Có căn cứ xác đáng về giả bệnh tâm thần, vụ án sẽ được tái thẩm
Bạn đọc hỏi: Năm 2016, người thân của tôi bị sát hại nhưng sau đó hung thủ chỉ bị tòa án xử mức án rất thấp với lý do bị bệnh tâm thần. Gần đây, gia đình tôi nghe nói, hung thủ đã làm giả hồ sơ, bệnh án tâm thần. Xin hỏi, bây giờ gia đình tôi có thể lật lại vụ án được không? Nguyễn Thị Quyên (Vĩnh Phúc)
Luật sư trả lời:
Luật sư Đặng Văn Sơn (Văn phòng luật sư Đặng Sơn và Cộng sự; Số nhà 31, ngõ 192, đường Tam Trinh, Yên Sở, Hoàng Mai, Hà Nội)
Điều 13 - Bộ luật Hình sự năm 1999, nay là Điều 21 - Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định về “Tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự” là: “Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần, một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự”. Bộ luật Hình sự năm 2015 cũng đã bãi bỏ một số nội dung không cần thiết tại quy định về tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự.
Theo đó, dựa theo bảng Phân loại bệnh quốc tế lần thứ 10 (ICD 10), phiên bản 2015, để phân tích các bệnh tâm thần nêu trong Thông tư 34/2013/TT-BYT, ngày 28-10-2013 của Bộ Y tế ban hành Danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày thành các nhóm rối loạn, rối loạn (RL) và các thể rối loạn tâm thần và hành vi.
Tại thông tư này cũng quy định về một số thể tâm thần mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi và một số thể chỉ hạn chế hay không làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của một người.
Trong trường hợp chỉ hạn chế hay không mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi thì khi người đó phạm tội, các cơ quan tố tụng sẽ căn cứ vào tình chất, mức độ hành vi phạm tội để áp dụng hình phạt tương ứng, chứ không hẳn chỉ căn cứ vào việc người đó có bị bệnh tâm thần để áp dụng hình phạt nhẹ.
Nhiều hồ sơ làm giả bệnh án tâm thần để trốn tránh pháp luật bị cơ quan chức năng điều tra xử lý (Ảnh minh họa)
Đối với trường hợp của gia đình bạn thì vụ án đã được xét xử. Nếu sau khi xét xử sơ thẩm mà bạn cho rằng người đó không phải bị tâm thần, gia đình bạn cần kháng cáo để vụ án được xét xử phúc thẩm hoặc trong thời gian một năm kể từ khi bản án có hiệu lực pháp luật, gia đình bạn có quyền đề nghị Chánh án TAND Cấp cao hoặc Viện trưởng VKSND Cấp cao đề nghị giám đốc thẩm vụ án.
Và trong trường hợp nếu có căn cứ cụ thể, xác đáng người đó không bị tâm thần, họ đã làm giả hồ sơ, bệnh án tâm thần thì gia đình bạn vẫn có quyền kiến nghị Chánh án TAND Cấp cao hoặc Viện trưởng VKSND Cấp cao đề nghị tái thẩm vụ án theo quy định của pháp luật.
