Kỷ luật học sinh: Cách ly là giải pháp hay tổn thương?

Nội dung gây chú ý này nằm trong dự thảo Nghị định sửa đổi về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục do Bộ GD&ĐT công bố lấy ý kiến đến ngày 16/10/2025. Dự thảo đặt ra câu hỏi: Đâu là điểm cân bằng giữa việc áp dụng kỷ luật nghiêm khắc để bảo vệ môi trường giáo dục và bảo đảm tính nhân văn, tránh gây tổn thương tâm lý cho người học?

Áp lực và thách thức trong định nghĩa hành vi

Mặc dù mục tiêu của dự thảo nhằm tạo ra môi trường học tập an toàn, đề cao sự tôn trọng lẫn nhau, các nhà giáo đang đối mặt với nhiều băn khoăn về tính khả thi và cơ sở pháp lý khi áp dụng.

Cô Nguyễn Kim Dung – giáo viên chủ nhiệm tại một trường THPT ở tỉnh Phú Thọ nêu rõ: "Mức kỷ luật cao nhất của cấp tiểu học hiện nay chỉ là yêu cầu xin lỗi (theo Thông tư 19). Bây giờ, nếu chúng tôi buộc học sinh cách ly, cần phải xác định rõ cơ sở pháp lý nào để tránh kiện tụng".

Ảnh minh họa.

Bên cạnh đó, việc định nghĩa hành vi là thách thức lớn. "Hành vi 'xúc phạm nghiêm trọng' phải được định nghĩa bằng những hành động cụ thể, có thể đo lường được, không thể chỉ dựa vào cảm tính của giáo viên, bởi điều này liên quan trực tiếp đến quyền lợi học tập của trẻ", cô Dung nhấn mạnh.

Cũng theo cô Dung, biện pháp cách ly, dù là tạm thời, chỉ nên là lựa chọn bất đắc dĩ. Nếu lạm dụng nó để giải quyết các mâu thuẫn hàng ngày sẽ là sự thất bại của giáo dục và có thể gây tổn hại tâm lý lâu dài cho học sinh.

Từ góc độ của phụ huynh và chính học sinh, đề xuất này nhận được sự đồng tình về mục tiêu giáo dục, nhưng đi kèm với mối lo lắng về hệ lụy tâm lý.

Chị Bùi Kim Hoa có hai con đang học lớp 10 và lớp 6 tại phường Mỹ Đình (Hà Nội) bày tỏ sự ủng hộ đối với các biện pháp xử phạt nghiêm khắc nhằm uốn nắn hành vi sai trái, song chị đề nghị nhà trường phải luôn chú ý đến tính nhân văn và linh hoạt trong quá trình thực hiện.

Còn em Tạ Hoàng Minh (học sinh lớp 10 Trường THCS và THPT Nguyễn Siêu) chia sẻ lo lắng rằng, việc cách ly có thể khiến học sinh bị cô lập, chịu tổn thương tâm lý và nảy sinh những suy nghĩ tiêu cực.

Theo Minh, nhà trường cần kết hợp thêm hỗ trợ tâm lý, tư vấn hành vi giúp các bạn hiểu vì sao mình sai và cần được cách ly để tốt hơn, chứ không chỉ cảm thấy bị loại bỏ.

Cần xây dựng Tổ Tâm lý học đường

Nhiều ý kiến cho rằng, kỷ luật nghiêm khắc không phải là giải pháp duy nhất. Giáo dục hiện đại đòi hỏi sự thấu hiểu nguyên nhân gốc rễ của hành vi sai lệch, đặt đối thoại và lắng nghe học sinh lên hàng đầu.

ThS. Vũ Diễm - chuyên gia tâm lý học đường tại Trường phổ thông quốc tế Kinh Bắc nhận định: "Kỷ luật phải là giáo dục trách nhiệm, không phải là trừng phạt. Biện pháp cách ly, nếu áp dụng, cần có sự tham gia của chuyên gia tâm lý để can thiệp sớm, giúp học sinh nhận thức được hành vi sai trái và trang bị kỹ năng giải quyết vấn đề, chứ không chỉ đơn thuần là loại trừ khỏi lớp học".

Để giải quyết vấn đề, các chuyên gia và giáo viên đề xuất cần có giải pháp đồng bộ. Quan trọng hơn cả, việc phối hợp giữa gia đình và nhà trường phải được đẩy mạnh. Đặc biệt, các cơ sở giáo dục cần chú trọng xây dựng Tổ Tâm lý học đường hoạt động hiệu quả, tạo không gian an toàn để học sinh được chia sẻ và tháo gỡ những vấn đề tâm lý theo từng giai đoạn phát triển.

"Chúng tôi mong Bộ GD&ĐT sẽ sớm đưa ra các văn bản hướng dẫn chi tiết, đảm bảo rằng mọi hình thức kỷ luật, dù nghiêm khắc, cũng phải tuân thủ triết lý giáo dục nhân văn: giáo dục không phải là loại trừ mà là hỗ trợ để hoàn thiện nhân cách", cô Kim Dung kiến nghị.

Đỗ Vi