Có nên để Thường trực HĐND cấp tỉnh chỉ định Chủ tịch xã?

Băn khoăn quyền chỉ định nhân sự cấp xã

Theo đại biểu Phạm Văn Hòa, Thủ tướng Chính phủ chỉ định Chủ tịch và Phó Chủ tịch UBND cấp tỉnh, còn việc chỉ định Chủ tịch và Phó Chủ tịch UBND cấp xã nên giao cho Chủ tịch UBND tỉnh, thay vì Thường trực HĐND cấp tỉnh như trong dự thảo.

"Mặc dù đây là quy định tạm thời trong giai đoạn của nhiệm kỳ 2021-2026 và sau đó sẽ thực hiện theo Luật Tổ chức Chính quyền địa phương, nhưng tôi thấy rằng việc Thường trực HĐND cấp tỉnh chỉ định Chủ tịch UBND cấp xã không hợp lý, bởi lẽ Thường trực HĐND là cơ quan lập pháp, trong khi Chủ tịch UBND là cơ quan hành pháp", ông Hòa nói.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp). Ảnh: Quốc hội

Vị đại biểu này cũng cho biết, việc chỉ định toàn bộ các chức vụ cấp trưởng đều được thực hiện từ Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, hoặc Thường trực HĐND, nhưng lại không quy định rõ ai sẽ chỉ định các cấp phó, ví dụ như Phó Trưởng ban HĐND, do đó cần làm rõ.

Tiếp tục góp ý cho dự thảo nghị quyết, theo ông Hòa, nếu theo dự thảo, việc chỉ định được thực hiện bởi Thường trực HĐND thì trong trường hợp Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch UBND cấp xã vi phạm kỷ luật hoặc bị miễn nhiệm, thì ai sẽ thực hiện việc miễn nhiệm?

"Liệu Thường trực HĐND cấp xã và cấp tỉnh sẽ quyết định hay là Chủ tịch UBND cấp tỉnh? Đây là một điểm tôi cũng đề nghị cần giải trình thêm", ông Hòa nêu.

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Tuấn Thịnh (đoàn Hà Nội) thể hiện nhất trí với quy định: Thường trực HĐND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ định Ủy viên UBND cùng cấp và chỉ định Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐND, Trưởng các Ban của HĐND, Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND của đơn vị hành chính cấp dưới sau sắp xếp.

Thường trực HĐND ở đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hình thành sau sắp xếp thực hiện chỉ định Ủy viên UBND cùng cấp.

Trường hợp đặc biệt, cho phép chỉ định nhân sự không phải là đại biểu HĐND giữ các chức danh lãnh đạo HĐND ở đơn vị hành chính sau sắp xếp.

Theo ông Nguyễn Tuấn Thịnh, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về rút ngắn nhiệm kỳ của Quốc hội và HĐND, trong đó xác định ngày bầu cử là 15/3/2026. Như vậy, các nhân sự được chỉ định theo quy định nêu trên sẽ chỉ đảm nhiệm nhiệm vụ trong thời gian chưa đến 9 tháng cho đến khi HĐND khóa mới được bầu. Do đó, việc chỉ định là hoàn toàn hợp lý và cần thiết.

"Việc chỉ định nhân sự như vậy sẽ giúp bộ máy chính quyền địa phương nhanh chóng ổn định và hoạt động thông suốt, không bị gián đoạn, đúng tinh thần "vừa chạy vừa xếp hàng". Việc cho phép chỉ định nhân sự không phải là đại biểu Hội đồng nhân dân giữ các chức danh lãnh đạo Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp xã sau sắp xếp cũng sẽ góp phần bảo đảm công tác nhân sự được thực hiện hiệu quả, đúng tiến độ trong giai đoạn từ nay đến hết nhiệm kỳ 2021-2026", đại biểu Nguyễn Tuấn Thịnh nêu quan điểm.

Đại biểu Nguyễn Tuấn Thịnh (Đoàn Hà Nội). Ảnh: Quốc hội

Ngoài ra, ông Thịnh đề nghị cần quy định cụ thể hơn về các chức danh lãnh đạo của Hội đồng nhân dân, theo hướng: Trường hợp đặc biệt, cho phép chỉ định nhân sự không phải là đại biểu Hội đồng nhân dân giữ các chức danh Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân, Trưởng ban, Phó Trưởng ban Hội đồng nhân dân các cấp hình thành sau sắp xếp.

"Việc chỉ định này chỉ thực hiện một lần tại thời điểm sắp xếp tổ chức bộ máy, sau đó sẽ thực hiện theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương", đại biểu Thịnh nhấn mạnh.

Tiếp thu ý kiến các ĐBQH nêu trên, thay mặt Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 (Ủy ban), Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban đã có văn bản gửi Văn phòng Chủ tịch nước đề nghị, ngay trong ngày 16/6/2025 (dự kiến), khi Quốc hội thông qua dự thảo Nghị quyết về sửa đổi, bổ sung Hiến Pháp, thì Chủ tịch nước sẽ ký lệnh công bố Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Như vậy sẽ đáp ứng được mong muốn của các ĐBQH.

Về cơ chế chỉ định nhân sự, ông Tùng cho biết, Ủy ban tiếp tục ghi nhận ý kiến của các ĐBQH để xem xét ngoài chức danh Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân, thì có thực hiện chỉ định đối với chức danh Trưởng ban của Hội đồng nhân dân hay không.

Theo ông Hoàng Thanh Tùng, sau khi chỉ định được Chủ tịch, Phó Chủ tịch và Trưởng ban Hội đồng nhân dân là đã hình thành được Thường trực Hội đồng nhân dân. Như vậy, theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Thường trực Hội đồng nhân dân có thẩm quyền phê chuẩn đối với Phó Trưởng ban của Hội đồng nhân dân.

"Chỉ riêng chỉ định trong trường hợp đặc biệt như các ĐBQH đề xuất, thì đây là vấn đề lớn và chúng tôi sẽ ghi nhận để xem xét", ông Hoàng Thanh Tùng nói.

Phi Long - Lê Hoàng/VOV.VN