Có gì thú vị ở 'Làng du lịch tốt nhất thế giới 2025' tại Lạng Sơn?

Làng Quỳnh Sơn (Lạng Sơn) và Lô Lô Chải (Tuyên Quang) là hai đại diện mới nhất của Việt Nam được Tổ chức Du lịch Liên Hợp Quốc (UN Tourism) vinh danh là "Làng du lịch tốt nhất thế giới 2025".

Sau khi đánh giá hơn 270 hồ sơ đăng ký từ 65 quốc gia, UN Tourism đã ghi nhận tài nguyên văn hóa, thiên nhiên phong phú và nổi bật cùng những cam kết về phát triển du lịch bền vững của Quỳnh Sơn và Lô Lô Chải.

So với Lô Lô Chải, Quỳnh Sơn vẫn là ngôi làng "bí ẩn" hơn với nhiều du khách. Từ cuối tháng 10, từ khóa "làng Quỳnh Sơn" gây chú ý trong các nhóm du lịch, khiến du khách tò mò tìm kiếm thông tin.

Toàn cảnh làng Quỳnh Sơn vào mùa vàng tháng 11/2025. Ảnh: Nam Nguyễn

Làng Quỳnh Sơn ở đâu?

Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn nằm ở trung tâm thung lũng Bắc Sơn (xã Bắc Sơn, Lạng Sơn), cách trung tâm Hà Nội khoảng 180km, tương đương 3,5-4h di chuyển bằng ôtô.

Đây là làng du lịch cộng đồng đầu tiên của tỉnh Lạng Sơn, được thành lập và đưa vào hoạt động từ năm 2010. Làng có vị trí thuận lợi, nằm gần quốc lộ 1B – tuyến đường nối tỉnh Lạng Sơn với Thái Nguyên.

Quỳnh Sơn thuộc khu di tích quốc gia đặc biệt Khởi nghĩa Bắc Sơn và nằm trong vùng công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn. Nơi đây sở hữu cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, bản sắc văn hóa đậm nét, đặc biệt là không gian văn hóa Tày được gìn giữ và phát huy trong đời sống hằng ngày của người dân.

Ngôi làng đang thu hút du khách ghé thăm

Thong dong ngắm nhà sàn

Làng có hơn 400 ngôi nhà sàn truyền thống, trong đó nhiều ngôi nhà có hàng trăm năm tuổi, trải qua 3-4 thế hệ gìn giữ.

Điều thú vị, toàn bộ nhà sàn cùng quay mặt về hướng Nam, lưng tựa vào dãy núi đá sừng sững, lợp mái ngói âm dương. Bà con người Tày quan niệm, nhà quay mặt về hướng Nam sẽ giúp gia đình có nhiều sinh khí, may mắn và ấm no.

Trong khi đó, loại ngói âm dương truyền thống giúp ngôi nhà mát mẻ vào mùa hè, ấm áp vào mùa đông.

Chính sự thống nhất và nguyên bản trong không gian, kiến trúc, con người và văn hóa đã giúp Quỳnh Sơn tạo nên ấn tượng mạnh mẽ với hội đồng quốc tế.

Một ngôi nhà sàn truyền thống được cải tạo để làm homestay đón khách

Du khách có thể thong thả đi bộ quanh làng, ngắm nhìn những nếp nhà giản dị, bình yên, trò chuyện với bà con vô cùng thân thiện, mến khách. Mỗi căn nhà lại mang dấu ấn riêng nơi hiên, cửa hay vách gỗ như chính cá tính của từng gia chủ.

Tối đến, du khách có thể tham gia các buổi biểu diễn hát then, đàn tính, đốt lửa trại cùng bà con.

Bà con giữ gìn những nét văn hóa truyền thống hát then, đàn tính

Đón mùa vàng rực rỡ

Mùa thu hoạch ở đây diễn ra vào cuối tháng 7 và tháng 11 hằng năm. Khi ấy, cả thung lũng bằng phẳng phủ màu vàng óng của lúa chín, bao quanh là những dãy núi đá vôi trùng điệp. Dòng sông Thương uốn lượn như dải lụa vắt qua từng thửa ruộng.

Du khách nên tới trải nghiệm làng Quỳnh Sơn vào tháng 11 để có thể tham gia lễ hội mùa vàng ở Bắc Sơn. Tại lễ hội có nhiều hoạt động thú vị như xem đồng bào thi gặt lúa truyền thống, giã gạo, gói bánh chưng đen...

Người dân và du khách thích thú xem bà con thi gặt lúa

Hiện nay, tại Quỳnh Sơn, một số hộ homestay có dịch vụ cho thuê thuyền SUP để du khách chèo trên sông, ngắm mùa vàng một cách mới lạ. Nơi đây cũng là điểm bay dù lượn hấp dẫn nhiều phi công.

Đặc biệt, nếu leo bộ lên núi Nà Lay cao khoảng 600m so với mực nước biển, du khách có thể phóng tầm mắt ngắm toàn cảnh thung lũng lúa Bắc Sơn vàng óng, thấp thoáng mái nhà sàn bình yên của bà con.

Trải nghiệm "bay trên mùa vàng" Bắc Sơn

Thăm làng làm ngói

Cách làng Quỳnh Sơn chỉ ít phút di chuyển, du khách có thể ghé thăm làng nghề sản xuất ngói âm dương - loại ngói mà bà con sử dụng để lợp mái nhà sàn từ bao đời nay.

Tại đây, du khách được tìm hiểu về 8 bước để tạo ra những viên ngói giúp ngôi nhà "hè mát, đông ấm", từ cách chọn đất, lọc sạch tới ủ, nhào, tạo hình, nung lò củi. Ngói được phơi tự nhiên rồi đưa vào lò nung liên tục suốt 23-25 ngày.

Mỗi viên ngói mang trong mình triết lý âm - dương của người Tày: một viên úp, một viên ngửa - biểu tượng của sự hòa hợp trời đất.

Lò nung ngói là điểm check-in hấp dẫn du khách

Ẩm thực hấp dẫn

Ẩm thực của bà con người Tày ở Quỳnh Sơn khá hấp dẫn với bánh chưng đen, lạp xưởng gừng núi, bánh ngải, khâu nhục, xôi cẩm, vịt quay, quýt vàng Bắc Sơn...

Nguyên liệu chính để tạo nên sự độc đáo của bánh chưng đen chính là tro của rơm nếp. Gạo nếp cái hoa vàng ngon được ngâm trong nước tro đặc biệt để tạo màu đen và mùi hương. Bánh chưng đen có vị thơm, dẻo, ăn không hề nóng bụng.

Bánh chưng đen đặc sản của Bắc Sơn

Mùa cuối năm, trong mâm cơm ở làng thường có món tráng miệng là quýt. Loại quýt này thường trồng trong các khe núi, vỏ mỏng, màu vàng ươm đẹp mắt. Khi bóc, vỏ quýt tỏa mùi hương rất đặc trưng, bám vào tay thực khách. Quýt không quá ngọt nhưng lại chua nhẹ, thanh mát.

Những trái quýt vàng có mùi thơm đặc biệt

Ở đâu khi tới Quỳnh Sơn?

Hiện, ở làng Quỳnh Sơn có 9 homestay của các gia đình người Tày địa phương. Du khách có thể ở phòng cộng đồng với giá 100.000-200.000 đồng/đêm hoặc thuê phòng riêng.

Các homestay đều giữ nếp nhà sàn truyền thống. Du khách sẽ được sống cùng người dân địa phương, tham gia các hoạt động nuôi trồng, nấu nướng... Đây cũng chính là điểm nhấn giúp ngôi làng đạt tiêu chí trở thành "Làng du lịch tốt nhất thế giới 2025".

Du khách lưu ý, tại làng chưa có những khu nghỉ phục vụ nghỉ dưỡng cao cấp. Người dân và chính quyền địa phương vẫn đang tiếp tục nâng cao dịch vụ du lịch, gắn liền với bảo tồn cảnh quan, kiến trúc, văn hóa.

Về phương tiện đi lại, du khách có thể đi xe riêng hoặc đi ô tô khách từ Hà Nội tới trung tâm xã Bắc Sơn, sau đó đi xe ôm vào làng Quỳnh Sơn. Hiện, có một số ít nhà xe đã cung cấp tuyến xe từ Hà Nội lên thẳng làng Quỳnh Sơn.

Linh Trang

Nguyễn Huy