Cơ cấu lại thị trường khách du lịch: Bắt đầu từ sản phẩm mới lạ

Ngành kinh tế xanh cần nghiên cứu các dòng sản phẩm đáp ứng nhu cầu đa dạng của du khách quốc tế, đặc biệt là các thị trường khách “nhà giàu”

Sản phẩm mới lạ, độc đáo là yếu tố quyết định

Trong khuôn khổ Hội chợ Du lịch quốc tế Việt Nam VITM Hà Nội 2020, Tổng cục Du lịch đã tổ chức Hội nghị Cơ cấu lại thị trường khách du lịch, nhằm đánh giá, xem xét lại cơ cấu thị trường khách.

Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch, ông Nguyễn Trùng Khánh cho biết, Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng lượng khách quốc tế nhanh nhất thế giới, bình quân 22,7%/năm. Tổng thu từ du lịch cũng tăng từ 355.000 tỷ đồng lên 755.000 tỷ đồng, đóng góp quan trọng vào GDP cả nước. Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 khiến ngành kinh tế xanh bị ảnh hưởng nặng nề. Từ tháng 2/2020 đến nay, Việt Nam đã tạm dừng hoạt động đón khách quốc tế, thị trường du lịch nội địa cũng bị ảnh hưởng bởi các đợt giãn cách xã hội khi dịch bùng phát.

“Dự kiến năm 2020, khách du lịch quốc tế đến Việt Nam giảm trên 80%, khách du lịch nội địa giảm 50% so với năm 2019. Thiệt hại của ngành du lịch Việt Nam năm 2020 lên tới 23 tỷ USD”, ông Khánh dự báo và nhấn mạnh, du lịch cần phải xem xét lại cơ cấu ngành, có ứng dụng công nghệ thông minh, du lịch số, đồng thời có các giải pháp để đa dạng hóa thị trường khách quốc tế, coi đây là cơ hội tái cơ cấu để phát triển sang một giai đoạn mới.

Theo đại diện các doanh nghiệp, dịch bệnh đã làm thay đổi thói quen, hành vi của người đi du lịch. Bản thân du khách có tâm lý e dè, lo ngại và đòi hỏi an toàn cao hơn khi đi du lịch. Việc quyết định đi du lịch cũng khó khăn hơn do kinh tế phục hồi chậm hoặc thu nhập bị giảm sút. Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 chưa được kiểm soát trên thế giới, thị trường khách quốc tế chưa mở cửa trở lại, du lịch nội địa chính là giải pháp giúp các doanh nghiệp phục hồi, duy trì hoạt động.

Tuy nhiên, các sản phẩm du lịch phục vụ đối tượng khách này chưa đa dạng, vẫn có tính mùa vụ. Ông Nguyễn Minh Tâm, đại diện Vietnam Airlines đánh giá: “Hiện nay các sản phẩm phục vụ khách nội địa vẫn theo xu hướng truyền thống. Đi biển thì Phú Quốc, Nha Trang; miền núi thì Sa Pa, Hà Giang... Trong khi nhiều điểm đến hấp dẫn, cảnh quan đẹp lại chưa được khai thác hiệu quả. Nếu không có các sản phẩm mới lạ, độc đáo thì du khách trong nước cũng chỉ đi 1-2 lần cho một điểm du lịch rồi lại chán".

Bà Trâm Nguyễn, đại diện Google thông tin, cuộc khảo sát của đơn vị này mới đây cho thấy, người Việt Nam lạc quan nhất thế giới về du lịch sau dịch bệnh. Trong đó, yếu tố hàng đầu đối với du khách Việt khi quyết định lựa chọn các dịch vụ du lịch là uy tín thương hiệu của doanh nghiệp, sau đó mới là giá cả. Điều này đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp phải không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm.

“Doanh nghiệp phải đầu tư các kênh thông tin số, không ngừng cải thiện chất lượng dịch vụ, cải tiến các chuyến đi cho hấp dẫn, đáp ứng được nhu cầu của nhiều đối tượng, từ đó nâng cấp thương hiệu doanh nghiệp”, bà Trâm Nguyễn nói.

Đa dạng hóa thị trường khách quốc tế

Bên cạnh việc tập trung khai thác thị trường khách nội địa, đại diện các doanh nghiệp cho rằng, cũng cần phải “tính xa” đón đầu khách quốc tế, với những sản phẩm mới, phù hợp với bối cảnh.

Theo ông Trương Quốc Hùng, Chủ tịch Câu lạc bộ lữ hành Unesco Hà Nội, Việt Nam có thể tính đến các thị trường gần trước như là các nước Đông Nam Á, các nước lân cận với Việt Nam đã an toàn và mở cửa đón khách.

Về vấn đề này, ông Phùng Quang Thắng, Giám đốc Công ty Lữ hành Hanoitourist nhấn mạnh, thị trường du khách quốc tế đến Việt Nam thời điểm này khá đặc thù, chủ yếu là khách ngoại giao, đi công tác... chúng ta có thể xem xét nghiên cứu thiết kế các tour cách ly phục vụ họ.

Một vấn đề nữa được nhiều đại biểu quan tâm là thời gian qua, du lịch Việt Nam phụ thuộc nhiều vào thị trường Đông Bắc Á gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan với khoảng 66,8%. Một số thị trường khách châu Âu, châu Mỹ... có mức chi trả cao vẫn chưa được khai thác hiệu quả. Điều này đòi hỏi ngành kinh tế xanh phải lập tức nghiên cứu các dòng sản phẩm đáp ứng nhu cầu đa dạng của du khách quốc tế, đặc biệt là các thị trường khách “nhà giàu”. Đồng thời, đảm bảo phát triển cân đối cơ cấu khách du lịch quốc tế đến từ nhiều thị trường.

Cụ thể là, tăng tỷ lệ khách đến từ các thị trường còn chiếm tỷ lệ thấp như ASEAN, hoặc các thị trường xa như Tây Âu, Bắc Mỹ có thời gian lưu trú dài và chi tiêu cao... Còn đối với các thị trường có tỷ trọng cao về số lượng khách như Trung Quốc, Hàn Quốc, cần tập trung phát triển sản phẩm, dịch vụ khai thác các phân khúc khách có thu nhập cao, có khả năng chi tiêu cao và lưu trú dài ngày, sử dụng các dịch vụ cao cấp.

Các chuyên gia cũng khẳng định, Việt Nam cần nghiên cứu phát triển các loại hình sản phẩm du lịch có lợi thế như chăm sóc sức khỏe, du lịch MICE, du lịch văn hóa, thể thao... Đây cũng là xu hướng mới của du khách kể từ khi Covid-19 xuất hiện.

Hiện thị trường khách Đông Bắc Á chiếm khoảng 66,8%, ASEAN chiếm khoảng 11,3%, châu Âu chiếm khoảng 12% lượng khách đến Việt Nam. 80% khách đến bằng đường không, 18,7% khách đến bằng đường bộ. 56,74% doanh thu chi cho ăn uống và lưu trú, 20,57% chi cho mua sắm và giải trí, 20% chi cho vận chuyển. Khách nội địa chiếm 82,5%, khách quốc tế chiếm 17,5%.