Cơ hội ngăn ngừa virus Rota cho trẻ em Việt Nam

Virus Rota là nguyên nhân chính gây ra bệnh tiêu chảy cấp ở trẻ em, đặc biệt là đối với các bé dưới 5 tuổi. Bệnh này có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm, như mất nước nghiêm trọng và thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Virus Rota lây lan qua đường tiêu hóa và dễ dàng tạo thành dịch, ảnh hưởng đến sức khỏe của cộng đồng, đặc biệt là với trẻ em.

Virus Rota là nguyên nhân chính gây ra bệnh tiêu chảy cấp ở trẻ em.

Vắc-xin Rota, được chế tạo từ virus Rota đã bị làm yếu, không gây bệnh nhưng có khả năng kích thích cơ thể tạo ra miễn dịch, là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa bệnh. Đặc biệt, vắc-xin này được sử dụng qua đường uống, giúp việc tiêm chủng trở nên dễ dàng hơn đối với trẻ nhỏ.

Các nghiên cứu quốc tế đã chứng minh vắc-xin này có hiệu quả rất cao trong việc ngăn ngừa bệnh tiêu chảy cấp, giảm thiểu số trẻ phải nhập viện và tử vong do virus Rota.

Vắc-xin Rota đã được sử dụng rộng rãi tại hơn 100 quốc gia và được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng như Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) công nhận về tính an toàn và hiệu quả. Các nghiên cứu cho thấy vắc-xin có hiệu quả từ 85-98% trong việc ngăn ngừa bệnh tiêu chảy nặng, đồng thời giảm đến 96% số trẻ phải nhập viện do bệnh này.

Tại Việt Nam, vắc-xin Rota đã được cấp phép và triển khai từ năm 2024. Chương trình Tiêm chủng Mở rộng đã đưa vắc-xin Rotavin và Rotarix vào sử dụng, cả hai đều là vắc-xin sống giảm độc lực, được chứng minh là an toàn và hiệu quả.

Theo Quyết định số 1987/QĐ-BYT của Bộ Y tế, vắc-xin này được tiêm miễn phí cho trẻ em tại 32 tỉnh miền núi và vùng khó khăn từ năm 2024, và sẽ được mở rộng ra toàn quốc vào năm 2026.

UNICEF Việt Nam đã thực hiện một khảo sát trực tuyến để đánh giá mức độ hiểu biết của người dân về vắc-xin Rota. Cuộc khảo sát thu hút gần 1.300 người tham gia, trong đó phần lớn là phụ nữ (84,62%), chủ yếu từ độ tuổi 25 đến 35 (63,12%).

Kết quả khảo sát cho thấy, mặc dù phần lớn người dân đã nghe về vắc-xin Rota (93%), nhưng vẫn có một tỷ lệ đáng kể chưa nắm rõ độ tuổi và số liều cần thiết cho trẻ.

Khoảng 50% người tham gia khảo sát cho biết chưa hiểu rõ lợi ích của vắc-xin, và gần 47% chưa biết về vắc-xin này. Điều này cho thấy nhu cầu cấp thiết phải nâng cao nhận thức cộng đồng về vắc-xin Rota. Hơn 70% người dân mong muốn nhận thông tin từ các nhân viên y tế địa phương, và các kênh truyền thông khác như mạng xã hội (58%) hay bác sĩ, chuyên gia uy tín (54%) cũng rất được ưa chuộng.

Chiến dịch “Bảo vệ bé từ những bước đầu tiên” do UNICEF, Bộ Y tế phối hợp tổ chức sẽ được triển khai từ tháng 3 đến tháng 4/2025, nhằm giúp các bậc phụ huynh hiểu rõ hơn về lợi ích của vắc-xin Rota và cách chăm sóc trẻ sau khi tiêm.

Các thông điệp chiến dịch sẽ được phát sóng qua đài truyền hình, đài phát thanh và các nền tảng mạng xã hội. Đặc biệt, thông tin sẽ được cung cấp bằng các ngôn ngữ dân tộc và ngôn ngữ ký hiệu, đảm bảo tiếp cận rộng rãi, nhất là ở các vùng sâu, vùng xa.

UNICEF, Bộ Y tế cùng các chuyên gia y tế sẽ đồng hành trong việc lan tỏa thông điệp này, giúp các bậc phụ huynh nhận thức được tầm quan trọng của việc tiêm chủng vắc-xin Rota, từ đó bảo vệ sức khỏe và phát triển toàn diện cho trẻ em.

D.Ngân