Cơ cấu 'dân số vàng' không thể chuyển hóa thành 'năng lực vàng' nếu thế hệ trẻ không vươn lên

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đến dự Talkshow "Thế hệ thông minh đương thời" - Ảnh: VGP/Hải Minh

Sáng 25/11, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn tham dự và phát biểu tại Talkshow truyền cảm hứng cho giới trẻ - sự kiện mở đầu cho Diễn đàn Kinh tế mùa Thu 2025 tại TPHCM.

Tham dự Talkshow có Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được, Giám đốc điều hành Diễn đàn Kinh tế thế giới Stephan Mergenthaler, Trưởng Đại diện UNESCO tại Việt Nam Jonathan Wallace Baker, các đại sứ, trưởng đại diện các tổ chức quốc tế tại Việt Nam, các nhà sáng lập và lãnh đạo các công ty công nghệ, giáo sư các trường đại học, cùng 500 đại biểu sinh viên Việt Nam.

Phát biểu tại sự kiện, Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn bày tỏ vui mừng khi được hòa mình vào không khí sôi nổi, đầy sức sống, trí tuệ và khát vọng của Talkshow "Thế hệ thông minh đương thời".

Phó Thủ tướng đánh giá rất cao TPHCM, Diễn đàn Kinh tế thế giới và các đối tác đã có sáng kiến tổ chức sự kiện rất có ý nghĩa này và dành riêng cho thế hệ trẻ, trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế mùa Thu 2025.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh thế giới đang chứng kiến những biến chuyển sâu sắc, mang tính bước ngoặt , trong đó cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, các xu thế mới như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, sự phát triển của kinh tế tri thức, kinh tế tuần hoàn... đang tác động sâu sắc, toàn diện đến mỗi quốc gia, mỗi doanh nghiệp và từng cá nhân, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Phó Thủ tướng cho rằng cơ hội cho các bạn trẻ phát triển tài năng, phát huy trí tuệ và năng lực đổi mới sáng tạo là vô cùng lớn - Ảnh: VGP/Hải Minh

Đối với Việt Nam, để trở thành nước có thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và thu nhập cao vào năm 2045, tiến vào kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, hùng cường, nhiều quyết sách mang tính lịch sử về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; phát triển kinh tế tư nhân trở thành "một động lực quan trọng nhất" của nền kinh tế quốc gia; hội nhập quốc tế trong tình hình mới... đang được triển khai quyết liệt.

Việt Nam xác định phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là đột phá quan trọng hàng đầu đưa đất nước phát triển bứt phá trong kỷ nguyên mới, coi "chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số" không chỉ là xu thế thời đại, mà còn là mệnh lệnh của tương lai đối với sự phát triển bền vững của đất nước.

Phó Thủ tướng khẳng định, trong tất cả các quyết sách, ưu tiên, đột phá phát triển nêu trên, thế hệ trẻ - chủ nhân tương lai của đất nước, luôn được đặt vào vị trí trung tâm, với niềm tin và kỳ vọng vô cùng to lớn.

Đối với TPHCM, với sự kỳ vọng rất lớn về vai trò "đầu tàu" của Thành phố, Đảng, Nhà nước Việt Nam đã tạo điều kiện thuận lợi nhất về thể chế, phân cấp phân quyền để Thành phố vươn mình mạnh mẽ.

Thành phố được trao nhiều cơ chế, chính sách đặc thù vượt trội, được thí điểm, thực hiện những mô hình, cơ chế mới chưa có tiền lệ, đặc biệt là trong các lĩnh vực: Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển cơ sở hạ tầng chiến lược, trung tâm tài chính quốc tế, thu hút và trọng dụng nhân tài,…

Với niềm tin vào sự năng động, sáng tạo và quyết tâm của chính quyền và nhân dân Thành phố, trong đó thế hệ trẻ đóng vai trò nòng cốt, Chính phủ sẽ tiếp tục đồng hành cùng Thành phố tháo gỡ các rào cản, khơi thông mọi nguồn lực để Thành phố nhanh chóng "bay cao, bay xa" trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Trong tiến trình đó, các bạn trẻ là chủ nhân tương lai của đất nước, của TPHCM; là lực lượng nòng cốt, thậm chí là quan trọng nhất, để thực hiện các chủ trương, chính sách vượt trội, đột phá của Thành phố và của cả nước; là nhân tố quyết định thành công trong việc thực hiện các mục tiêu đưa đất nước phát triển giàu mạnh, hùng cường, "sánh vai với các cường quốc năm châu" trong kỷ nguyên mới.

Phó Thủ tướng đề nghị các bạn trẻ nhận thức sâu sắc về vai trò và trách nhiệm của bản thân - Ảnh: VGP/Hải Minh

Nhấn mạnh lợi thế lớn nhất của Việt Nam chính là 100 triệu con người Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ – thông minh, sáng tạo và tràn đầy khát vọng cống hiến cho đất nước, Phó Thủ tướng cho rằng cơ hội cho các bạn trẻ phát triển tài năng, phát huy trí tuệ và năng lực đổi mới sáng tạo là vô cùng lớn, song trách nhiệm của các bạn đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới cũng rất nặng nề.

Theo Phó Thủ tướng, Việt Nam may mắn có "cơ cấu dân số vàng", nhưng dân số vàng không tự chuyển hóa thành "tư duy vàng" hay "năng lực vàng" nếu thế hệ trẻ không chủ động vươn lên để theo kịp các xu thế phát triển của thời đại.

Chủ đề "Thế hệ thông minh đương thời" của Talkshow truyền tải rất nhiều thông điệp - Ảnh VGP/Hải Minh

Vì lẽ đó, Phó Thủ tướng đề nghị các bạn trẻ nhận thức sâu sắc về vai trò và trách nhiệm của bản thân, về cơ hội và thách thức để chuẩn bị hành trang tốt nhất cho mình trong hành trình hiện thực hóa khát vọng, ước mơ, nhấn mạnh không ai có thể chuẩn bị tương lai cho người trẻ tốt hơn chính các bạn trẻ.

Chủ đề "Thế hệ thông minh đương thời" của Talkshow hôm nay truyền tải rất nhiều thông điệp. Thông minh mà đất nước cần ở các bạn là sự tìm tòi, đổi mới sáng tạo không ngừng, dám nghĩ dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung; là sự nhạy bén, sắc bén trong giải quyết các vấn đề cấp thiết của đất nước và của toàn nhân loại.

Đương thời nghĩa là ngay bây giờ. Dân tộc ta không thể chờ đợi, khi các đòi hỏi về đưa đất nước phát triển bứt phá, giàu mạnh là vô cùng cấp thiết. Đất nước cần các bạn hành động ngay hôm nay.

Phó Thủ tướng khẳng định Chính phủ cam kết khơi thông mọi nguồn lực cho đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững. Nhưng người khai thác một cách thông minh và sử dụng một cách hiệu quả các nguồn lực đó vì sự nghiệp chung phải là chính các bạn trẻ.

Phó Thủ tướng mong muốn các bạn hãy không ngừng học tập, rèn luyện để trở thành người vừa có tài, vừa có đức. Hãy khởi nghiệp, không chỉ để làm giàu cho bản thân, gia đình, mà còn vì tương lai tươi sáng của toàn dân tộc, vì một thế giới xanh, sạch, hòa bình, ổn định, phồn vinh.

Phó Thủ tướng tin tưởng rằng, thế hệ trẻ Việt Nam, trong đó có các bạn trẻ đang tham dự Talkshow này, sẽ thấm nhuần tinh thần "đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên", góp phần làm nên những kỳ tích về "chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số" trong kỷ nguyên phát triển mới của Việt Nam.

Việt Nam đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy phát triển bền vững

Tại Talkshow, Giáo sư Scott Thompson-Whiteside, Tổng Giám đốc Đại học RMIT Việt Nam nhấn mạnh trong bối cảnh chuyển đổi số, sản xuất tiên tiến và chuyển dịch xanh đang diễn ra mạnh mẽ, thanh niên Việt Nam đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy phát triển bền vững.

Thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu đòi hỏi các giải pháp sáng tạo và thế hệ trẻ Việt Nam với sự am hiểu công nghệ, tính linh hoạt và tư duy đột phá sẽ là lực lượng đi đầu trong phát triển các công nghệ xanh và giải pháp số thân thiện môi trường

Theo Giáo sư Scott Thompson-Whiteside, tương lai của việc làm cũng đang chuyển từ mục tiêu tối ưu hóa hiệu quả sang tối ưu hóa sáng tạo, vì vậy ông hy vọng các bạn trẻ hãy luôn mang trong mình tinh thần "học nhanh – thử nhanh – thất bại nhanh – cải thiện nhanh" sau buổi thảo luận hôm nay.

25 năm qua, RMIT Việt Nam đã đào tạo hơn 25.000 sinh viên, hiện đang đóng góp quan trọng ở Việt Nam và trên thế giới. RMIT kiên định mục tiêu xây dựng năng lực lãnh đạo cho thanh niên Việt Nam thông qua giáo dục chất lượng cao, trải nghiệm thực tiễn và thúc đẩy tư duy sáng tạo – phản biện, Giáo sư Scott Thompson-Whiteside cho biết.

39% kỹ năng cốt lõi của lực lượng lao động sẽ thay đổi vào năm 2030

Trao đổi với các bạn trẻ, Giám đốc điều hành WEF Stephan Mergenthaler cho biết: Theo nghiên cứu của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, đặc biệt là báo cáo Future of Jobs, 39% các kỹ năng cốt lõi của lực lượng lao động sẽ thay đổi vào năm 2030, cho thấy một thực tế rằng công việc tương lai sẽ đòi hỏi những năng lực mà hôm nay thậm chí các bạn trẻ còn chưa từng nghe đến.

Điều đó có nghĩa là công nghệ không thay thế con người, mà đang tái định nghĩa những điều chỉ con người mới có thể làm., bao gồm các kỹ năng như tư duy phân tích, khả năng kiên cường thích ứng, sự linh hoạt và nhanh nhạy, năng lực lãnh đạo và ảnh hưởng xã hội, tư duy sáng tạo.

Theo Giám đốc điều hành WEF Stephan Mergenthaler, ở nhóm kỹ năng tăng trưởng nhanh nhất đến năm 2030, sự trỗi dậy mạnh mẽ của các năng lực liên quan đến công nghệ: trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, an ninh mạng, năng lực hiểu biết công nghệ. Đồng thời, những kỹ năng nhân văn như sáng tạo, khả năng phục hồi, óc tò mò và tinh thần học tập suốt đời cũng nằm trong nhóm tăng trưởng mạnh.

Nếu hiện nay 47% công việc vẫn được thực hiện hoàn toàn bởi con người, thì đến năm 2030, bức tranh sẽ cân bằng hơn. Gần một phần ba công việc do công nghệ đảm nhiệm, một phần ba dựa trên sự hợp tác con người – máy móc, và phần còn lại do con người thực hiện. Đây chính là mô hình mà thế hệ trẻ phải chuẩn bị bước vào, đó là mô hình hợp tác giữa con người và AI.

Ông Stephan Mergenthaler nhấn mạnh, hiện có 3 sự dịch chuyển tư duy quan trọng mà thế hệ mới cần chuẩn bị: Thứ nhất, chuyển từ tư duy cạnh tranh sang hợp tác với AI. Công nghệ không phải "đối thủ", mà là công cụ giúp con người tập trung vào các giá trị cao hơn; thứ hai, chuyển từ "học một lần cho cả đời" sang "học liên tục", kỹ năng không còn là một bộ công cụ tĩnh, mà là hành trình không ngừng cập nhật; thứ ba, chuyển từ chuyên môn hóa sang tư duy liên ngành. Thế giới mới đòi hỏi khả năng kết nối các lĩnh vực để tạo ra giải pháp mới – điều mà máy móc chưa thể làm..

Hải Minh