Có dấu hiệu hình sự trong vụ lật cano chở 39 người tại Hội An?

Khoảng 14h ngày 26/2, cano chở khách du lịch của Công ty TNHH MTV Du lịch Phương Đông do ông Lê Sen làm thuyền trưởng vận chuyển khách từ xã Tân Hiệp, đảo Cù Lao Chàm vào Cửa Đại thì bị lật. Lúc gặp nạn, phương tiện chở 39 người. Vụ việc khiến 17 người tử vong, 22 người được cứu sống.

Đại diện các đơn vị liên quan thuộc Bộ Công an đã có mặt tại hiện trường để phối hợp cùng Công an tỉnh Quảng Nam điều tra làm rõ nguyên nhân vụ tai nạn.

Ngoài trách nhiệm dân sự, những người liên quan trong vụ việc này có thể bị xử lý hình sự không?

Chiếc cano gặp nạn bị hư hỏng nặng. Ảnh: Đoàn Nguyên.

Theo dõi vụ việc, tiến sĩ Nguyễn Hồng Thái (Giám đốc Công ty Luật HILAP) nhìn nhận đây là vụ tai nạn đau lòng, gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của nhiều du khách, ảnh hưởng đến môi trường du lịch của địa phương. Bởi vậy, cơ quan chức năng cần khẩn trương xác minh nguyên nhân, làm rõ yếu tố lỗi và trách nhiệm của các bên liên quan trong sự việc.

Theo ông Thái, quá trình điều tra, lực lượng chức năng sẽ làm rõ nhiều yếu tố như chiếc cano có đủ điều kiện lưu hành không? Chất lượng chiếc cano như thế nào? Việc mũi tàu bị vỡ là do yếu tố khách quan (sóng đánh), lỗi chủ quan (lỗi cẩu thả của lái tàu) hay nguyên nhân khác? Người điều khiển bằng cấp có chứng chỉ phù hợp? Quá trình vận chuyển hành khách có đảm bảo quy tắc an toàn không hay nguyên nhân các hành khách bị rơi xuống biển là gì?...

Trường hợp có căn cứ xác định người điều khiển cano đã có lỗi chủ quan dẫn tới vụ tai nạn, cơ quan công an có thể khởi tố vụ án hình sự Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường thủy theo Điều 272 Bộ luật Hình sự 2015 để điều tra theo quy định.

Phân tích thêm về tội danh này, thạc sĩ Hoàng Trọng Giáp (Giám đốc Công ty Luật Hoàng Sa) cho rằng để có căn cứ xử lý hình sự, cơ quan chức năng phải củng cố hồ sơ để đáp ứng những yếu tố pháp lý sau:

Về chủ thể, cần đảm bảo người bị xử lý đủ năng lực trách nhiệm hình sự và độ tuổi theo luật định, đồng thời phải là người điều khiển phương tiện giao thông đường thủy.

Về khách thể, hành vi vi phạm phải xâm phạm những quy định của Nhà nước về an toàn vận tải giao thông đường thủy, mà cụ thể là xâm phạm vào những quy định của Nhà nước trong lĩnh vực điều khiển giao thông đường thủy, gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe của công dân, tài sản của Nhà nước, tổ chức và công dân.

Hình ảnh tan hoang bên trong chiếc cano gặp nạn. Ảnh: Đoàn Nguyên.

Về mặt chủ quan, hình thức lỗi là lỗi vô ý.

Về mặt khách quan, cần làm rõ lái tàu đã có những hành vi vi phạm quy định về an toàn giao thông đường thủy như đi quá tốc độ, chở quá trọng tải, tránh vượt trái phép; không đi đúng tuyến, luồng lạch, đỗ không đúng nơi quy định hay vi phạm các quy định khác như không chấp hành lệnh của người chỉ huy, hoa tiêu, chở người không đúng quy định...

Về hậu quả, đây là dấu hiệu bắt buộc phải có để làm căn cứ xử lý hình sự. Người vi phạm sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu hành vi vi phạm gây hậu quả chết người; gây thương tích hoặc gây tổn hại nghiêm trọng cho sức khỏe của người khác theo luật định hoặc gây thiệt hại về tài sản từ 100 triệu đồng trở lên.

Theo ông Giáp, nếu đủ các yếu tố cấu thành tội phạm hình sự nêu trên, lái tàu có thể bị xem xét xử lý hình sự. Với tình tiết định khung làm chết từ 3 người trở lên, khung hình phạt áp dụng đối với người này là 7-15 năm tù.

Trường hợp xác định vụ việc không có dấu hiệu hình sự, thuyền trưởng Lê Sen cùng phía Công ty Phương Đông có trách nhiệm bồi thường dân sự cho gia đình các nạn nhân.

Hoàng Linh