế giới. Thuở nhỏ, GS. Nguyễn Quang Riệu sống và học tập tại Hà Nội. Năm 18 tuổi ông sang Pháp du học tại Đại học Sorbonne (Paris).

GS. Nguyễn Quang Riệu là một trong số rất ít nhà khoa học ngành thiên văn học gốc Việt được biết tới rộng rãi trên thế giới.

Bằng nỗ lực và tinh thần học tập không ngừng, GS. Nguyễn Quang Riệu được đánh giá là nhà khoa học Việt tài năng với nhiều công trình nghiên cứu và đóng góp cho cả Pháp và Việt Nam.

Năm 1973, GS. Nguyễn Quang Riệu được nhận giải thưởng của Viện Hàn lâm Khoa học Pháp sau khi phát hiện và xác định chính xác vị trí xảy ra vụ nổ trong chòm sao Thiên Nga (Cygnus X3). Đây là một trong những nghiên cứu nổi tiếng và gây tiếng vang toàn thế giới của GS. Nguyễn Quang Riệu trong cuộc đời làm khoa học.

Trong sự nghiệp của mình, GS. Nguyễn Quang Riệu đã có hơn 150 công trình khoa học về vật lý thiên văn đăng trên các tạp chí khoa học quốc tế nổi tiếng và viết nhiều sách, báo, phổ biến về những kiến thức thiên văn học, giải thích những kiến thức thiên văn chuyên sâu theo cách dễ hiểu nhất.

Theo Hội người Việt Nam tại Pháp, mặc dù sinh sống tại Pháp và rất nổi tiếng, song GS. Nguyễn Quang Riệu luôn hướng về quê hương. Trong nhiều năm, ông đều dành thời gian về nước để tổ chức lớp học. Ông cũng mời các nhà khoa học đầu ngành nước ngoài về giảng dạy tại các trường đại học và các viện khoa học trong nước.

Một số cuốn sách của GS. Nguyễn Quang Riệu xuất bản tại Việt Nam, gồm: Vũ trụ phòng thí nghiệm thiên nhiên vĩ đại (NXB Giáo dục, 1996), Lang thang trên dải Ngân Hà (NXB Văn hóa Thông tin, 1996), Sông Ngân khi tỏ khi mờ (NXB Văn hóa Thông tin, 1998), Bầu trời tuổi thơ (NXB Giáo dục, 2002), Vũ trụ huyền diệu (NXB Thanh Niên, 2008)...

GS. Nguyễn Quang Riệu mất vào ngày 6/1/2021, hưởng thọ 89 tuổi.

GS. Nguyễn Quý Đạo - Nhà hóa học tài ba

GS. Nguyễn Quý Đạo sinh năm 1937 tại Hải Phòng. Giống như người anh cả GS. Nguyễn Quang Riệu, ông chọn con đường du học tại Pháp với hy vọng mang kiến thức của mình để phục vụ đất nước.

GS. Nguyễn Quý Đạo có 300 tài liệu nghiên cứu và 3 bằng sáng chế đã được công nhận trên phạm vi thế giới.

Sau khi sang Pháp, GS. Nguyễn Quý Đạo trở thành sinh viên của đại học Centrale Paris, trường hàng đầu về đào tạo kỹ sư của Pháp, đồng thời theo học song song trường Đại học Sorbone. Ông nhận bằng tiến sỹ khoa học ngành hóa học ở Đại học Paris năm 1967 ở tuổi 30. Trong cuộc đời làm khoa học, thành tựu nổi bật của ông là 300 tài liệu nghiên cứu và 3 bằng sáng chế đã được công nhận trên phạm vi thế giới.

Với uy tín và tài năng của mình, hiện GS. Nguyễn Quý Đạo là GS. TS danh dự tại trường Đại học Centrale Paris. Ngoài ra, ông là Giám đốc cao cấp danh dự của trung tâm Nghiên cứu Khoa học quốc gia Pháp (CNRS), Giám đốc phòng thí nghiệm hóa lý của École Centrale và đồng thời là Giám đốc văn phòng đại diện trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp tại Việt Nam.

Ông cũng là Tổng Biên tập Tạp chí Analusis, một tạp chí quốc tế về hóa phân tích của Pháp phát hành phổ biến trên thế giới.

Trong nhiều năm qua, GS. Nguyễn Quý Đạo thường xuyên trở về Việt Nam cùng các nhà khoa học Việt Nam thực hiện nhiều công trình khoa học có giá trị. Ông quan tâm nhiều đến việc đào tạo nhân tài khoa học cho Việt Nam. Với những đóng góp cho nền khoa học kỹ thuật của quê hương, ông đã được trao tặng Giải thưởng Vinh danh nước Việt vào năm 2005.

Thu Hà