'Cơ hội vàng' từ thị trường chuyển đổi số

Chuyển đổi số trong bối cảnh công nghệ Việt Nam

Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, tỷ lệ doanh nghiệp sử dụng nền tảng số tăng từ 30% (2021) lên gần 70% (2024), chính phủ số đang phát triển mạnh với hơn 95% dịch vụ công cấp độ 4. Kinh tế số chiếm khoảng 16,5% GDP năm 2024, hướng tới mục tiêu 20% GDP vào năm 2025.

Chính phủ số đang phát triển mạnh với hơn 95% dịch vụ công cấp độ 4

Chương trình Chuyển đổi số Quốc gia và Đề án 06 về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử đã tạo ra một cuộc cách mạng trong hoạt động của cơ quan nhà nước.

Nhu cầu là rất lớn và cụ thể: Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia, Số hóa quy trình và dịch vụ công: Mục tiêu đến hết năm 2025, 100% thủ tục hành chính đủ điều kiện được cung cấp dưới dạng dịch vụ công trực tuyến toàn trình, phát triển hạ tầng số cho các ngành… Trong khi đó, thị trường chuyển đổi số doanh nghiệp dự kiến sẽ bùng nổ trong thời gian tới với những chính sách ưu đãi đột phá về thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi công nghệ từ chính phủ. Tốc độ tăng trưởng kinh tế số của Việt Nam, dự kiến đạt trên 20%/năm - chủ yếu được thúc đẩy bởi sự chuyển mình của khối doanh nghiệp.

Chia sẻ tại tọa đàm “Chuyển đổi số, chuyển đổi công nghệ - đột phá vươn mình” trong khuôn khổ Diễn đàn Cấp cao Chuyển đổi số Việt Nam - châu Á 2025 ngày 27-28/5, ông Vũ Anh Tú, Giám đốc Công nghệ Tập đoàn FPT cho biết, theo báo cáo tổng kết năm 2024 của Bộ Thông tin và Truyền thông (nay là Bộ Khoa học và Công nghệ) Việt Nam hiện có hơn 54.500 doanh nghiệp công nghệ số, tăng 16% so với năm 2023. Tổng doanh thu ngành đạt gần 152 tỷ USD, với hơn 1,2 triệu lao động đang hoạt động trong lĩnh vực này.

Những con số này không chỉ đơn thuần là số liệu. Chúng là minh chứng rõ ràng cho thấy: công nghệ ngày nay không còn chỉ là một lĩnh vực riêng biệt, mà đã trở thành hạ tầng phát triển cốt lõi của quốc gia.

“Chúng ta không còn tranh luận về việc có nên chuyển đổi số hay không. Câu hỏi bây giờ là: Chúng ta chuyển đổi nhanh đến đâu để không bị bỏ lại phía sau? Làm thế nào để hiện thực hóa tầm nhìn đưa Việt Nam trở thành trung tâm trí tuệ nhân tạo và công nghệ số của khu vực?”, ông Tú nêu ý kiến.

Ông Vũ Anh Tú, Giám đốc Công nghệ Tập đoàn FPT

Đại diện FPT cho hay: “FPT lựa chọn cách đứng trên vai người khổng lồ – tận dụng những mô hình đã có, sáng tạo thêm về kiến trúc và phương pháp huấn luyện để phù hợp với đặc thù Việt Nam. Như thành công của DeepSeek đã cho thấy, chúng ta hoàn toàn có thể tạo ra các sản phẩm trí tuệ nhân tạo có giá trị riêng cho người Việt”.

Tuy nhiên, hiện vẫn thiếu dữ liệu chất lượng cho việc huấn luyện mô hình lớn, phần vì hạ tầng số chưa hoàn thiện, phần vì dữ liệu chưa được chia sẻ hiệu quả.

Để giải quyết khó khăn này, cần đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện các ngành y tế, giáo dục, hành chính công… Khuyến khích chia sẻ nguồn dữ liệu công cộng, phục vụ cho nghiên cứu và phát triển.

“Khi sở hữu dữ liệu y tế có chiều sâu, Việt Nam hoàn toàn có thể phát triển các hệ thống dự đoán và chăm sóc sức khỏe chủ động, phù hợp với đặc điểm bệnh lý của người Việt”, ông Tú đề xuất.

Doanh nghiệp hóa các hộ kinh doanh cá thể

Đóng góp ý kiến về chuyển đổi số khối doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh, ông Nguyễn Xuân Hoàng, Phó Chủ tịch HĐQT MISA cho biết, Nghị quyết số 68-NQ/TW của Trung ương đã xác lập nhiều chính sách quan trọng nhằm thúc đẩy sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân. Trong đó, một điểm mới đáng chú ý là chủ trương cung cấp miễn phí các công cụ hỗ trợ số hóa hoạt động kinh doanh cho các doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh, cá thể bao gồm: phần mềm kế toán dùng chung, nền tảng số, dịch vụ tư vấn pháp lý, đào tạo quản trị, kế toán, thuế, nhân sự…

Ông Nguyễn Xuân Hoàng, Phó Chủ tịch HĐQT MISA

Phó Chủ tịch HĐQT MISA cho biết đây là một chủ trương đúng đắn để giúp các doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh chuyển đổi số. Tuy nhiên, không nên xây dựng các phần mềm dùng chung phát miễn phí cho các doanh nghiệp và hộ kinh doanh.

Trong lịch sử chuyển đổi số nước nhà, có nhiều lần chúng ta xây dựng các mô hình dùng chung nhưng đều thất bại. Nguyên nhân là do khi xây dựng các phần mềm dùng chung Nhà nước sẽ tổ chức đấu thầu và chọn ra một vài doanh nghiệp để làm sản phẩm, sau đó sẽ cung cấp miễn phí nhưng điều đó vô tình tạo ra sự độc quyền.

Mặt khác, khi một doanh nghiệp sử dụng phần mềm sẽ cần sự hỗ trợ sau bán hàng trong nhiều năm như cập nhật phần mềm, sửa lỗi,... Do đó, nếu chỉ có một vài doanh nghiệp cung cấp sản phẩm thì không thể hỗ trợ được hết số lượng các doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh dẫn tới rất khó để sử dụng.

“Nhà nước nên đặt ra các tiêu chuẩn kỹ thuật và nghiệp vụ cho phần mềm kế toán và các nền tảng số để cho tất cả các doanh nghiệp công nghệ xây dựng và phát triển sản phẩm theo các tuân chuẩn đó, tạo ra một sân chơi bình đẳng, cạnh tranh. Còn Nhà nước có thể hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh dưới nhiều hình thức khác như khấu trừ thuế. Khi đó doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh có quyền lựa chọn các sản phẩm phù hợp, còn các doanh nghiệp công nghệ sẽ sẵn sàng tham gia phát triển ứng dụng. Đây chính là kinh nghiệm của Tổng Cục thuế trong việc triển khai hóa đơn điện tử”, ông Nguyễn Xuân Hoàng đề xuất.

Tại Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia diễn ra tháng 1/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: “Phát triển khoa học và công nghệ là nền tảng cho một Việt Nam độc lập, tự cường và thịnh vượng trong kỷ nguyên số”.

Các nghị quyết, chương trình hành động được ban hành kiến tạo một hành lang pháp lý và môi trường kinh doanh thuận lợi chưa từng có, mở cơ hội phát triển đột phá cho Việt Nam trong kỷ nguyên mới. Những chính sách này không chỉ gỡ bỏ các rào cản mà còn thực sự tạo ra một “làn gió đông”, thổi bùng lên ngọn lửa đổi mới sáng tạo trong cộng đồng doanh nghiệp công nghệ số.

Vân Anh/VOV.VN