Cô giáo tiểu học với bí quyết 'học mà không áp lực'

Chân dung cô Trần Thị Tuyết Trường Tiểu học Phúc Đồng (Hà Nội). Ảnh Liêm Anh.

Kiên trì cùng trò đi tìm niềm vui học tập

Buổi sáng đầu thu, trong lớp học nhỏ ở Trường Tiểu học Phúc Đồng (Hà Nội), cô giáo Trần Thị Tuyết vẫn quen cúi xuống chỉnh lại chiếc ba lô cho học trò, mỉm cười mỗi khi nghe tiếng “cô ơi” vang lên.

Tiếng trống vang lên, cô khởi động ngày học bằng các trò chơi, hay những câu đố vui để lấy đà cho ngày học mới.

Cô Tuyết tâm sự: “Dạy học sinh tiểu học - lớp 1 là hành trình cùng các em bước qua những giọt nước mắt đầu đời để tìm thấy niềm vui khi đến lớp. Do đó, tôi luôn cố gắng tạo ra các tiết học hấp dẫn, lấy không khí hứng thú của ngày học cho trò”.

Tiếp lời, cô kể từ bé đã nuôi ước mơ trở thành cô giáo. Tình yêu nghề được lớn lên nhờ sự truyền cảm hứng của cô giáo dạy Ngữ Văn ở 4 năm học THCS. Khi lớn lên, cô Tuyết chọn theo học ngành Sư phạm Tiểu học, Trường Cao đẳng Sư phạm Hải Dương. Bất chấp khi đó, nhiều người cho rằng nghề giáo nhiều vất vả, thu nhập khiêm tốn. Với cô, lựa chọn ngành sư phạm đơn giản là vì tình yêu văn chương, vì mong muốn được đứng trên bục giảng.

Để tạo không khí hứng thú trong ngày học mới, cô Tuyết thường dùng các trò chơi để khởi động. Ảnh Liêm Anh.

Ra trường, cô Tuyết được nhận công tác tại Trường Tiểu học Phúc Đồng (Hà Nội). Những ngày đầu đi dạy, cô giáo trẻ vừa háo hức vừa bỡ ngỡ trước nhiều tình huống mới mẻ trong môi trường tiểu học.

Nhớ lại những kỷ niệm ngày đầu công tác, ánh mắt cô nhìn ra sân trường, giọng nói nhẹ lại: “Cách đây vài năm, một học sinh của tôi từ ngày khai giảng đến suốt nhiều tuần liên tiếp ngày nào đi học cũng khóc mỗi khi phải rời tay mẹ để vào lớp. Trước tình huống đó, thay vì ép buộc con vào học tôi chọn cách nhẹ nhàng trao đổi với phụ huynh, đề nghị cha mẹ cùng phối hợp để giúp con vượt qua nỗi sợ đến trường”.

Những buổi đầu, cô mời phụ huynh cùng ngồi trong lớp để trẻ cảm thấy an toàn, sau đó dần tạo cơ hội để em tự lập từng chút một. Gần một tháng trôi qua, sự kiên trì đã được đền đáp, trò bắt đầu tự tin bước vào lớp, hòa nhập cùng bạn bè và tham gia sôi nổi mọi hoạt động. Từ một học sinh nhút nhát, em trở thành “ngôi sao nhỏ” trong các phong trào văn nghệ, kể chuyện và giới thiệu sách của lớp.

Lớp học được cô trang trí ấm cúng, gần gũi. Ảnh NVCC.

“Từ câu chuyện đó, tôi rút ra rằng trong giáo dục học sinh tiểu học, cô giáo không chỉ cần kiên nhẫn mà cha mẹ cũng phải đồng hành với con cái trong những giai đoạn trẻ nhạy cảm”, cô chia sẻ.

Theo cô Tuyết, mỗi em đều có tâm lý riêng, đặc biệt khi học trò vừa rời môi trường mầm non tự do, nay phải làm quen với khuôn khổ của trường tiểu học, thời gian học kéo dài hơn, yêu cầu cũng nhiều hơn, khi các em bắt đầu đối mặt với thực tế học nhiều hơn chơi. Nếu người lớn chỉ dùng áp lực hoặc hình phạt, em sẽ càng sợ hãi. Ngược lại, sự thấu hiểu và động viên đúng lúc có tác dụng gấp nhiều lần hình phạt.

Sau nhiều năm đứng lớp, cô Trần Thị Tuyết thấm thía rằng, với học sinh tiểu học, điều quan trọng nhất không phải là học thật nhanh, viết thật đẹp, mà là hình thành được nề nếp và cảm xúc tích cực khi đến trường.

Theo cô, giai đoạn đầu cấp là thời điểm nhạy cảm, bởi những gì trò học được từ cô giáo trong năm đầu tiên, từ cách chuẩn bị sách vở, rửa tay, ăn uống, sinh hoạt đều sẽ trở thành thói quen lâu dài trong hành trình học tập sau này.

“Nếu giáo viên thiếu kiên nhẫn, rất dễ khiến trẻ sợ học, sợ cô và bản thân cô giáo không thể đồng hành tốt với trò”, cô cho biết.

Cô Tuyết chia sẻ thêm, trong thực tế giảng dạy, có những chuyện tưởng chừng nhỏ nhưng lại dễ trở nên phức tạp nếu giữa phụ huynh, giáo viên và học sinh thiếu sự thấu hiểu. Học sinh còn non nớt, chưa đủ khả năng diễn đạt cảm xúc hay hiểu hết ý của cô giáo. Điều quan trọng nhất là mỗi bên đặt mình vào vị trí của người khác để cùng tìm cách đồng hành, giúp các em cảm thấy an toàn và tin tưởng khi đến trường.

“Kỷ luật tích cực” giúp trẻ tự giác học tập

Trong công tác chủ nhiệm, cô Tuyết thường xuyên áp dụng phương pháp “kỷ luật tích cực”, chú trọng động viên thay vì phê bình. Cô chia sẻ, đặc thù lứa tuổi học sinh tiểu học rất thích được khen ngợi và phản ứng tốt hơn khi được ghi nhận.

Thay vì phạt khi trò mắc lỗi, cần khen ngợi trẻ đúng lúc, đúng chỗ, từ đó khuyến khích trẻ tiếp tục cố gắng. Cách làm tưởng đơn giản ấy lại mang đến hiệu quả rõ rệt, mỗi tiết học trở nên vui tươi, học sinh chủ động hơn và tự tin thể hiện bản thân.

Với học trò, cô luôn động viên tạo động lực để các em phấn đấu. Ảnh NVCC.

Hiểu được tâm lý trò thường uể oải sau ngày nghỉ cuối tuần, cô Tuyết có những cách riêng để khởi động tuần học mới đầy năng lượng. Vào mỗi sáng đầu tuần, cô tổ chức những hoạt động khởi động ngắn như hát tập thể, trò chơi vận động nhẹ để giúp các em lấy lại tinh thần học tập. Những tiết đầu ngày vì thế luôn rộn ràng tiếng cười, đầy năng lượng tích cực.

Sau tiết học, cô ghi nhận hành động tốt của các em vào sổ thi đua và công bố kết quả vào sáng hôm sau. Việc được chờ đợi để nhận “sao thưởng” khiến học sinh hào hứng hơn, chủ động làm việc tốt không chỉ trong lớp mà cả khi ở nhà.

Theo cô Tuyết, việc rèn luyện cho học sinh lớp 1 không dừng lại ở lớp học mà còn cần sự nối dài trong sinh hoạt khi trò về nhà với bố mẹ. Theo quy định, cô không giao bài tập về nhà, nhưng luôn khuyến khích học sinh mở lại sách, luyện đọc, quay những video ngắn để chia sẻ với cô và các bạn. Những việc nhỏ lặp đi lặp lại sẽ hình thành nề nếp, lâu dần các em sẽ hình thành được thói quen và tự giác làm tốt nhiệm vụ học tập.

Liêm Anh