Cơ hội để hiểu hơn về các cơ chế hợp tác quốc phòng của ASEAN

Tham dự Chương trình tại điểm cầu Hà Nội có Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; đại diện lãnh đạo các đơn vị, cơ quan chức năng của Bộ Quốc phòng. Tại các điểm cầu có Bộ trưởng và lãnh đạo Bộ Quốc phòng các nước ASEAN, Anh, Pháp, Canada, Đức, lãnh đạo Liên hợp quốc và Liên minh châu Âu, và Tổng thư ký ASEAN Lim Jock Hoi.

Phát biểu tại Chương trình, Đại tướng Ngô Xuân Lịch cho biết, Chương trình khách mời của Chủ tịch là hoạt động được tổ chức theo kênh ngoại giao. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên cuộc gặp này được tổ chức trong kênh quốc phòng. Đại tướng Ngô Xuân Lịch tin tưởng rằng đây là cơ hội tốt để các bên cùng trao đổi để các khách mời hiểu hơn về ASEAN và các cơ chế hợp tác quốc phòng của ASEAN, đồng thời để ASEAN hiểu hơn về sự quan tâm của khách mời là cơ sở để thúc đẩy hợp tác trong thời gian tới.

Đại tướng Ngô Xuân Lịch chủ trì Chương trình khách mời của nước Chủ tịch.

Đại tướng Ngô Xuân Lịch cho biết, ra đời năm 2006, Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN (ADMM) đánh dấu sự khởi đầu của cơ chế hợp tác quốc phòng chính thức trong ASEAN. Sau khi được thiết lập, ADMM nhanh chóng trở thành thành tố quan trọng trong trụ cột chính trị-an ninh của ASEAN. Cơ chế này tạo khuôn khổ cho đối thoại và tham vấn cấp Bộ trưởng Quốc phòng về các vấn đề chiến lược quốc phòng, an ninh và đặt nền tảng để thúc đẩy hợp tác trên thực tế giữa quân đội của các nước ASEAN.

Đại tướng Ngô Xuân Lịch nhấn mạnh, qua 14 lần tổ chức ADMM, quan hệ hợp tác quốc phòng trong ASEAN từng bước được thúc đẩy mạnh mẽ. Ở cấp độ chiến lược, các nước cam kết không được dùng vũ lực trong giải quyết các tranh chấp, thúc đẩy thiết lập đường dây liên lạc trực tiếp giữa các Bộ trưởng Quốc phòng để kịp thời xử lý các vấn đề nổi lên, khuyến khích thiết lập các cơ chế phối hợp giữa lực lượng quân đội các nước trong ứng phó với các thách thức chung, nhất là thách thức an ninh phi truyền thống, đồng thời tăng cường hợp tác thực chất trong những lĩnh vực khác như ASEAN cùng quan tâm.

Quang cảnh Chương trình tại điểm cầu Hà Nội.

Thời gian qua, ngày càng nhiều nước bạn bè và đối tác đối thoại của ASEAN bày tỏ mong muốn đóng góp vào nỗ lực thúc đẩy an ninh, ổn định của khu vực thông qua các chương trình hợp tác trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+). Đại tướng Ngô Xuân Lịch cho biết thêm, Hội nghị ADMM lần thứ 14 theo hình thức trực tuyến vừa diễn ra sáng cùng ngày đã thông qua nhiều tài liệu khái niệm, tài liệu bổ sung, hướng dẫn và các tài liệu khác, đáp ứng sự quan tâm ngày càng cao, với mục tiêu cuối cùng là tăng cường cấu trúc an ninh khu vực mang tính mở, minh bạch, dung nạp và dựa trên luật pháp quốc tế với ASEAN giữ vai trò trung tâm. Các hoạt động hợp tác đó không chỉ nâng cao năng lực đối phó với các thách thức chung ở khu vực mà còn góp phần giúp ASEAN ngày càng gắn kết hơn.

Tuy nhiên, khu vực châu Á-Thái Bình Dương đang đối mặt với thách thức an ninh cả truyền thống và phi truyền thống ngày càng phức tạp, khó lường, vượt khỏi khả năng kiểm soát của một quốc gia đơn lẻ trong khi tiềm lực của các nước khu vực còn hạn chế. Trong bối cảnh khu vực châu Á-Thái Bình Dương tiếp tục đóng vai trò là trung tâm chính trị, kinh tế thế giới, những thách thức đặt ra đối với khu vực châu Á-Thái Bình Dương cũng là thách thức của ASEAN. Vì vậy, bên cạnh ADMM, khu vực cần có một cấu trúc an ninh mang tính rộng mở hơn.

Đại biểu tham dự Chương trình tại điểm cầu các nước qua màn hình trực tuyến.

“Với nhận thức như vậy, ngay từ khi thành lập, bên cạnh hoạt động theo các nguyên tắc cơ bản được nêu trong Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác Đông Nam Á, ADMM được xác định mang tính chất mở, linh hoạt và dung nạp trong quan hệ hợp tác với các nước bạn bè của ASEAN, trong đó có các nước đối tác đối thoại. Trên cơ sở đó, vào năm 2010, tại Hà Nội, Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN đã nhất trí thiết lập cơ chế ADMM+ giữa các nước ASEAN và 8 nước đối tác đối thoại là Australia, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Newzealand, Hàn Quốc, Nga và Hoa Kỳ. Đây là mốc lịch sử của ASEAN với việc hình thành một cơ chế hợp tác an ninh quốc phòng nhằm tăng cường hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực thông qua đối thoại cũng như các hoạt động hợp tác thực chất về quốc phòng và an ninh; xây dựng năng lực ứng phó với các thách thức an ninh chung trong khu vực”, Đại tướng Ngô Xuân Lịch nhấn mạnh.

Đại tướng Ngô Xuân Lịch khẳng định, ADMM và ADMM+ có mối liên hệ chặt chẽ, luôn đan xen, bổ sung cho nhau, trong đó ADMM có vai trò trung tâm và định hướng. Hiện nay, hoạt động hợp tác thực chất trong ADMM+ được triển khai thông qua 7 nhóm chuyên gia, bao gồm: Hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa, an ninh biển, quân y, chống khủng bố, gìn giữ hòa bình, hành động mìn nhân đạo và an ninh mạng.

Tin, ảnh: HIẾU TOÀN HƯNG