Cổ phiếu bảo hiểm 'lệch nhịp'

Triển vọng cổ phiếu bảo hiểm năm 2026 được đánh giá tích cực

Vì sao cổ phiếu bảo hiểm “lệch nhịp” thị trường?

Theo dữ liệu do Công ty Chứng khoán MB tổng hợp, hiệu suất sinh lời của nhóm cổ phiếu bảo hiểm chỉ đạt 5,3% từ đầu năm đến hết tháng 10/2025, hoàn toàn “lạc nhịp” so với mức tăng 32,9% của VN-Index, trong khi các nhóm chứng khoán, bất động sản hay cổ phiếu “họ VIN” đều tăng vượt xa bình quân thị trường.

Diễn biến giá từ đầu năm đến hết tháng 11/2025 cũng cho thấy sự phân hóa mạnh trong nhóm bảo hiểm, phản ánh kỳ vọng tăng trưởng và đặc điểm riêng của từng doanh nghiệp. Nhóm dẫn đầu gồm PTI, PVI và PRE, với mức tăng lần lượt 51,2%, 50,3% và 20,1%. Nhóm tăng giá trung bình như BIC, ABI, BVH, BMI, tăng từ 3 - 19%, phản ánh hoạt động kinh doanh ổn định nhưng chưa đủ để tạo ra “sóng”. Ngược lại, một số cổ phiếu giảm giá, đứng ngoài nhịp tăng chung của thị trường như PGI, BHI, AIC và BLI, với mức giảm từ 1 - 17,1%.

Về thanh khoản, nhóm bảo hiểm giao dịch thấp hơn mặt bằng chung. Một số cổ phiếu ghi nhận khối lượng khớp lệnh cao, phản ánh mức độ quan tâm trội hơn của nhà đầu tư như BMI, BVH và MIG. Trong khi đó, các mã như BIC, PVI, ABI… thường xuyên có thanh khoản thấp. Đáng chú ý, một số mã gần như không có giao dịch như AIC, BLI, PGI, BHI và PTI, chủ yếu do giá trị vốn hóa và tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng (free-float) thấp.

Về chỉ tiêu lợi nhuận cơ bản trên mỗi cổ phiếu (EPS), thống kê của người viết cho thấy, có 9/13 doanh nghiệp bảo hiểm công bố số liệu chi tiết cuối quý III/2025. PVI dẫn đầu với 4.728 đồng, vượt trội so với mặt bằng chung của ngành, phản ánh hiệu quả kinh doanh tích cực. Tiếp theo là BIC với 3.643 đồng, BVH với 2.839 đồng.

Phần lớn doanh nghiệp bảo hiểm khác có EPS dưới 2.000 đồng, thậm chí có đơn vị ghi nhận mức âm, cho thấy tốc độ tăng trưởng còn khiêm tốn, chịu ảnh hưởng bởi chi phí bồi thường tăng cao hoặc hiệu quả đầu tư chưa cải thiện.

Đáng chú ý, một số doanh nghiệp bảo hiểm có EPS rất thấp nhưng định giá P/E lại ở mức cao, cho thấy giá cổ phiếu bị neo cao so với lợi nhuận thực tế, khiến định giá không phản ánh đúng giá trị doanh nghiệp.

Theo ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Khối Nghiên cứu và Phát triển khách hàng cá nhân, Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam, phần lớn doanh nghiệp bảo hiểm trên sàn tập trung vào mảng phi nhân thọ. P/E 12 tháng gần nhất của nhóm này ở mức trung bình 11,8 lần, thấp hơn mức P/E chung của thị trường (khoảng 14 lần). Trong khi đó, định giá P/B ở mức 1,5 lần - tương đối hấp dẫn.

Báo cáo của Bộ Tài chính ghi nhận, thị trường bảo hiểm duy trì xu hướng tăng trưởng. Tổng doanh thu phí bảo hiểm toàn thị trường 11 tháng 2025 ước đạt 210.167 tỷ đồng, tăng 3,27% so với cùng kỳ; trong đó, doanh thu phí bảo hiểm phi nhân thọ ước đạt 79.421 tỷ đồng (tăng 10,34% so với cùng kỳ năm trước), bảo hiểm nhân thọ ước đạt 130.746 tỷ đồng (giảm nhẹ 0,6% so với cùng kỳ).

Dù có những yếu tố hỗ trợ, nhóm cổ phiếu bảo hiểm vẫn “lạc nhịp” với sóng tăng của thị trường chứng khoán. Lý giải vấn đề này, chuyên gia kinh tế Trần Nguyên Đán, Viện trưởng Học viện Bảo hiểm và Quản trị rủi ro tài chính cho rằng, thị trường chứng khoán thường ưa thích các cổ phiếu có biến động mạnh, hình thành “sóng” từ tin tức và sự thay đổi của chính sách. Những ngành chịu ảnh hưởng lớn nhất là bất động sản và ngân hàng, nơi khung pháp lý thường xuyên được sửa đổi, bổ sung.

Ngược lại, ngành bảo hiểm hoạt động trong khung pháp lý ổn định, lại chịu tác động gián tiếp từ chính sách vĩ mô nên phản ánh chậm. Dòng tiền ra - vào cổ phiếu bảo hiểm hạn chế càng làm giảm mức độ hấp dẫn.

Theo ông Đán, nhà đầu tư cá nhân thường kỳ vọng hai yếu tố khi đầu tư cổ phiếu: cổ tức khi doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và chênh lệch giá khi thị trường biến động. Tuy nhiên, phần lớn nhà đầu tư nhỏ lẻ ưu tiên chiến thuật “mua thấp - bán cao”, tìm kiếm những đợt sóng mạnh, thay vì phân tích dòng tiền, lợi nhuận, EPS, P/E hay P/B.

“Những đợt mua mạnh cổ phiếu bảo hiểm thường đến từ các quỹ đầu tư đối với các doanh nghiệp lớn như BVH hay PVI, thường dành một phần danh mục cho nhóm cổ phiếu có cổ tức ổn định”, ông Đán nhận định, đồng thời cho biết, lực cầu cũng đến từ cán bộ, nhân viên các công ty bảo hiểm.

Triển vọng mở ra, nhưng thách thức vẫn lớn

Đánh giá triển vọng thời gian tới, ông Nguyễn Thế Minh cho rằng, thị trường bảo hiểm được kỳ vọng tích cực nhờ GDP dự báo tăng trên 10%/năm, cùng sự cải thiện của hoạt động đầu tư tài chính khi lãi suất tiền gửi và lợi suất trái phiếu có xu hướng tăng.

Ông Minh nhận định, trong bối cảnh mặt bằng lãi suất thấp, nhóm cổ phiếu bảo hiểm thường ít xuất hiện “sóng”, nên kỳ vọng chủ yếu dồn vào năm sau - khi lãi suất cải thiện và triển vọng tích cực hơn. Điều này đến từ đặc thù danh mục đầu tư của doanh nghiệp bảo hiểm, vốn chủ yếu là trái phiếu chính phủ và tiền gửi ngân hàng.

Triển vọng kinh tế tích cực và thu nhập người dân tăng lên sẽ thúc đẩy nhu cầu chi tiêu cho các sản phẩm bảo hiểm. Số liệu từ Liên hợp quốc cho thấy, tỷ lệ dân số trên 60 tuổi của Việt Nam dự kiến đạt 16,4% vào năm 2029, tương đương khoảng 17 triệu người. Dân số cao tuổi gia tăng kéo theo nhu cầu chăm sóc y tế và khám chữa bệnh, trở thành động lực tăng trưởng cho khối bảo hiểm phi nhân thọ, đặc biệt là nghiệp vụ bảo hiểm sức khỏe.

Cùng với đó, tỷ lệ thâm nhập bảo hiểm/GDP của Việt Nam hiện dao động từ 2,3 - 2,8%, thấp hơn mức trung bình 3,35% ASEAN, 5,37% châu Á và 6,3% thế giới. Nguyên nhân do nhận thức về bảo hiểm chưa cao và thu nhập người dân còn khiêm tốn. Do đó, dư địa tăng trưởng còn rất lớn.

Tuy nhiên, ngành bảo hiểm vẫn đối diện không ít thách thức, đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động ứng phó.

Theo ông Trần Nguyên Đán, khi bão lũ và thiên tai xảy ra dồn dập vào những tháng cuối năm, tỷ lệ bồi thường của doanh nghiệp bảo hiểm nhiều khả năng tăng cao và ăn mòn lợi nhuận. Lợi nhuận tăng thêm từ tiền gửi ngân hàng khó bù đắp, bởi giả sử lãi suất tăng thêm 1%/năm thì mỗi quý chỉ tăng khoảng 0,25%, trong khi phí bồi thường có thể tăng 10 - 20%. Khi đó, các quỹ đầu tư có thể điều chỉnh danh mục, rút vốn khỏi nhiều doanh nghiệp bảo hiểm, gây rủi ro giảm giá.

Ngoài ra, các công ty bảo hiểm không theo đuổi mục tiêu lợi nhuận quá cao và thường không công bố mức lãi lớn để tránh gây hiểu nhầm “không bồi thường cho khách hàng”. Khi lợi nhuận tăng mạnh, doanh nghiệp thường trích lập dự phòng hoặc tăng vốn điều lệ để xử lý phần lợi nhuận này. Dưới góc độ tài chính, quỹ dự phòng giúp làm mềm dòng tiền, hạn chế biến động lợi nhuận qua các năm. Doanh nghiệp bảo hiểm ưu tiên sự ổn định nên cổ phiếu khó tạo “sóng” như các ngành khác.

Ánh Tuyết