Cơ hội cho nhân lực ngành Toán phát triển

Thưa ông, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) vừa ban hành Quyết định số 1543/QĐ – BGDĐT về quy chế xét, cấp học bổng cho sinh viên hệ đào tạo chính quy ngành Toán học, thuộc Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học giai đoạn 2021 đến 2030 (Chương trình Toán). Quyết định này đã có những tác động tích cực như thế nào với nhân lực ngành Toán?

Ngày 22/12/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2200/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học giai đoạn 2021 - 2030. Một trong những nhiệm vụ và giải pháp của Chương trình Toán giai đoạn 2021 - 2030 là “Hỗ trợ đào tạo tài năng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành Toán”.

Để triển khai thực hiện nhiệm vụ, giải pháp này của Chương trình Toán giai đoạn mới, ngày 1/6/2023, Bộ GD&ĐT ban hành Quyết định số 1543/QĐ-BGDĐT về Quy chế xét, cấp học bổng cho sinh viên hệ đào tạo chính quy ngành Toán học thuộc Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học giai đoạn 2021 đến 2030.

Mục đích của Quy chế này nhằm thu hút và nâng cao chất lượng sinh viên ngành Toán học để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong giảng dạy, nghiên cứu và ứng dụng Toán học. Chương trình Toán đã thực hiện cấp học bổng cho các học sinh THPT chuyên Toán và sinh viên đại học ngành Toán học (bao gồm cả Sư phạm Toán), số suất cho học sinh chuyên Toán là 300 suất/năm và cho sinh viên giỏi ngành Toán học là 200 suất/ năm. Mức học bổng vào thời điểm năm học 2019-2020 là hơn 20 triệu đồng/1 năm học.

Trong giai đoạn 2021 - 2030, Chương trình Toán chỉ xét cấp học bổng đối với sinh viên theo học các chương trình đào tạo hệ chính quy ở trình độ đại học thuộc ngành Toán học nhằm tuyển chọn các sinh viên xuất sắc để đào tạo thành các giảng viên toán và nghiên cứu viên toán giỏi cho các trường đại học và viện nghiên cứu khoa học. Số lượng học bổng cấp tối đa 150 suất học bổng/năm. Mức học bổng năm học 2023-2024 có thể lên tới trên 36 triệu đồng/1 năm học.

Theo tôi, Quy chế xét, cấp học bổng này sẽ khích lệ, hỗ trợ thiết thực về mặt tài chính cho các em sinh viên giỏi ngành Toán học, tạo động lực cho các em sinh viên ngành Toán học nỗ lực trong học tập đạt kết quả xuất sắc, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo đại học ngành Toán học, thu hút thêm nhiều học sinh giỏi đăng ký theo học các ngành Toán học, qua đó góp phần tăng quy mô đào tạo các ngành Toán học của các trường đại học trong cả nước. Nhận được học bổng hỗ trợ học tập, các em sinh viên ngành Toán học sẽ yên tâm tập trung học tập và nghiên cứu khoa học, nuôi dưỡng niềm đam mê Toán học cho các em, góp phần đào tạo nhân tài trong lĩnh vực Toán học của đất nước.

Chương trình học bổng này sẽ góp phần như thế nào vào việc thu hút và nâng cao chất lượng sinh viên ngành Toán học, thưa ông?

Việc cấp học bổng cho sinh viên giỏi ngành Toán học là một trong những nhiệm vụ, giải pháp trong Chương trình Toán, nhằm góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và tăng quy mô đào tạo trình độ đại học ngành Toán học ở các cơ sở giáo dục trong cả nước. Trong gần 10 năm qua, Bộ GD&ĐT đã ban hành nhiều chủ trương hoàn thiện và nâng cấp các trường chuyên, chính sách trọng dụng nhân tài. Nhiều trường chuyên, trường trọng điểm đã được các địa phương đầu tư, nâng cấp. Học sinh đạt giải cao trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp quốc gia được ưu tiên tuyển thẳng vào các trường đại học…

Một số trường đại học triển khai mạnh mẽ các chương trình đào tạo cử nhân tài năng như Trường ĐH Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia Hà Nội, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh; Chương trình kỹ sư tài năng của ĐH Bách khoa Hà Nội...

Phần lớn các sinh viên giỏi từ các chương trình cử nhân, kỹ sư tài năng từ các cơ sở giáo dục nói trên đều được nhận được học bổng từ Chương trình Toán. Trường ĐH Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia Hà Nội là nơi đầu tiên xây dựng Hệ đào tạo cử nhân khoa học tài năng. Đây là một mô hình đào tạo rất thành công và sau đó đã được nhân rộng ở một số trường đại học khác trong cả nước. Các sinh viên tốt nghiệp hệ cử nhân khoa học tài năng đã trở thành các nhà khoa học trụ cột ở Viện Toán học (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) và các trường đại học trên cả nước.

Tại Trường ĐH Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh, Hệ cử nhân khoa học tài năng cũng là một chương trình đào tạo có uy tín lớn. Nhiều giảng viên trụ cột ở các trường đại học của Thành phố Hồ Chí Minh là các cựu sinh viên của Hệ cử nhân khoa học tài năng. Nhiều người đã trở thành các nhà toán học nổi tiếng, hiện đang làm việc ở trong nước và nước ngoài.

Các cuộc khảo sát gần đây cho thấy số lượng và chất lượng sinh viên các ngành Toán ở Việt Nam đang có chiều hướng giảm mạnh. Thực tế, đây cũng là tình trạng chung của khu vực và thế giới, khi khoa học cơ bản không còn hấp dẫn đối với số đông học sinh và phụ huynh.

Với chính sách cấp học bổng của Chương trình Toán, học sinh, sinh viên giỏi ngành Toán đã nhận được các khoản hỗ trợ tài chính cần thiết, giúp các em yên tâm dành toàn bộ thời gian cho việc học tập và nghiên cứu khoa học, có điều kiện tài chính để có thể trang bị các kỹ năng mềm cần thiết. Đặc biệt là tiếng Anh, các em vừa có kết quả học tập và nghiên cứu tốt, vừa chuẩn bị được hành trang tốt cho việc xin việc, xin học tiếp trình độ cao hơn ở trong và ngoài nước sau khi tốt nghiệp. Điều này góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao ngành Toán học tại các cơ sở giáo dục. Đồng thời, thu hút thêm nhiều em học sinh giỏi Toán ở các trường chuyên, các trường THPT trong cả nước, đặc biệt là học sinh giỏi Toán ở các địa phương có điều kiện kinh tế khó khăn đăng ký theo học các ngành Toán, qua đó góp phần tăng quy mô sinh viên các ngành Toán học tại các cơ sở giáo dục trong cả nước.

Trân trọng cảm ơn ông!

Lê Vân/Báo Tin tức