Có nên cấm học sinh nhuộm tóc, ăn mặc phản cảm trong trường học?
Xung quanh việc học sinh phổ thông bị cấm mang điện thoại, nhuộm tóc, thoa son, ăn mặc phản cảm... khi đến trường luôn có ý kiến công dân luận bàn và phân tích dưới nhiều góc nhìn. Để hài hòa nhu cầu của trẻ vị thành niên và công tác quản lí của nhà trường, điều này nên được hiểu như thế nào?
Có 2 luồng ý kiến là nhà trường nên cấm học sinh nhuộm tóc, thoa son, ăn mặc phản cảm hay để cho học sinh được tự do thể hiện sở thích cá nhân của các em?
Trường học có quyền ban hành quy chế, quy định quản lí học sinh
Các diễn đàn của giáo viên và phụ huynh thường bàn luận không ngớt về khía cạnh giáo dục học sinh phổ thông xung quanh việc có nên cấm học sinh mang điện thoại, sơn móng tay, nhuộm tóc... hay không.
Đa số ý kiến cho rằng, đối với môi trường phổ thông công lập - việc quản lí học sinh có khắt khe hơn. Chính vì yêu cầu nghiêm túc, nghiêm ngắn trong học tập mà đa số phụ huynh cũng cố gắng cho con vào môi trường công lập.
Tài khoản Trường Thọ nêu ý kiến: "Trường phổ thông công lập thì nên siết chặt kỷ luật. Phụ huynh nào muốn con mình thoải mái thì sang trường tư thục hoặc trường quốc tế mà học. Mỗi trường học có quy chế riêng, miễn tạo động lực cho học tập, không thể chiều theo ý của tất cả mọi người được".
Một tài khoản khác phân tích: "Tôi thấy rằng, các học sinh quá tập trung vào kiểu tóc, màu tóc, sơn móng tay, móng chân, áo quần thời trang, điện thoại đua nhau thay 'đời' liên tục thì dễ bị cuốn theo các trào lưu xã hội. Thời gian đầu tư tập trung vào học tập hiệu quả thấp hơn so với các bạn. Khi các em chưa đủ kỹ năng để dừng đúng những đua đòi của mình thì dễ dẫn đến những hậu quả khó lường. Khi đó phụ huynh dễ đổ lỗi cho nhà trường và ngược lại".
Đồng quan điểm, Nguyễn Dương chia sẻ: "Tôi nghĩ việc cấm nhuộm tóc, sơn móng tay là do nhà trường quyết định. Các em không muốn hoặc không thể chấp hành thì có thể chọn trường khác. Có trường cấm và sẽ có trường không cấm do quan điểm sư phạm và cách giáo dục. Các em và phụ huynh nên tìm hiểu kỹ nội quy nhà trường trước khi đăng ký vào trường".
Trường học phải là nơi nghiêm túc chấp hành nội quy - nơi các em có thể rèn được kỉ luật trước khi trở thành một công dân có trách nhiệm. Vì vậy, ở trường học sinh phải tuân thủ nội quy, được thông báo rộng rãi vào đầu năm học và có quy chế xử phạt. Giáo viên gặp trường hợp học sinh cố tình không tuân thủ nội quy thì có thể mời học sinh ra khỏi lớp hoặc báo lên ban giám hiệu và gia đình học sinh."
"Cấm là đúng! Trẻ cần được rèn dũa đạo đức, chuẩn mực từ nhỏ. Hãy tưởng tượng một lớp học mà đủ các loại tóc đỏ xanh, vàng, cam; khuyên tai, khuyên mũi; hình xăm; trang phục mỗi em một kiểu thì sẽ thế nào.
Thực tế ở nhiều quốc gia khác, học sinh trung học luôn mặc đồng phục khi đến trường nhằm để tạo nên môi trường học tập công bằng, đề cao tính thống nhất, kỉ luật. Tuyệt đối không nhuộm tóc hay để tóc dài (với học sinh nam), và nhiều quy định khác.
Nhỏ biết kỷ luật thì lớn sẽ biết cư xử đúng mực, tôn trọng pháp luật và tiêu chuẩn cộng đồng. Tình trạng học sinh phổ thông hiện nay có hành vi vứt rác bừa bãi, vẽ bậy ở không gian chung, trèo lên di tích, leo lên các pho tượng để chụp ảnh, phá hoại tài sản công cộng, đánh nhau gây thương tích, hạ nhục bạn cùng lứa... ngày càng gia tăng một cách đáng lo ngại.", một tài khoản nói thêm.
Tôn trọng quyền tự do cá nhân của học sinh
Bày tỏ sự không đồng tình về việc cấm học sinh nhuộm tóc, phải mặc đồng phục trong trường học, một công dân đưa ra góc nhìn khác: "Cái gốc sâu xa của vấn đề là chúng ta tự cho rằng trẻ em thì không biết gì, chỉ cần nghe lời là được. Nó tước đi quyền tự do phát triển của một đứa trẻ. Cùng với đó là nhiều thứ như: văn mẫu chẳng hạn. Văn mẫu thì chỉ được viết theo ý của cô giáo thay vì ý tưởng của chính các em học sinh.
Mỗi đứa trẻ lớn lên có nhu cầu riêng để thể hiện bản thân và mong muốn được chấp nhận. Chính sự cấm đoán mới tạo ra hệ lụy to lớn làm những đứa trẻ đó càng muốn bứt phá lớn hơn nữa. Đó chính là lứa tuổi của học sinh trung học phổ thông, khi đứng trước cơ hội giữa kìm hãm và thể hiện bản thân".
Cùng chung nhận định, Thanh Đức phân tích: "Theo quan điểm cá nhân, tôi tin rằng trường học bắt học sinh phải mặc đồng phục, cấm nhuộm tóc là không cần thiết và không có lợi ích gì cho việc giáo dục các em. Việc nhuộm tóc hay thoa son môi là sở thích và phong cách của mỗi học sinh. Nếu bị cấm, các em có thể cảm thấy bị hạn chế về quyền tự do cá nhân và có thể không thể thể hiện được bản thân. Điều này có thể ảnh hưởng đến tinh thần và tâm lý của các em, làm giảm sự tự tin và sự yêu thích đến trường học.
Cùng với đó, việc cấm nhuộm tóc hay thoa son môi không phản ánh được nội dung giáo dục của trường học. Học sinh nên được đánh giá dựa trên năng lực học tập và sự nghiêm túc trong học tập, chứ không phải dựa trên ngoại hình hay phong cách cá nhân. Thay vì cấm, chúng ta nên khuyến khích học sinh tập trung vào việc học và tôn trọng sự khác biệt cá nhân của mỗi người".
"Nhiều người luôn nghĩ trẻ chỉ lo ăn chơi, không lo học..., thực tế nhuộm tóc mất một buổi sáng chủ nhật thôi, thời gian còn lại các cháu vẫn học mà. Có ai mỗi ngày đều đi nhuộm tóc đâu nhỉ.
Chúng cháu học 8 giờ/ngày, 5 ngày (có nơi 6 ngày, thậm chí cả chủ nhật)/tuần, về đi học thêm 5, 6 môn, làm bài tập về nhà, học thuộc lòng trả bài hôm sau,... mà chỉ mới 'ăn diện' một chút, các bác đã kêu 'không lo học, chỉ lo ăn chơi đàn đúm..." - Một học sinh tranh luận trên diễn đàn để nói lên quan điểm của học trò trước việc này.
Học sinh ở Mỹ không được ăn mặc phản cảm
Hiện nay không có bất cứ quy định nào của Bộ Giáo dục và Đào tạo cấm học sinh xăm mình, nhuộm tóc, thoa son môi đến trường cả. Tuy vậy, bất cứ trường học nào cũng đều có nội quy nhằm điều chỉnh việc ăn mặc của học sinh sao cho gọn gàng, đơn giản, lịch sự.
Đúng như một tài khoản bày tỏ: "Thật sự cần thiết cấm nhuộm tóc ở trường học. Đến cổng trường nhìn học sinh đầu tóc nhuộm màu là rất phản cảm, không còn sự trong sáng của tuổi học trò. Tôi đang làm việc tại một ngân hàng, cơ quan tôi có nội quy ngoài trang phục ra còn yêu cầu nam tóc tai phải gọn gàng, nữ không nhuộm tóc màu mè, đó cũng là nét văn hóa công sở. Trường học thì càng phải văn hóa hơn".
"Theo tôi, những quy định của nhà trường lâu nay là đúng, không có gì là sai. Một vài phụ huynh để con mình không theo đúng nội quy nhà trường là có những phản ứng không chính đáng. Nên ủng hộ nhà trường để đưa các cháu vào nền nếp, quy củ góp phần giáo dục nhân cách cho các cháu", một tài khoản ủng hộ nội quy của nhà trường.
Bàn về trang phục học sinh, Giáo sư Trương Nguyện Thành (Đại học Utah, Mỹ) nói rằng, trang phục là nội quy của từng trường, cho nên nhà trường có quyền làm điều này - Giáo sư Thành nhấn mạnh.
Giáo sư Trương Nguyện Thành cho biết: "Ở Mỹ chỉ có một vài trường trung học cơ sở và trung học phổ thông tư thục mới có đồng phục để tạo nên bản sắc riêng cho nhà trường. Việc quy định này phải ở dưới luật của thành phố hay tiểu bang về vấn đề ăn mặc".
"Tuy nhiên, ở Mỹ rất nhiều trường từ phổ thông cho đến đại học không cho phép học sinh, sinh viên ăn mặc phản cảm. Chẳng hạn, học sinh - sinh viên đến trường mà trang phục để lộ nội y hoặc hở hang là điều không thể chấp nhận được. Và ngay lập tức, giáo viên sẽ thông báo cho phụ huynh đến đón con về nhà, không cho học ngày hôm đó nữa", Giáo sư Thành cho biết thêm.