Có hay không việc 'đồng phục thông tin' trong hoạt động báo chí?

Chiều 15-3, trong khuôn khổ Hội Báo toàn quốc năm 2024, ngay sau phiên khai mạc diễn đàn báo chí, các đại biểu bước vào phiên thảo luận.

Mỗi phóng viên, mỗi cơ quan phải hiểu rõ nhiệm vụ của mình

Mở đầu phiên tọa đàm “Nâng cao tính Đảng, tính định hướng trong hoạt động báo chí”, Tổng Biên tập Báo SGGP Tăng Hữu Phong trích lại lời dạy của Bác Hồ về tờ báo của Đảng trong tác phẩm “Cần phải xem báo Đảng” đăng trên Báo Nhân dân số 197 ngày 22-6-1954 và nhấn mạnh đến tầm quan trọng của báo Đảng.

Tổng Biên tập Báo SGGP Tăng Hữu Phong tham luận tại tọa đàm. Ảnh: VIỆT DŨNG

Theo nhà báo Tăng Hữu Phong, thời gian qua, báo chí Việt Nam nói chung, Báo SGGP nói riêng luôn là một trong những lực lượng nòng cốt đề cao tính Đảng, giữ vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin chính xác, tin cậy, định hướng, dẫn dắt dư luận xã hội tích cực, đặc biệt thể hiện rõ trong bối cảnh truyền thông xã hội phát triển mạnh hiện nay. Báo SGGP cũng luôn chú trọng đến nhận thức về vai trò chính trị, trách nhiệm tuyên truyền của tờ báo cũng như tinh thần trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, phóng viên, biên tập viên và sự hiểu biết về nội dung tờ báo chịu trách nhiệm tuyên truyền.

Cụ thể, nhiều năm qua, Đảng ủy, Ban Biên tập Báo SGGP đã tập trung tổ chức nhiều khóa đào tạo ngắn hạn dành cho phóng viên, biên tập viên, thậm chí là nhân sự ở các bộ phận khác cũng tham gia để hiểu hơn về vai trò, vị trí của Báo SGGP trong truyền thông, thông tin tại TPHCM cũng như cả nước, qua đó nỗ lực làm tốt hơn nhiệm vụ của mình.

Song, nhà báo Tăng Hữu Phong cũng chia sẻ về khó khăn là việc làm mới những thông tin không còn mới hoặc việc khai thác các đề tài sao cho thật sinh động. Những năm gần đây, Báo SGGP luôn tìm cách để các loạt bài không chỉ là bài viết bình thường mà có thể chuyển tải trên tất cả các ấn phẩm, tạo được nét riêng của tờ báo. Chẳng hạn, cùng là chủ đề khai thác Nghị quyết 98 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách phát triển TPHCM, Báo SGGP không chỉ có các bài viết trên trang báo mà còn tổ chức các sự kiện phía sau, vừa gia tăng nội dung thông tin, vừa tạo được sự quan tâm của xã hội vào sự việc đó.

Cũng theo nhà báo Tăng Hữu Phong, để nâng cao tính đảng và tính định hướng thì phải bám sát vào chỉ đạo hàng ngày, diễn biến thời sự hàng ngày của cả nước và của thành phố. Đây là điều không dễ, nhất là trước những vấn đề phải đấu tranh về mặt tư tưởng.

Nhiều sinh viên đến dự phiên tọa đàm tại diễn đàn báo chí

Tổng Giám đốc Cổng Thông tin điện tử Chính phủ, Tổng Biên tập Báo điện tử Chính phủ Nguyễn Hồng Sâm cũng chia sẻ kinh nghiệm trong việc sử dụng các nền tảng mạng xã hội để lan tỏa thông tin phục vụ chỉ đạo, điều hành kinh tế - xã hội của Chính phủ. Các nền tảng web của Cổng Thông tin điện tử Chính phủ và Báo Điện tử Chính phủ có hàng chục triệu người truy cập mỗi tháng, nhưng vẫn sử dụng mạng xã hội để truyền tải thông tin đến bạn đọc.

Theo ông, các nền mạng xã hội xuyên biên giới là công cụ giao tiếp phong phú, tiện ích rất đa dạng, cuốn hút. Đây cũng là kênh cung cấp “thông tin ngược”, “thông tin phản hồi”, là nơi phản ánh những kiến nghị, góp ý nhanh chóng của người dân, doanh nghiệp. Song, mạng xã hội cũng là “con dao hai lưỡi” nên phải chủ động tham gia một cách tỉnh táo và chuyên nghiệp.

Để phát triển hệ sinh thái truyền thông đa nền tảng, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ luôn luôn ý thức và liên tục gia cố “ba trụ cột”. Đó là ứng dụng công nghệ và kỹ thuật tiên tiến nhất về truyền thông đa nền tảng; xây dựng và sử dụng hiệu quả đội ngũ nhân lực chất lượng cao cả trong và ngoài hệ thống để phục vụ công tác truyền thông đa nền tảng. Cùng với đó là không ngừng đổi mới cả về nội dung và kỹ thuật tổ chức sản xuất, cung cấp các sản phẩm truyền thông để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của các cấp lãnh đạo cũng như nhu cầu không ngừng nâng lên của bạn đọc.

Tại tọa đàm, Tổng Biên tập Báo Hà Nội Mới Nguyễn Minh Đức cũng chia sẻ về tính định hướng và cạnh tranh thông tin của báo chí tác động đến thông tin trên báo Đảng và người làm báo Đảng; Tổng Biên tập Tạp chí Xây dựng Đảng nêu ý kiến về vấn đề nâng cao tính Đảng, tính định hướng trong hoạt động báo chí…

Sáng tạo để tạo ra giá trị khác biệt

Đây là nội dung được lãnh đạo các cơ quan báo chí thảo luận sôi nổi tại tọa đàm bàn tròn diễn ra trong phiên tọa đàm “Nâng cao tính Đảng, tính định hướng trong hoạt động báo chí”. Theo nhà báo Tăng Hữu Phong, trong dư luận có một số nhận định trên, song trên thực tế tác nghiệp báo chí thì cho cái nhìn khác.

Nhà báo Tăng Hữu Phong chia sẻ, ông đã quản lý một số cơ quan báo chí nhưng chưa nhận được chỉ đạo nào về việc tất cả các báo phải thông tin như nhau. “Vấn đề là tác nghiệp của từng phóng viên và bạn đọc mà các cơ quan báo chí phục vụ sẽ quyết định đến việc tờ báo đó đưa thông tin gì”, nhà báo Tăng Hữu Phong nêu quan điểm.

Dẫn lại ví dụ về tuyên truyền Nghị quyết 98 của Quốc hội, nhà báo Tăng Hữu Phong khẳng định mỗi cơ quan báo chí tuyên truyền khác nhau. SGGP vừa có các bài viết của phóng viên, đặt bài các nhà khoa học, chuyên gia, tổ chức tọa đàm, giao lưu trực tuyến... để đẩy thông tin đến bạn đọc đa dạng hơn và điều này có thể khẳng định không thể giống báo khác.

Lãnh đạo các cơ quan báo chí thảo luận rất sôi nổi tại tọa đàm bàn tròn. Ảnh: VIỆT DŨNG

Giám đốc Đài Phát thanh và Truyền hình Phú Thọ Nguyễn Thị Tuyết Chinh nhìn nhận, hiện ở tỉnh Phú Thọ vẫn còn tình trạng sao chụp thông tin, nhất là các sự kiện chính trị và đây là bài toán mà báo chí địa phương cần làm mới.

Trả lời câu hỏi làm gì để tránh "đồng phục thông tin", nhất là thông tin trong truyền thông chính sách để tránh tạo sự nhàm chán, nhà báo Nguyễn Minh Đức cho rằng điều này phụ thuộc vào lao động báo chí của phóng viên và của từng cơ quan báo chí.

“Nếu có lao động báo chí, ngoài vấn đề cốt lõi của thông tin, chủ trương chính sách là chung thì phải đi sâu vào nghiên cứu đưa ra được những thông tin mới hơn, chẳng hạn thông tin phản bác (nếu có) hoặc thông tin mang tính phân tích, tư vấn. Lao động báo chí của phóng viên và tờ báo phải tới nơi, nếu không sẽ đồng phục thông tin”, Tổng Biên tập Báo Hà Nội Mới Nguyễn Minh Đức.

Đồng thuận với ý kiến trên, nhà báo Tăng Hữu Phong bổ sung là cần căn cứ vào bạn đọc của mỗi tờ báo. Theo ông, sự quan tâm của bạn đọc ở mỗi tờ báo là khác nhau nên việc khai thác thông phải phù hợp với nhu cầu của bạn đọc và mục tiêu tờ báo đang hướng tới. Nhà báo Tăng Hữu Phong cho rằng, nếu mỗi nhà báo, mỗi cơ quan báo chí làm được những yêu cầu trên thì thông tin không thể bị "đồng phục".

Nhà báo Tăng Hữu Phong trả lời phỏng vấn các cơ quan báo chí bên lề tọa đàm. Ảnh: VIỆT DŨNG

Tại tọa đàm, các đại biểu cũng trao đổi sôi nổi về câu chuyện chuyển đổi số, câu chuyện quản trị tòa soạn, quản trị thông tin và nguồn nhân lực. Bên cạnh đó, nội dung báo Đảng làm gì để thu hút bạn đọc trẻ, bạn đọc gen Z cũng được các đại biểu “mổ xẻ” ở nhiều khía cạnh.

Về vấn đề này, nhà báo Nguyễn Minh Đức khẳng định, các cơ quan báo Đảng có bề dày truyền thống, có lợi thế nhưng nếu không cẩn thận thì đây là lực cản. Song, nếu vẫn làm theo cách của một tờ báo in cũ thì không thể đáp ứng nhu cầu bạn đọc, còn nếu thay đổi thái quá thì sẽ chệch hướng. Do đó phải giữ giá trị truyền thống, giữ nguyên tắc của báo Đảng, đồng thời phải đổi mới. Trong đó, tập trung đổi mới về kỹ năng tác nghiệp của phóng viên; đổi mới về tư duy trong cách xử lý thông tin theo hướng đi đến cùng sự việc, nhiều tính giải pháp; kênh phân phối thông tin phải rộng hơn.

Tham gia thảo luận, nhà báo Tăng Hữu Phong phân tích, nếu rơi vào trạng thái phải “đu” theo để cạnh tranh thông tin thì có thể sẽ phản tác dụng. Do đó, ông cho rằng cạnh tranh thông tin về mặt thời gian thì có thể không ổn mà phải cạnh tranh ở độ chính xác, ở niềm tin của bạn đọc.

“Một thông tin mười mấy triệu lượt xem/ngày chưa chắc đã là thông tin bền vững, chưa chắc là bạn đọc bền vững, chưa chắc là niềm tin bền vững. Có khi đó chỉ là sự tò mò”, Tổng Biên tập Báo SGGP Tăng Hữu Phong.

THU HƯỜNG - THÁI PHƯƠNG