Cơ hội nào cho Mắt biếc ở Oscar?

Trước khi dịch COVID-19 xảy đến, 2019 là năm bùng nổ của điện ảnh Việt với nhiều tác phẩm tạo dấu ấn, có doanh thu phòng vé cao. Theo thống kê, có 44 phim chiếu rạp Việt đã đến với khán giả trong năm qua, với nhiều bộ phim “trăm tỷ”. Có thể kể đến Cua lại vợ bầu cán mốc doanh thu 191,8 tỷ đồng cùng với 2,7 triệu lượt xem trên các rạp toàn quốc. Hai Phượng - bộ phim hành động của đả nữ Ngô Thanh Vân xô đổ mọi kỷ lục phòng vé khi thu về hơn 200 tỷ, trở thành phim chiếu rạp ăn khách nhất Việt Nam mọi thời đại. Đạo diễn, ca sĩ Lý Hải với Lật mặt: Nhà có khách kết hợp giữa yếu tố kỳ bí rùng rợn và hài hước, cũng xác lập doanh thu 117,5 tỷ.... Tuy nhiên, khép lại năm vừa qua, Mắt biếc của đạo diễn Victor Vũ mới là tác phẩm điện ảnh tạo nên cơn sốt phòng vé và để lại được nhiều ấn tượng nhất với khán giả trẻ.

Mắt biếc - phim Việt vừa được chọn dự sơ tuyển giải Oscar.

Mắt biếc chuyển thể từ tác phẩm văn học cùng tên của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, sau công chiếu thu về 178 tỷ đồng. Phim kể về câu chuyện tình si của Ngạn (Trần Nghĩa đóng) với cô bạn Hà Lan (Trúc Anh). Tác phẩm điện ảnh này tạo nên hiệu ứng tốt vì ê-kíp làm phim đã tái hiện được không gian và thời gian của thập niên 1960-1970, các bối cảnh chính như trường học nữ sinh, làng Đo Đo, hội chợ dân gian, rừng sim, nhà ga xe lửa đầy tính hoài niệm. Ngoài ra, so với nguyên tác văn học, Mắt biếc đã có một số thay đổi, nhiều tuyến nhân vật được lược bỏ, số ít tuyến truyện nhỏ được thêm bớt để phù hợp hơn với ý đồ của đạo diễn. Phần âm nhạc phim Mắt biếc sử dụng hòa âm bằng dàn nhạc giao hưởng tạo ra nhạc nền nhiều sắc thái, góp phần đẩy cảm xúc người xem lên cao trào.

Không thể phủ nhận Mắt biếc là tác phẩm nổi trội trong năm 2019, việc lựa chọn tác phẩm này dự sơ tuyển giải Oscar lần thứ 93, theo nhiều người là “lựa chọn an toàn”. Mặc dù vậy, khi “soi” Mắt biếc, một số khán giả cho rằng bộ phim còn một số hạn chế. Trong đó, các vai diễn còn khá nhạt, tâm lý không nổi bật. Người xem chỉ có cảm giác miên man, bồi hồi, đồng cảm, xót xa với niềm đau, nỗi buồn của Ngạn, Hà Lan, Trà Long, Hồng trong những thước phim mà không có sự vỡ òa đỉnh điểm nào của cảm xúc. Một số khắt khe hơn thì cho rằng Mắt biếc như một video ca nhạc kéo dài 2 tiếng đồng hồ.

Giới chuyên môn cho rằng, các tác phẩm giành giải Oscar đơn thuần là những bộ phim hay về nghệ thuật, nội dung, tư tưởng, phản ánh vấn đề, bản sắc văn hóa của đất nước, kết nối được với thế giới, mang tính đại chúng, phổ quát, được kể với ngôn ngữ mới mẻ, giàu về sức lay động cảm xúc. Trong khi đó, theo đạo diễn Phan Đăng Di, những bộ phim đoạt giải Oscar thường có kịch bản chặt chẽ, có cấu trúc, câu chuyện rõ ràng, dễ hiểu, đủ đơn giản nhưng đủ xúc động. Trong đó, nhân vật chính thường yếu thế, có sức vươn lên và có niềm tin vào giá trị căn bản. Giải Oscar mang màu sắc phương Tây nên những nước nói tiếng Anh sẽ có lợi thế hơn. Nếu “áp” những điều này vào Mắt biếc thì cơ hội để tác phẩm này vượt qua vòng sơ loại và vào 5 đề cử chính thức giải Oscar được xem là “bất khả thi”. Càng có cơ sở hơn vì đến nay, Việt Nam đã gửi 15 phim dự Oscar nhưng chưa có tác phẩm nào vượt qua vòng sơ loại.

“Cũng biết việc có giải tại Oscar là hoàn toàn không dễ dàng, tuy nhiên, đây cũng là một hình thức khuyến khích, thúc đẩy phim trong nước phấn đấu, góp tiếng nói của Việt Nam trên diễn đàn lớn nhất của điện ảnh thế giới” - Thứ trưởng Bộ VH-TT&DL Tạ Quang Đông chia sẻ khi chọn Mắt biếc tham dự Oscar lần này.

Ngày 9/2/2021, danh sách sơ tuyển giải Oscar 2021 sẽ được rút ngắn và những cái tên xứng đáng nhất ở hạng mục “Phim quốc tế xuất sắc” sẽ được xướng lên. Giữa tháng 3/2021, danh sách đề cử chính thức sẽ được Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Mỹ công bố.

Quỳnh Phạm