Có các giải pháp đột phá biến cam kết thành hiện thực

Điều hành khoa học, linh hoạt

- Quốc hội vừa kết thúc hai ngày chất vấn các thành viên Chính phủ. Bà đánh giá thế nào về hoạt động chất vấn tại kỳ họp này?

- Có thể thấy, các phiên chất vấn và trả lời chất vấn diễn ra sôi nổi, thẳng thắn và mang tính xây dựng. Lĩnh vực ngân hàng, y tế, thông tin và truyền thông được chọn đưa ra chất vấn đã đáp ứng đúng, trúng nguyện vọng của cử tri và Nhân dân. Các ĐBQH đặt câu hỏi rất ngắn gọn, đi thẳng vào trọng tâm. Phần trả lời của các thành viên Chính phủ tập trung vào nội dung câu hỏi… Với điều hành khoa học, linh hoạt của chủ tọa đã bảo đảm thời gian cho mỗi "tư lệnh" ngành và các ĐBQH. Mỗi lĩnh vực chất vấn trung bình có khoảng 40 đại biểu hỏi và tranh luận; các "tư lệnh" ngành cũng đã chuẩn bị tốt về nội dung, bao quát và trả lời thẳng vấn đề đại biểu đặt ra. Sau các phiên chất vấn là phần tổng kết, đánh giá của chủ tọa, nêu bật được vấn đề cũng như các yêu cầu đối với từng thành viên Chính phủ...

- Với tinh thần trách nhiệm của cả người hỏi và người trả lời, phiên chất vấn và trả lời chất vấn đã trở thành một diễn đàn dân chủ, thẳng thắn, là minh chứng cho tinh thần đổi mới không ngừng của Quốc hội, thưa bà?

- Trong tất cả các hoạt động của Quốc hội, phiên chất vấn và trả lời chất vấn luôn có sức "nóng" và sức hút mạnh mẽ. Những băn khoăn, trăn trở và cả bức xúc của cử tri được đại biểu đưa vào nghị trường để cùng làm rõ. Qua chất vấn, cử tri thấy được trách nhiệm, cách thức điều hành, quản lý lĩnh vực được giao của từng thành viên Chính phủ.

Trong tiến trình đổi mới hoạt động của Quốc hội, hoạt động chất vấn trong nhiều nhiệm kỳ gần đây đã không ngừng được cải tiến, với cách thức tiến hành “hỏi nhanh, đáp gọn”, đi thẳng vào vấn đề. Nhiều phiên chất vấn và trả lời chất vấn đã để lại dấu ấn đậm nét bởi “chất lửa” từ những chất vấn của đại biểu - những vấn đề nóng hổi được chất vấn thẳng thắn tại nghị trường, tranh luận để làm rõ hơn. Cùng với đó, yêu cầu đối với những người trả lời chất vấn cũng ngày càng cao hơn.

Tại Kỳ họp thứ Tám này, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã báo cáo, giải trình rõ thêm những vấn đề thuộc trách nhiệm điều hành và trực tiếp trả lời vấn đề các ĐBQH quan tâm. Các Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc, Lê Thành Long; các Bộ trưởng Lương Tam Quang, Nguyễn Hồng Diên… cũng tham gia giải trình thêm cùng với người trả lời chính. Điều này đã giúp cho các nội dung chất vấn được xem xét, soi chiếu từ nhiều khía cạnh khác nhau để các ĐBQH, cử tri và các "tư lệnh" ngành thấy rõ hơn hiện trạng và trách nhiệm cụ thể của từng ngành.

Cơ hội đưa ra những giải pháp thiết thực

- Chất vấn không những là cơ hội cho các thành viên Chính phủ giải trình, làm rõ mà còn là dịp để các ĐBQH và các thành viên Chính phủ trao đổi, đi đến cùng vấn đề đã đặt ra, thưa bà?

- Đích đến của phiên giám sát đặc biệt này là góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước. Tôi cho rằng, hiệu quả trước hết đến từ tinh thần thẳng thắn giữa ĐBQH và các thành viên Chính phủ. Tuy nhiên, yêu cầu cao hơn mà Quốc hội, ĐBQH dành cho các "tư lệnh" ngành tại là tinh thần cầu thị và đưa ra giải pháp cụ thể giải quyết các vấn đề ĐBQH nêu. Chất vấn không phải để phản ánh thông tin, "tư lệnh" ngành nghe và trả lời có đúng hay không? Theo tôi, cần coi được trả lời chất vấn trước Quốc hội là cơ hội tốt để đưa ra những giải pháp thiết thực.

Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Ảnh: Quang Khánh

Thực tế, các vấn đề ĐBQH đưa ra chất vấn tại kỳ họp này rất trúng và rất đúng. Hầu hết các "tư lệnh" đăng đàn trả lời chất vấn nắm rõ vấn đề ngành, lĩnh vực được giao. Với Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông - người có kinh nghiệm nghị trường (lần thứ 3 đăng đàn), hiểu rõ lĩnh vực phụ trách vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế. Do đó, trước khi nhận các câu hỏi chất vấn, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã nhấn mạnh: “Các vấn đề ĐBQH nêu ra dưới các góc nhìn và tiếp cận khác nhau trong các ngữ cảnh khác nhau… chắc chắn sẽ giúp chúng tôi thấy rõ và toàn cảnh hơn về ngành, những hạn chế, tồn tại và trách nhiệm của mình, cũng như hé mở những giải pháp, cách làm mới…”.

Hay như với Bộ Y tế - lần đầu tiên Bộ trưởng Đào Hồng Lan trả lời chất vấn nhưng đã chuẩn bị kỹ lưỡng nội dung, trả lời đầy đủ các thông tin. Đơn cử như về thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, Bộ trưởng minh chứng bằng hình ảnh trực quan sinh động khi mang đến nghị trường bao bì sản phẩm thuốc lá điện tử. Đồng thời, đưa ra giải pháp cụ thể như: sẽ đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá; tăng cường tuyên truyền về tác hại đến cộng đồng, đặc biệt là đối với thanh thiếu niên…

Còn với lĩnh vực ngân hàng, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng trả lời không né tránh, tập trung làm rõ nhiều nội dung liên quan đến lĩnh vực mình quản lý, như: Chỉ rõ diễn biến thị trường vàng phức tạp, Thống đốc cho biết, nước ta không sản xuất vàng nên việc can thiệp tùy thuộc hoàn toàn vào nhập khẩu vàng quốc tế. Vì vậy, Ngân hàng Nhà nước sẽ theo dõi sát diễn biến của thị trường để đưa ra các chính sách phù hợp ổn định thị trường vàng…

Xin cảm ơn bà!

Diệp Anh thực hiện