Cơ hội mới cho quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ và Ai Cập

Cuộc gặp của hai nhà lãnh đạo Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ tại World Cup 2022. (Ảnh EGYPTIAN STREETS)

Sự cải thiện quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Ai Cập phản ánh tiến triển tích cực của tiếp xúc ngoại giao, góp phần xoa dịu tình hình trong khu vực và như một cơ chế giải quyết xung đột.

Quan hệ giữa Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ đã trở nên căng thẳng vào năm 2013 sau khi quân đội Ai Cập do ông Abdel Fattah El-Sisi (A.Xi-xi) lãnh đạo, phế truất ông Mohamed Morsi (M.Mo-xi) khỏi vị trí tổng thống. Ankara có quan hệ chặt chẽ với ông Morsi, một thành viên của tổ chức Anh em Hồi giáo vốn đã bị cấm hoạt động tại Ai Cập. Hai bên đã rút đại sứ về nước ngay sau đó.

Quan hệ giữa hai nước có dấu hiệu tan băng sau cuộc gặp giữa Tổng thống Ai Cập El-Sisi và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan (T.Éc-đô-gan) tại thủ đô Doha của Qatar bên lề Lễ khai mạc World Cup 2022 hồi tháng 11 năm ngoái. Cũng trong năm 2022, Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ đã tổ chức hai vòng đàm phán thăm dò ở cấp thứ trưởng ngoại giao nhằm hàn gắn mối quan hệ rạn nứt giữa hai bên và thúc đẩy bình thường hóa quan hệ ngoại giao.

Sau khi tái đắc cử tổng thống vào cuối tháng 5 vừa qua, ông Erdogan và người đồng cấp Ai Cập Abdel Fattah El-Sisi đã nhất trí ngay lập tức nâng cấp quan hệ ngoại giao và trao đổi đại sứ giữa hai nước sau một thập kỷ căng thẳng. Bên cạnh đó, hai nhà lãnh đạo bày tỏ mong muốn thúc đẩy hợp tác kinh tế và phối hợp trong các vấn đề khu vực, bao gồm các vấn đề liên quan đến Palestine, Libya và Syria.

Thổ Nhĩ Kỳ đã bổ nhiệm ông Salih Mutlu Sen (X.Xen) làm Ðại sứ Thổ Nhĩ Kỳ tại Cairo, trong khi Ai Cập đã chọn ông Amr Elhamamy (A.En-a-ma-mi) làm Ðại sứ nước này tại Ankara. Tổng Thư ký Liên đoàn Arab (AL) Ahmed Aboul Gheit (A.Ghê-ít) đã hoan nghênh việc nâng cấp quan hệ ngoại giao giữa Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ.

Ông Gheit khẳng định quyết định này nhằm tái thiết lập quan hệ bình thường giữa hai nước và thể hiện quyết tâm chung của hai bên trong việc tăng cường quan hệ song phương vì lợi ích chung của cả người dân Thổ Nhĩ Kỳ và Ai Cập. Tổng Thư ký AL cho rằng, mối quan hệ giữa các nước Arab và các nước láng giềng phải dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau và luật pháp quốc tế vì lợi ích chung của người dân mỗi bên.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ai Cập, ông Ahmed Abu Zeid (A.Dết) cho biết, việc nâng cấp quan hệ ngoại giao là một bước quan trọng và là đỉnh cao của những nỗ lực ngoại giao gần đây giữa Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ. Hai nước đang tìm cách tăng cường quan hệ kinh tế và thương mại trong tương lai gần. Ông khẳng định rằng, cả Thổ Nhĩ Kỳ và Ai Cập đều bày tỏ ý chí chính trị nhằm phát triển hơn nữa hợp tác song phương, với kỳ vọng tăng cường trao đổi thương mại và đầu tư phù hợp với sự cải thiện quan hệ.

Theo số liệu thống kê chính thức của nhà chức trách Ai Cập, kim ngạch thương mại giữa Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ đã đạt con số 7,7 tỷ USD trong năm 2022, tăng 14% so với năm trước. Hiện có khoảng 200 công ty Thổ Nhĩ Kỳ đang hoạt động tại Ai Cập. Ông Abu Zeid khẳng định rằng, các cuộc đàm phán giữa Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ đã diễn ra minh bạch và rõ ràng, đồng thời Cairo chia sẻ tầm nhìn nhằm phối hợp với Ankara để duy trì sự ổn định trong khu vực và tìm kiếm các giải pháp cho các cuộc khủng hoảng ở Libya và Syria.

Phía Thổ Nhĩ Kỳ cũng cho biết đã thảo luận rộng rãi về những vấn đề này và thống nhất về tầm quan trọng của việc hỗ trợ sự ổn định khu vực. Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ có lợi ích chung trong việc thúc đẩy sự ổn định ở Libya và Syria bằng cách giải quyết triệt để và dứt điểm cuộc khủng hoảng Syria, đồng thời hỗ trợ các cuộc bầu cử ở Libya.

Việc Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ bình thường hóa quan hệ đang mở ra cơ hội mới thúc đẩy hợp tác giữa hai nước trong các lĩnh vực. Ðây cũng là môi trường thuận lợi để tăng cường sự phối hợp giữa hai quốc gia và phát huy vai trò của cả hai nước trong việc giải quyết các cuộc khủng hoảng ở khu vực, góp phần vào hòa bình, ổn định và phát triển.

Theo nhandan.vn